باز شدن پای مداحان به یک دعوای سینمایی!

صبح روز پنجشنبه 14 تیر، انتشار ویدیویی از محمدحسین فرحبخش، تهیه‌کننده سینمای ایران در شبکه‌های اجتماعی که سیدعلی احمدی، مدیر پردیس سینمایی ملت و مدیرعامل موسسه تصویر شهر را به خاطر نمایش ندادن آثارش در سینماهای وابسته به شهرداری تهران مورد انتقاد قرار می‌داد، در کانون توجه ذاکران و ستایشگران اهل‌بیت (ع) قرار داد. چرا که فرحبخش، این مسئول فرهنگی را یک روضه‌خوان دانسته و روضه‌خوانی را از اساس، تحجر و حقه‌بازی قلمداد کرده بود.

آغاز اختلاف فرحبخش با احمدی

اختلاف نظر احمدی و فرحبخش از اکران فیلم «آس و پاس» شروع شده بود. تهیه‌کننده فیلم اصرار داشت که آن را در سینماهای شهرداری به نمایش بگذارد، اما مدیر موسسه تصویر شهر به دلیل همزمانی با ایام محرم از اکران «آس و پاس» خودداری کرده بود. فرحبخش در ویدیویی که روز گذشته به صورت فراگیر در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد، می‌گوید که احمدی، اندازه نشست و برخاست با او نیست. همچنین بین عزاداری و روضه‌خوانی مرزی قائل می‌شود و می‌گوید که بهتر است احمدی برود همان روضه‌خوانی‌اش را بکند. این درحالی است که فرحبخش خودش هم از برگزارکنندگان مجالس مذهبی است و نسبت به مجالس اهل بیت بیگانه نیست، ضمن اینکه عده‌ای در حمایت از او به انتشار بخش‌هایی از برنامه «با حسین حرف بزن» پرداختند که در بخشی از آن این تهیه کننده از ارادتش به امام حسین می‌گوید.

نکته دیگر اینکه فرحبخش که به اظهارنظرهای تند و صریح شهرت دارد، پیش از این‌ قول داده بود درباره مداحان فیلمی بسازد که «کارستان» حرفه او تلقی شود. البته خبرنگاری که با او در این باره صحبت کرده بود، از او پرسیده بود اگر مداحان نسبت به فیلم او موضع بگیرند، چه خواهد کرد؟ فرحبخش گفته بود: ما سینمایی‌ها از مداحان قوی‌تریم و من به خاطر کارهایی که می‌کنم ترسی ندارم.

همه این موارد کنار هم از تضاد رفتاری فرحبخش حکایت دارد. او در بخش‌هایی از برنامه‌ای که اشاره شد می‌گوید: «امام حسین به ما یاد دادند حق نداریم راجع به مردم بد فکر کنیم، حق نداریم راجع به مردم بداخلاقی کنیم، حق نداریم در مقابل ظلم بایستیم و.... » بر فرض قبول اعتراض فرحبخش نسبت به عدم اکران فیلمش، آیا این بداخلاقی خلاف آنچه خودش به آن اذعان دارد نیست؟

جواد یساری بهانه اختلاف تازه فرحبخش و احمدی

اما آنچه موجب شد تا دوباره این اختلاف سر باز کند، انتقاد به عدم نمایش کمدی «دشمن زن» در سینماهای شهرداری تهران بود که تهیه‌کننده آن «جواد یساری»، را پس از 40 سال برای بازی و خوانندگی در اثرش به کار دعوت کرده بود. مخالفت دوباره احمدی با اکران چنین فیلم‌هایی در سینماهای شهرداری موجب شد تا فرحبخش، یک بار دیگر به او بتازد و این بار، ماجرا را به بیرون از چارچوب اختلاف قبلی بکشاند. او، این بار، پای مداحان را به میان کشید و احمدی را یک روضه‌خوان دانست. 

