انواع کودک آزاری؛ کودک آزاری توسط والدین

اجبار کردن کودک به منظبت بودن با تنبیه های بدنی و پرخاشگری ها نوعی کودک آزاری محسوب می شود که متاسفانه برخی از والدین به بهانه تربیت درست اینگونه رفتارها را لطف به فرزندشان می دانند. اولین گام برای اصلاح رفتارهای غلط در زمینه کودک آزاری ، آشنایی با انواع کودک آزاری و مصادیق آن است .پس در ادامه مطلب با رفتارهایی که در همه جای جهان کودک‌آزاری به‌شمار می‌آید، آشنا شوید.

کودک آزاری چیست؟

کودک آزاری (child abuse) عبارت است از هر گونه فعل یا ترک فعلی که باعث آزار روحی و جسمی و ایجاد آثار ماندگار در وجود یک کودک شود. هرچند به دست آوردن اطلاعات دقیق در مورد آزار کودکان ناممکن است ولی به طور تخمینی در سال بیش از یک میلیون کودک دچار نقص عضو شده، زخمی می‌شوند، به شدت کتک می‌خورند، آزار جنسی می‌بینند، گرسنگی می‌کشند، چاقو یا شلاق می‌خورند، زندانی می‌شوند و یا با آنان بدرفتاری‌های دیگری می‌شود. آزار کودکان در طبقات پایین بیشتر از طبقه متوسط گزارش شده است ولی در همه طبقات، نژادها و گروه‌های قومی مشاهده شده است.

شایع ترین انواع کودک آزاری کدامند؟

آزار جسمی

برخی از والدین با تفکر اینکه با تنبیه بدنی باعث تربیت کودک می‌شوند به این رفتار دست می‌زنند، اما تنبیه بدنی نوعی کودک‌آزاری است.هل دادن، کتک زدن، کبود، زخمی یا حتی داغ کردن اعضای بدن، پرتاب اشیاء به سمت کودک و ... .

علائم نشان‌دهنده تنبیه بدنی کودک

جراحات روی بدن کودک، نداشتن علاقه رفتن به خانه، ترس از بزرگسالان و دوست نداشتن محیط خانواده. 

بی توجهی

بی‌توجهی شاید شایع‌ترین نوع کودک‌آزاری باشد. والدینی که کودک‌شان را نادیده می‌گیرند، از متهمان اصلی آزار کودکان هستند. آزاری که اغلب دیده نمی‌شود و کسی به‌خاطرش مجازات نمی‌شود. به موارد زیر توجه کنید:

- مادری که به‌خاطر به هم خوردن تناسب اندامش، به نوزاد شیر نمی‌دهد و به او شیر خشک می‌خوراند، او را در معرض ابتلا به بیماری های جسمی و روحی قرار می‌دهد.

- پدر و مادری که برای بچه‌شان به اندازه کافی وقت نمی‌گذارند یا فرزندشان به جای غذای خانگی و سالم دائم فست‌فود می‌خورد و درنتیجه دچار چاقی و انواع بیماری‌هایی می‌شود که ناشی از چاقی هستند.

- پدر و مادری که در کوچه و خیابان برای شوخی یا تنبیه خود را از دید کودک خارج می‌کنند تا خیال کند گم شده و به این وسیله تنبیه شود یا خودشان تفریح کنند.

- پدر و مادری که به نظافت و بهداشت کودک بی‌توجه هستند. بچه لباس کثیف می‌پوشد و دیربه‌دیر حمام می‌کند. زیر ناخن‌های بلندش همیشه کثیف است و تذکری بابت شست‌وشو نمی‌گیرد.

- پدر و مادری که نسبت به آموزش و تربیت بچه بی‌تفاوت هستند و درنتیجه انسان بی‌اطلاع و بی‌تربیتی را به دست جامعه و طبیعت می‌سپارند.

- پدر و مادری که به هر دلیلی به بچه محبت نمی‌کنند. برایش وقت نمی‌گذارند. با او حرف نمی‌زنند. وقتی بچه حرف می‌زند، گوش نمی‌کنند و با شخص دیگری صحبت می‌کنند.

-موارد بی‌شماری در این باره وجود دارد و این مثال‌ها تنها مشتی از خروار هستند.

آزار جنسی

 هرگونه آزار جنسی و درگیر کردن کودک در فعالیتی که باعث ارضای فرد بزرگسال گردد. لمس، بوسیدن، وادار کردن کودک به دیدن روابط دو فرد بزرگسال، اجبار به برهنه شدن، عکس گرفتن از بدن کودک، نشان دادن عکس از افراد برهنه به کودک را می‌توان از انواع کودک آزاری جنسی نام برد.

