تبیان، دستیار زندگی

نگاهی به عملیات نظامی گروهک نقاب

افشای یک کودتا

اعضای اصلی این گروهک، ماه‌ها به بررسی‌های همه‌جانبه و برنامه‌ریزی دقیق پرداختند و در نهایت به این نتیجه رسیدند که "پایگاه هوایی همدان" یا پایگاه هوایی شهید نوژه کنونی، بهترین مکان برای عملیاتی سازی پروژه‌ی کودتا و تصرف تهران است.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
نوژه
ایران اسلامی با خروج از پیمان "سنتو" Central treaty organization در سال 58، رسما به جهانیان اعلام کرد که دیگر مدافع منافع ایالات متحده، در منطقه نخواهد بود. چند ماه پس از اعلام خروج ایران از پیمان سنتو؛ یعنی در دی ماه همان سال، اطرافیان شاپور بختیار (آخرین نخست ‌وزیر پهلوی) گروهکی را با عنوان "نقاب" (نجات قیام انقلاب بزرگ) راه‌اندازی کردند، که هدف اصلی آن فتح تهران با راه‌اندازی کودتا بود!

گروهک نجات قیام انقلاب بزرگ

اعضای اصلی این گروهک که مهم‌ترین آن‌ها "تیمسار سعید مهدیون"، "تیمسار محققی"، "سروان ایرج ایران نژاد" و "سروان حمید نعمتی" بودند؛ ماه‌ها به بررسی‌های همه‌جانبه و برنامه‌ریزی دقیق پرداختند و در نهایت به این نتیجه رسیدند که "پایگاه هوایی همدان" یا پایگاه هوایی شهید نوژه کنونی، بهترین مکان برای عملیاتی سازی پروژه‌ی کودتا و تصرف تهران است. عمده دلایل اعضای نقاب برای انتخاب پایگاه مذکور عبارت بود از:

- کامل بودن تجهیزات هوایی پایگاه
- نزدیکی فاصله پایگاه هوایی تا نهران
- آشنایی با اعضا و پرسنل پایگاه و احتمال زیاد در جذب آن‌ها به گروه

شرح عملیات کودتا

گروه نقاب، برای تصرف پایگاه نوژه؛ ۱۲ تیم مرکب از یک‌صد تَن از کلاه سبزهای تیپ نوهد، حدودا 400 نفر از فریب خوردگان ایل بختیاری و ۱۲ نفر راهنمای اصلی از داخل پایگاه به فرماندهی "سرگرد کوروش آذرتاش" (فرمانده تیپ ۲۳ نوهد پیش از انقلاب) را وارد عمل کرد تا پایگاه نوژه را به‌طور کامل تصرف کنند.

هدف فاز ابتدایی عملیات در روز 19 تیر، بمباران هوایی بیت امام خمینی(ره) و پس از آن دفتر نخست وزیری و چند پایگاه نظامی مهم بود.



طبق نقشه پس از تصرف پایگاه، "تیمسار محققی" برای رهبری عملیات هوایی در اتاق فرماندهی مستقر شد و همزمان "سروان حمید نعمتی"، "سروان محمد ملک"، "سروان کیومرث آبتین" و "سروان فرخزاد جهانگیری" که هر کدام فرمانده یک تیم بودند اولین اسکادران هوایی را به پرواز در می‌آوردند. این اسکاداران شامل ۱۶ هواپیما از ۵۳ فروند هواپیمای مجهز به سلاح سنگین بود که برای عملیات در نظر گرفته شده بود.(1)

از دیگر سو، و طبق هماهنگی‌های از پیش انجام شده، قرار بر آن بود که روز 19 تیرماه و درساعتی مشخص، تیمی نظامی از عراق حریم هوایی ایران را نقض کرده و به کمک کودتاچیان بیایند.

هدف فاز ابتدایی عملیات در روز 19 تیر، بمباران هوایی بیت امام خمینی(ره) و پس از آن دفتر نخست وزیری و چند پایگاه نظامی مهم بود. در فاز دوم، تصرف کامل فرودگاه مهرآباد، پادگان جمشیدیه، ساختمان اصلی صدا و سیما و... بود.

