داستان‌های دفاع مقدس همچنان با زبان تبلیغی نوشته می‌شود

 کارگاه ادبیات داستانی ویژه کتابداران و اعضای کتابخانه‌های عمومی رشت، دیروز شنبه ۲ تیر با حضور و سخنرانی مرتضی سرهنگی در کتابخانه عمومی امام رضای شهر رشت برگزار شد.

سرهنگی در ابتدای سخنانش در این برنامه گفت: خاطرات سربازان نزدیک‌ترین روایت به جنگ است. پس از پایان جنگ و زمانی که گرد و غبار آن از چهره شهرها و مردمانش زدوده می‌شود سربازان به‌عنوان شاهدان اصلی شروع به نگارش خاطرات خود در جبهه‌ها می‌کنند. ادبیات منتشر شده جنگ توسط سربازان در انتقال ارزش‌ها به نسل‌های بعد بسیار موثر است. با مرور این دسته از خاطرات توسط مخاطبان،‌ قیمت جنگ و بهای سنگینی که در تمامی ابعاد برای پیروزی در آن پرداخت شده به‌خوبی بازگو می‌شود.

وی افزود: قیمت تمام شده جنگ تحمیلی در ایران مشخص نیست. از آنجا که قیمت تمام شده جنگ تحمیلی بر کشور ایران هنوز نامشخص است بنابراین ادبیات مقاومت به خوبی می‌تواند ظریف‌کاری‌های جنگ و هزینه تحمیلی آن را بیان کند. زبان تبلیغی و زبان تعقلی دو قالب مهم برای بازگو کردن اصل و حواشی جنگ و انتقال مفاهیم موجود در آن برای مخاطبان و نسل‌های آینده هستند.

مدیر ادبیات پایداری حوزه هنری در ادامه گفت: هر کدام از انواع ادبیات جنگ باید در زمان خود مورد استفاده قرار گیرد. ادبیات و زبان تبلیغی زمانی به کار می‌رود که جریان جنگ در اوج خود به سر می‌برد در حالی‌ که برای بازگو کردن حواشی پس از جنگ باید از زبان و ادبیات تعقلی استفاده شود. در کشور ما هنوز برای بازگو کردن دفاع مقدس و جنگ تحمیلی از ادبیات تبلیغی بهره‌گیری می‌شود و دوران گذار از ادبیات تبلیغی به سوی زبان تعقل جهت بیان رویدادهای مختلف جنگ در کشور ما هنوز به ‌قوع نپیوسته است.

این پژوهشگر درباره مهم‌ترین اهدافی که ادبیات جنگ به‌دنبال تحقق آنان است، گفت: قیمت آزادی‌های به‌دست آمده در قبال خون‌هایی که از سربازان وطن در جبهه‌های نبرد بر زمین ریخته شد و لزوم پاسداشت این مفاهیم از جمله مهم‌ترین اهداف دنبال شده توسط ادبیات جنگ است. سه گونه مختلف ادبی در کشورمان برای بازگو کردن خاطرات جنگ از دیدگاه سربازان وجود دارد؛ خاطرات رزمندگانی که از جبهه‌ها برگشته‌اند،‌ ادبیات به‌جای مانده از اسیران جنگی کشورمان و ادبیات سربازان اسیر عراقی از جمله این موارد است.

سرهنگی در بخش دیگری از سخنانش گفت: ادبیات به‌جا مانده از سربازان اسیر تحت عنوان ادبیات اردوگاهی معروف ‌شده است. ادبیات اردوگاهی یا به تعبیری دیگر ادبیات بازداشتگاهی مربوط به اسیران، از جمله انسانی‌ترین نوع ادبیات در جهان محسوب می‌شود. در اردوگاه‌های اسیران عراقی در ایران خلاف تمام اردوگاه‌های دنیا،‌ علاوه بر تأمین بسیاری از نیازهایشان به آنان انواع وسایل تحریر و نوشتن نیز اهدا می‌کردند. در حالی‌که در این طرف جبهه‌ها بهترین برخورد با اسیران جنگی اعمال می‌شد اما در آن سوی صحنه نبرد،‌ مقابله‌ای ناجوانمردانه علیه ایران در حال اجرایی شدن بود.

مدیر ادبیات پایداری حوزه هنری از صف‌آرایی ۱۵ کشور دنیا به سرکردگی رژیم صدام در دوران دفاع مقدس گفت و ادامه داد: با آنکه تهیه تجهیزات و ادوات جنگ به طور کامل برای کشورمان مقدور نبود اما رزمندگان، هشت سال با سلاح واقعی ایمان در جبهه‌ها علیه دشمن جنگیدند.  صدام در حقیقت از مادران ایرانی شکست خورد. بیشترین فشارهای جنگ متوجه مادران و زنانی بود که در طول هشت سال دفاع جانانه رزمندگان از آب و خاک و میهن،‌ استقامت آنان را در صحنه‌های نبرد تضمین کردند.

سرهنگی فرهنگ نشأت گرفته از ایمان مردم را عامل پیروزی ایران اسلامی‌ در دوران دفاع مقدس دانست و گفت: این سلاح‌ها نبودند که پیروزی‌هایی نظیر فتح خرمشهر را به بار آوردند بلکه جوشش ایمان قلبی رزمندگانی بود که تنها گوش به فرمان ندای رهبر خود داشتند.

نگارش خاطرات جوان‌ترین شهید مدافع حرم استان گیلان شهید ‌بابک نوری هریس به‌زودی توسط مرتضی سرهنگی آغاز می‌شود. به این ترتیب، با تدوین این مجموعه با قلم سرهنگی، علاوه بر امکان مرور خاطرات شهید بابک نوری هریس، اثر دیگری در حوزه ادبیات دفاع مقدس تهیه و برای مطالعه در اختیار مردم قرار می‌گیرد.

---

منبع: مهر