صورت‌های‌ مالی و عناصر تشکیل‌دهنده آن

براساس هیئت استانداردهای حسابداری مالی، گزارشگری مالی، علاوه‌بر صورت های مالی شامل ابزارهای دیگر انتقال اطلاعات مالی شرکت به کاربران خارج از آن نیز می‌شود. صورت های مالی اطلاعات مفیدی را برای تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری و اعتباری و ارزیابی چشم‌اندازهای گردش نقدی شرکت ارائه می‌دهند. صورت های مالی حاوی اطلاعاتی درمورد منابع شرکت، ادعاهای موجود درمورد آن منابع و تغییرات در آن منابع هستند.

گزارشگری مالی

گزارشگری مالی، مفهوم گسترده‌ای است که صورت های مالی، یادداشت‌های پیوست صورت های مالی و افشای اطلاعات، اطلاعات تکمیلی و سایر ابزارهای گزارشگری مالی را شامل می‌شود. گزارشگری مالی تنها منبع اطلاعات موردنیاز برای افرادی است که درمورد شرکت‌های تجاری، تصمیم‌های اقتصادی می‌گیرند.

صورت های مالی اصلی

صورت های مالی اساسی و اصلی هر شرکت عبارت‌اند از: ترازنامه (یا صورت وضعیت مالی)، صورت درآمد، صورت گردش نقدی و صورت تغییرات در حقوق مالکان یا حقوق سهامداران. ترازنامه، تصویری فوری از شرایط هر نهاد را در تاریخ مشخصی نشان می‌دهد.
در ترازنامه، دارایی‌ها، بدهی‌ها و درمورد شرکت‌ها، حقوق سهامداران در تاریخ مشخصی فهرست می‌شود. صورت درآمد خلاصه‌ای از درآمدها، سودها، هزینه‌ها، زیان‌ها و درآمد خالص یا زیان خالص هر نهاد در دوره‌ای مشخص را نشان می‌دهد.این صورت مالی شبیه تصویر متحرکی است که عملیات‌های آن نهاد درطول این دوره‌ی زمانی را نشان می‌دهد.

صورت گردش نقدی، به‌طور خلاصه دریافت‌ها و پرداخت‌های نقدی هر نهاد در ارتباط‌ با فعالیت‌های بهره‌برداری، سرمایه‌گذاری و مالی آن درطول دوره‌ای خاص را نشان می‌دهد. صورت تغییرات در حقوق مالکان یا حقوق سهامداران، اختلاف میان حقوق صاحبان سهام شرکت در ابتدای دوره‌ را با مانده‌ی آن در پایان دوره نشان می‌دهد.

هر صورت مالی دارای عنوانی است که در آن نام نهاد، نام آن صورت مالی و تاریخ یا زمان پوشش‌داده شده در صورت مالی بیان می‌شود. اطلاعات ارائه‌شده در صورت های مالی عمدتا ماهیت مالی دارد و به‌صورت واحدهای پولی بیان می‌شود.

صورت های مالی موقت (interim financial statements) گزارش‌هایی برای دوره‌هایی کمتر از یک سال هستند. هدف از صورت های مالی موقت، بهبود زمان‌بندی اطلاعات حسابداری است. بعضی از شرکت‌ها صورت های مالی جامعی را منتشر می‌کنند، درحالی‌که بعضی دیگر صورت های خلاصه‌ای را ارائه می‌کنند.

هر صورت مالی براساس چند فرضیه‌ی حسابداری تهیه می‌شود: تمام معاملات را می‌توان برحسب دلار بیان یا اندازه‌گیری کرد، شرکت به‌مدت نامحدودی به فعالیت خود در تجارت ادامه خواهد داد و صورت‌ها در بازه‌های زمانی منظمی تهیه خواهد شد.

صورت های مالی باید براساس اصول حسابداری پذیرفته‌شده‌ی همگانی آماده شوند و شامل توضیحی درمورد رویه‌ها و سیاست‌های حسابداری شرکت باشند. اصول حسابداری استاندارد، ثبت دارایی‌ها و بدهی‌ها به قیمت خرید، به‌رسمیت شناختن درآمد، پس از آنکه تحقق یافته و معامله انجام شده باشد (به‌طور کلی در مقطع فروش) و به‌رسمیت شناختن هزینه‌ها براساس اصل تطابق هزینه با درآمد (matching principle) را الزامی می‌کند.