توصیه‌هایی به والدین برای پیشگیری از آزار جنسی کودک

1. برخی والدین به فرزندان خود می‌آموزند که همیشه باید به حرف بزرگ‌ترها گوش کرد؛ اما کودک باید یاد بگیرد که گاهی هم به خواسته‌های دیگران «نه» بگوید. چون در غیر این صورت کودک خود را تسلیم هر نوع خواسته‌ بیمارگونه و آزاردهنده‌ای خواهد کرد.

2.اگر فرزند شما مساله‌ای را که آزارش می‌دهد یا باعث اضطراب او می‌شود برای شما تعریف کرد حتی اگر خیلی هم پیش‌پاافتاده بود، به او نخندید یا واکنشی نشان ندهید که او احساس حماقت کند، چون این کار شما باعث می‌شود کودک کم‌کم مشکلات خود را بروز ندهد.

3.به فرزندان خود تاکید کنید که هیچ رازی نباید بین آنها و افراد بزرگ‌تر دور از چشم والدین وجود داشته باشد، چون اکثر افرادی که کودک آزاری می‌کنند، به کودک می‌گویند بوسیدن یا تماس بدنی بین ما، رازی است که غیر از ما دو نفر کسی نباید آن را بفهمد.

4.هر کودکی باید بداند که هیچ کس حق ندارد او را به زور ببوسد یا در آغوش بگیرد. باید به فرزند خود بیاموزید که اگر فردی او را مجبور به انجام چنین کارهایی کرد، حتما به پدر و مادر یا بقیه اعضای خانواده اطلاع دهد.

5.چنانچه آسیب ایجاد شده است به جای سرزنش خود یا مقصر دانستن کودک در اولین فرصت بدون ترس از قضاوت به مشاورین متخصص مراجعه کرده تا از پیامدهای شدید آن جلوگیری کنید.

6.به اعتقاد روانشناسان بایستی کودکان را متناسب با سن آنها در زمینه سوءاستفاده جنسی آگاه کرد. چنانچه والدین تربیت جنسی کودک را بیاموزند و از سنین 4-3 سالگی آموزش مسایل جنسی به کودکان را شروع کنند، امکان آسیب‌های جنسی در کودکان بسیار کاهش یافته و از پیامدهای آن در کودکی و بزرگسالی جلوگیری می‌شود.

خانه را برای کودک امن کنید

تحقیقات نشان می‌دهد رفتار وحشت‌زده و استرس فردی که از کودک مراقبت می‌کند می‌تواند آشفتگی در دلبستگی را در او برانگیزد.
بنابراین کودکانی که از دلبستگی ایمن برخوردارند کمتر دچار استرس می‌شوند.
مطالعات متعددی، اهمیت مادری کردن حساس و پاسخگو را در رشد سالم کودک نشان داده‌اند.
بعضی از مادران علی‌رغم تمامی مشکلاتی که دارند، و حتی گاهی ممکن است زجر بکشند، قادرند در مقابل نیاز کودک‌شان پاسخگو باشند. اما متاسفانه برخی آنقدر غرق در استرس می‌شوند که نوزاد به دلیل استرس حاکم در خانه در فضای خشونت خانگی قرار گرفته و از رابطه باکیفیت با پدر و مادر محروم می‌شود.
اگر خانه و خانواده برای او ناامن باشد، در روند رشد حس امنیت و اعتماد در کودک خردسال رشد نمی‌کند و در نتیجه ممکن است دچار اختلالات روان‌تنی، مشکل در تمرکز و توجه، پرخاشگری، ضعف تحصیلی و ... شوند.
دانشمندان معتقدند هر چه کودک بیشتر در معرض عوامل خطر باشد، احتمال اختلالات رفتاری در او بیشتر و دوره نوجوانی او پرخطرتر می‌شود.
با امن ساختن خانه برای زندگی کودک حس امنیت را در وجود کودک‌تان پرورش دهید، چرا که تحقیقات ثابت کرده کودکانی که به سن سه سالگی رسیده‌اند و در معرض خشونت خانگی قرار دارند، دچار پریشانی و پرخاشگری می‌شوند به خصوص با هم سن و سالان خود.
برخی معتقدند دختران بیشتر دچار پریشانی و پسران بیشتر دچار پرخاشگری می‌شوند.
همچنین احتمال بالای اختلالات روان‌تنی، وجود مشکلات در کارهای مدرسه، ضعف تحصیلی، ترس از مدرسه و مشکلات در توجه و تمرکز نیز از دیگر مسائل مربوط به ناامنی و عدم اعتماد کودک، مطرح شده است.
با توجه به اهمیت موضوع و نقش جدی والدین امید داریم، آموزش‌های قبل از ازدواج که نقش موثری در کاهش بروز رفتار پرخاشگرانه دارد، به وفور و به صورت رایگان در اختیار زوجین قرار گیرد تا با بهره‌مندی از آن بتوانیم دنیایی بهتر بسازیم.

---

منابع : زندگی آنلاین / مجله دلگرم / مجله ستاره