بعد از انتشار ویدئوی سخنان فرحبخش، موج وسیعی از مخالفت‌ها با چنین اظهارنظری شکل گرفت. انتقادها از این تهیه‌کننده به حدی بالا گرفت که گروهی از مداحان، منبری‌ها و هیات‌های مذهبی و تعدادی از چهره‌های فرهنگی در صفحات فضای مجازی نسبت به این اظهارات واکنش نشان دادند و در آن سوی ماجرا هم بودند عده‌ای که به سابقه مذهبی فرحبخش اشاره می‌کردند. 

عذرخواهی با انتشار ویدئوی جدید

بعد از واکنش‌هایی زیادی که نسبت به صحبت‌های فرحبخش منتشر شد او در گفت‌وگویی با اشاره به اینکه کلیپی که از او در فضای مجازی بازنشر می‌شود، تقطیع شده است، گفت: «افتخار من این است که نوکر اهل بیت و سیدالشهدا هستم و هر برگ برنده‌ای در زندگی دارم از مجالس اهل‌بیت و از علما و مداحان اهل‌بیت دارم و شکی در آن نیست. شاید کل دنیا را اختصاصی و ویژه گشته باشم، اما سفر اولی که به کربلا رفتم را با هیچ چیز در تاریخ عوض نمی‌کنم. تکلیف من با تشکیلات سیدالشهدا روشن است. در حال حاضر هم بیشتر از آن که وقتم به کار باشد، در مجالس امام حسین(ع) هستم و از این مجالس استفاده می‌کنم.»

این تهیه‌کننده سینما با اشاره به اینکه صحبت‌هایش در فضای مجازی بازنشر درستی نداشته، گفت: «متاسفانه در فضای ‌مجازی صحبت‌های من به شکل تقطیع شده، بازنشر داشت و چیزی که مرا در این دو روز آزار می‌دهد اینکه برخی از دشمنان آگاه و دوستان نادان علیه تشکیلات اهل‌بیت سوءاستفاده کردند.»

فرحبخش با تاکید دوباره‌اش بر اینکه تعابیری که برای کلمه «روضه‌خوان» به‌کار برده، با اشاره به تحریفاتی است که شهید مطهری در کتاب «حماسه حسینی» از آنها یاده می‌کند، گفت: «اگر کسی مشکل دارد و برای این حرف، مرا تهدید کردند، پس به شهید مطهری هم ایراد بگیرید. مداح کسی است که شعر درست به مردم تحویل می‌دهد و باید صبح تا شب شعر حفظ کند و اهل پژوهش و مطالعه باشد، اما روضه خوان کسی است که طبق نظر شهید مطهری دروغ و مزخرفات به مردم تحویل می‌دهد و چه کسی است با این، مساله نداشته باشد. مطهری را قبول دارم و از قبل انقلاب پای منبرهایش بوده‌ام و با پدرم هم دوست بوده است و می‌شناختیم. کتاب‌ها و مطالبش را در حد بضاعت‌مان، مطالعه کرده‌ایم. من امام را قبول دارم، آیت‌ا... خامنه‌ای را قبول دارم. آیت‌ا... خامنه‌ای می‌فرماید که شهید مطهری ایدئولوگ انقلاب است. من طبق گفته شهید مطهری که ایدئولوگ انقلاب است می‌گویم که ‌مداح با روضه‌خوان فرق دارند.»

محمدحسین فرحبخش درباره اینکه بهتر بود، به‌جای استفاده از اصطلاح «روضه‌خوان» که امروز بین مردم دارای معنایی شده که متصل به دستگاه اهل‌بیت است، از کلمه دیگری استفاده می‌کرد، گفته است: «اگر به‌خاطر این حرفم به تشکیلات اهل بیت، جسارت یا خدشه وارد شد و بعضی از دشمنان دانا و دوستان احمق سوء‌استفاده کردند، من حرفم را پس می‌گیرم. امام حسین زن و بچه‌اش را فدا کرد. من کی هستم. آبرو و حیثیتم فدای امام حسین(ع) و حرفم را پس می‌گیرم. اما اعتقادم را پس نمی‌گیرم. اعتقادم همان سخنان مطهری است. اما یک‌سری از آدم‌ها، حرف‌های مرا نشنیده‌اند چون سر و ته حرف‌هایم زده شد و این کلیپ را پخش کردند.»