عناصر صورت های مالی

هیئت استانداردهای حسابداری مالی (FASB)، عناصر صورت های مالی شرکت‌های تجاری را به این صورت تعریف کرده است: دارایی‌ها، بدهی‌ها، حقوق صاحبان سهام، درآمدها، هزینه‌ها، سودها، زیان‌ها، سرمایه‌گذاری توسط مالکان، توزیع به مالکان و سود جامع (comprehensive income). براساس FASB، عناصر صورت های مالی اجزای سازنده‌ای هستند که صورت های مالی بااستفاده‌از آنها تنظیم می‌شوند. این تعاریف FASB، که در «عناصر صورت های مالی شرکت‌های تجاری» بیان شده، به شرح زیر است:

سود جامع، تغییر در حقوق صاحبان سهام (دارایی‌های خالص) هر نهاد درطول دوره‌ای از معاملات و سایر رویدادها و پیشامدهاست که از منابعی غیر از منابع مالکان ناشی شده باشد. سود جامع شامل تمام تغییرات در حقوق صاحبان سهام درطول یک دوره، به‌جز تغییرات ناشی از سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده توسط مالکان و توزیع به مالکان است.

توزیع به مالکان، کاهش دارایی‌های خالص شرکتی خاص درنتیجه‌ی انتقال دارایی‌ها، ارائه‌ی خدمات یا متحمل شدن بدهی‌هایی به مالکان است. توزیع به مالکان باعث کاهش حقوق مالکیت (ownership interest) یا حقوق صاحبان سهام شرکت می‌شود.

حقوق صاحبان سهام (equity)، ارزش خالص باقی‌مانده‌ی (residual interest) دارایی‌های هر نهاد است که پس از کسر بدهی‌های آن باقی می‌ماند. در یک واحد تجاری، حقوق صاحبان سهام، حقوق مالکیت است.

بدهی‌ها، خروجی‌ها یا سایر استفاده‌‌های دارایی‌ها یا متحمل شدن بدهی درطول دوره‌ای از تحویل یا تولید کالا یا ارائه‌ی خدمات یا انجام سایر فعالیت‌هایی است که عملیات‌های اصلی یا مرکزی مستمر آن نهاد را تشکیل می‌دهند.

سودها افزایش حقوق صاحبان سهامِ (دارایی‌های خالص) ناشی از رویدادها و عملیات جنبی یا تصادفی (peripheral or incidental transactions) نهاد و ناشی از معاملات دیگر و سایر رویدادها و پیشامدهایی است که درطول دوره‌ای بر نهاد اثر می‌گذارد، به‌جز مواردی که از درآمدها یا سرمایه‌گذاری‌های مالکان ناشی می‌شود.

سرمایه‌گذاری توسط مالکان افزایش دارایی‌های خالص شرکتی خاص که درنتیجه‌ی انتقال چیزی ارزشمند از سایر نهادها به آن و به‌منظور به‌دست آوردن یا افزایش حقوق مالکیت (یا حقوق صاحبان سهام) در آن انجام می‌شود.

بدهی‌ها مزیت‌های اقتصادی ازدست‌رفته‌ی احتمالی آتی است که از تعهدات فعلی نهادی خاص برای انتقال دارایی‌ها یا ارائه‌ی خدماتی به نهادهای دیگری در آینده ناشی می‌شود. این تعهدات درنتیجه‌ی معاملات یا رویدادهای گذشته ایجاد شده است.

زیان‌ها کاهش حقوق صاحبان سهامِ (دارایی‌های خالص) ناشی از رویدادها و عملیات جنبی یا تصادفی نهاد و ناشی از معاملات دیگر و سایر رویدادها و پیشامدهایی است که درطول دوره‌ای بر نهاد اثر می‌گذارد، به‌جز مواردی که از هزینه‌ها یا توزیع به مالکان ناشی می‌شود.

درآمدها، ورودی‌ها یا سایر افزایش‌های ایجادشده در دارایی‌های هر نهاد یا تسویه‌ی بدهی‌های آن (یا ترکیبی از هر دو) درطول دوره‌ای از عرضه یا تولید کالا، ارائه‌ی خدمات یا سایر فعالیت‌هایی است که عملیات‌های اصلی یا مرکزی مستمر آن نهاد را تشکیل می‌دهند.

---

منبع: وبسایت چطور