افشای بمباران بیت امام(ره)

چند روز پیش از کودتا، یکی از اعضای گروهک که عهده‌دار بمباران بیت امام خمینی(ره) بود، باتوجه با وسعت کشتار که قریب به 5 میلیون نفر تخمین زده شده بود و نیز مخالفت‌های جدی مادر وی پس از اطلاع از جریان، صبح روز چهارشنبه خلبان مذکور، تصمیم گرفت ماجرای کودتا را افشا کند. وی از خانه خارج می‌شود و پس از پرس و جوها و دوندگی‌های مختلف، حدود اذان صبح منزل حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را یافته و خود را به آنجا می‌رساند.

رهبر معظم انقلاب این واقعه را چنین تعریف می‌کنند: شبی حدود اذان صبح دیدم که در منزل ما را به شدت می‌زنند، من رفتم دیدم می‌گویند یک ارتشی آمده و با شما کار واجب دارد، دیدم یک نفر تکیه داده به دیوار، با حال کسل و آشفته و خسته سرش را فرو برده، گفتم شما با من کار دارید، بلند شد و گفت: بله. گفتم: چکار دارید، گفت: کار واجبی دارم و فقط به خودتان می‌گویم... من به حرفش حساس شدم... احتمال این بود که سوءنیتی داشته باشد اما دیدم نمی‌شود به حرفش گوش نداد... یک جایی گوشه حیاط نشستیم... آثار بی‌خوابی و خیابان‌گردی و خستگی و هیجان در او پیدا بود.

عمده نیروهای به کار گرفته شده برای خنثی سازی کودتا، در پایگاه شهید نوژه متمرکز شد و عملیات مربوط به پایگاه نوژه در ۲ قسمت داخل و خارج پایگاه به اجرا گذاشته شد.



خلاصه آنچه گفت این بود که در پایگاه همدان اجتماعی تشکیل شده و تصمیمی بر کودتایی گرفته و پول‌هایی به افراد زیادی داده‌اند، به خود من هم پول داده‌اند... قرار است جماران و چند جای دیگر را بمباران کنیم. پرسیدم: کی قرار است این کودتا انجام شود، گفت: امشب.

من دیدم مسئله خیلی جدی است و باید آن را پیگیری کنم، در این بین این احتمال را می‌دادم که یک سیاست باشد و بخواهند ما را سرگرم کنند، اما در عین حال اصل قضیه آنقدر مهم بود که با وجود این احتمالات، لازم بود آن را پیگیری کنیم.

خنثی کردن کودتا

از همان زمان که احتمال وقوع کودتا احساس شده بود، ستادی مرکب از واحدهای اطلاعات سپاه همدان، گروه مهندسی سپاه همدان، انجمن اسلامی نیروی هوایی، تعدادی از پرسنل مؤمن نیروی زمینی و تیپ نوهد به نام "ستاد خنثی سازی کودتا" تشکیل شد، اما این ستاد اطلاعات مؤثر و دقیقی از کودتا در اختیار نداشت، ولی اطلاعات با افشای کودتا توسط خلبان یاد شده و تا حدود کمتری توسط درجه دار تیپ ۲۳ نوهد، در اختیار ستاد خنثی سازی کودتا قرار گرفت و عملاً از عملیات کودتا، توسط این ۲ نفر آگاه شدند.

با جمع بندی اطلاعات و تکمیل آن و با اطلاعاتی که از قبل جمع آوری شده بود عملیات مقابله با کودتای قریب الوقوع، به سرعت در دو محور پارک لاله و پایگاه شهید نوژه طرح ریزی شد. پارک لاله محل تجمع ۴۰ تن از خلبانانی بود که قرار بود با اتوبوس به پایگاه هوایی نوژه می‌رفتند و به دیگر خلبانان کودتا می‌پیوستند.

عمده نیروهای به کار گرفته شده برای خنثی سازی کودتا، در پایگاه شهید نوژه متمرکز شد و عملیات مربوط به پایگاه نوژه در ۲ قسمت داخل و خارج پایگاه به اجرا گذاشته شد. به این ترتیب همزمان با شروع کودتا، نیروهای انقلاب متشکل از برادران سپاهی و پرسنل متعهد و فداکار نیروی هوایی، وارد عمل شدند و آنچنان درسی به خائنان و اربابان مستکبرشان دادند که برای همیشه در تاریخ انقلاب خواهد درخشید.(1)

پی‌نوشت:
1. کودتای نافرجام پایگاه هوایی شهید نوژه، پایگاه خبری، تحلیلی مطالعات تروریسم
2. خواست مادر ، کودتایی را خنثی کرد، خبرگزاری ایسنا