فرحبخش در بخش دیگری از مصاحبه با تاکید دوباره‌اش که پای منبر مداحان اهل‌بیت بوده است، می‌گوید: «من پای مداحی کسانی همچون علی انسانی یا مرتضی طاهری می‌نشینم. من مداحی محمود کریمی را قبول دارم. مداحانی که پیش مقام معظم رهبری می‌روند و مداحی می‌کنند، روضه‌خوان نیستند، شعرهای با‌معنایی آنجا می‌خوانند، آنجا حرف‌های بی‌ربط نمی‌بینید.»

تهدید به مرگ!

ماجرا با واکنش‌ها در فضای مجازی و اظهارنظرهای چهره‌های مختلف به پایان نرسید. فرحبخش در ادامه پاسخ به واکنش‌ها گفته است طی دو روز گذشته بعضی‌ها او را تهدید کردند و گفتند اگر حرفت را پس نگیری می‌کشیمت! البته فرحبخش قصد دارد از این فرد که ظاهرا یک روحانی است و شماره تلفن او را در فضای مجازی منتشر کرده است به دادگاه ویژه روحانیت شکایت کند. فرحبخش درباره این فرد گفته است: «به‌خاطر حیثیت روحانیت و مهم‌تر از آن، حیثیت اسلام شکایت می‌کنم. اینها دست‌پروده همان کسانی هستند که من می‌گویم. کسی که پای مکتب اهل‌بیت می‌نشیند، از این حرف‌های رکیک نمی‌زند.»

فرحبخش در صحبت‌هایش با تاکید به اینکه حرف‌هایش را در مورد روضه‌خوانی پس می‌گیرد، گفته است: «هر چه دارم از امام حسین(ع) و اهل بیت است. ما با کسی دشمنی نداریم، اگر کسی مسلمان است و محب اهل بیت، دشمنش فقط دشمنان امام حسین هستند. شما فکر می‌کنید دولت ما، مملکت ما را چه کسی می‌گرداند؟ این برکات تشکیلات اهل بیت است که مملکت را می‌گرداند. این نفس قدسی حضرت مهدی (عج) است که مملکت را می‌گرداند. حالا دو تا آدم قلابی بلوا به پا می‌کنند، ما وقتی می‌بینیم که اینجا امام حسین فدا می‌شود، خودمان را فدا می‌کنیم. با شجاعت می‌گویم که من حرفم را پس می‌گیرم.»

بی اخلاقی در نقد کردن و نقدپذیری

جدای از سابقه فیلمسازی محمد حسین فرحبخش که اثر ویژه‌ای در آن وجود ندارد و معمولا با عنوان «فیلمفارسی» از آن یاد می‌شود، ادبیات و نوع برخورد او در موضوعات مشابه یادآور این است که این تهیه کننده در گذشته هم برای بیان نظرات و انتقاداتش سراغ واژه‌های خوبی نرفته و ظاهرا با اهمیتی که برای جایگاه خودش قائل است این جمله را به کار می‌برد که «فلان مسئول، هر وقت اندازه من شد، حق دارد روبه‌روی من بنشیند و با من حرف بزند...». اما از طرف دیگر بعضی واکنش‌ها و اظهارنظرهایی هم که در اینباره مطرح شده در ادبیات و نوع رفتار چیزی کمتر از رفتار فرحبخش ندارد.

متأسفانه در رسانه‌های امروز حاشیه‌ها حرف اول را می‌زنند، حاشیه‌هایی که از بی اخلاقی می‌آید. در اینجا هم در کنار صحبت‌های اولیه فرحبخش که با توهین همراه بوده و قابل تایید نیست، رفتار اشتباه او در اعتراض به یک رفتار و در ادامه واکنش‌های هیجانی نسبت به آن بازهم اصل موضوع را به حاشیه برد و آنچه بدون پاسخ ماند قوانین و ضوابط اکران فیلم‌های سینمایی بود.

---

منابع: فارس/ تسنیم/ تبیان