بستنی سنتی باعث تب مالت می شود
میزان شیوع تب مالت در ایران از 24 در 100 هزار نفر در سال 1379 به 39 در 100 هزار نفر در سال گذشته افزایش یافته‌است.
این خبری است كه معاون مركز مدیریت بیماری‌های وزارت بهداشت، اعلام كرد.
پیش از این هم، رئیس این مركز، در همایشی اذعان كرده بود كه آمار سالیانه تب مالت در ایران تا سال 1368سیر صعودی و پس از آن تا سال 1379سیر نزولی داشته، اما این روند از سال 1383 دوباره رو به افزایش گذاشته است. عبدالرضا استقامتی به آمار 500 هزار نفری مبتلایان به این بیماری در جهان اشاره كرد و گفت: میزان شیوع این بیماری نیز در ایران در سال 68 حدود 170 در هزار نفر بود كه با آموزش و اقدامات پیشگیرانه این میزان تا سال 79 به 24 در 100 هزار نفر كاهش یافت، اما از این سال دوباره روند صعودی این بیماری مشاهده شد، به طوری كه آمار سال 84 حاكی از شیوع این بیماری به میزان 39 در 100هزار نفر است.
استقامتی اضافه كرد: بیماری تب مالت بیشتر در مناطق غربی و شمال غرب كشور شایع است و استان‌های همدان، آذربایجان و كردستان بیش‌ترین میزان ابتلا به این بیماری را دارند.
در همین حال و در شرایطی كه در چند روز گذشته اخبار متنوعی درباره شیوع تب مالت در كشور منتشر شد، كارشناسان می‌گویند در این زمینه به‌قدر كافی اطلاع‌رسانی نمی‌شود و مثلا هنوز بسیاری از مردم نمی‌دانند بستنی مهم‌ترین فرآورده لبنی است که می‌تواند باعث بروز بیماری تب مالت شود.
دکتر حمیدرضا نادری استادیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد می‌گوید: شیرهای غیر پاستوریزه هم كه به دلیل چربی بالا و طعم خاص خود، مورد توجه عامه مردم است، می‌تواند باعث بروز بیماری تب مالت شود و البته مصرف نكردن این گونه شیرها توصیه نمی‌شود و می‌توان در صورت تمایل به مصرف شیرهای غیر پاستوریزه، به منظور اطمینان از عدم بروز این بیماری، شیر را به مدت 10 تا 20 دقیقه و به صورت کامل جوشاند.
تأیید و تكذیب
شاید داغ شدن مجدد بحث شیوع تب مالت به هشدار رئیس انجمن علمی بیماری های عفونی برگردد.
چند روز قبل، دکتر مینو محرز گفته بود: عدم نظارت جدی و کنترل دقیق بر سلامت دام‌ها از سوی مسئولان سازمان دامپزشکی، باعث شده که شاهد اپیدمی دوباره این بیماری در کشور باشیم. استفاده از فرآورده های دامی همچون پنیر، خامه و... به صورت غیر پاستوریزه، منجر به شیوع دوباره بیماری تب مالت به ویژه در بین ساکنان مناطق روستایی و صاحبان دام ها می‌شود.
رئیس انجمن علمی بیماری های عفونی در عین حال تاكید كرده بود: مسئول کنترل این بیماری در وهله اول، سازمان دامپزشکی است، چون تب مالت از دام به انسان منتقل می شود و اگر دام سالم داشته باشیم، این بیماری شیوع پیدا نمی‌کند.
حدود یك ماه پیش هم دكتر گویا، رییس مركز مدیریت بیماری های وزارت بهداشت نیز با اعلام افزایش موارد تب مالت به 25هزار مورد طی سال های اخیر اذعان كرد كه در نیمه نخست سال گذشته، ماهانه 3 هزار مورد تب مالت به ثبت رسیده و البته میزان بروز این بیماری بیش از موارد ثبت شده آن بوده است.
اما چند روز پس از اعلام این خبر، دکتر محسن مشکات، مدیر کل بررسی و مبارزه با بیماری‌های دامی سازمان دامپزشكی کشور، در گفتگو با همشهری اعلام كرد كه نه تنها در ماه‌های اخیر افزایشی در آمار مبتلایان وجود نداشته، بلکه در یک سال اخیر كاهش آمار ابتلا مشاهده شده است.
مدیر کل بررسی و مبارزه با بیماری‌های دامی سازمان دامپزشكی کشور به روند صعودی- نزولی آمار این بیماری در سال های گذشته اشاره کرد و یادآور شد: شاید بتوان اولین عامل را در بهبود سیستم گزارش‌دهی پیدا کرد، به این معنی که به دلیل استفاده از تکنولوژی‌های جدید در سیستم اطلاع رسانی و درمان، تعداد مواردی که تشخیص و گزارش داده می شود فزونی گرفته است و البته از دیگر دلایل آن می‌توان به پوشش واکسیناسیون در سال های اخیر اشاره کرد.
وی در توضیح نقایص واکسیناسیون در سال های گذشته گفت: در تمام مواردی که از واکسیناسیون صحبت می شود، منظور واکسیناسیون دام‌هاست که آن هم از سال 68 تا 75 با افزایش همراه بود، ولی در سال 75 و با توجه به ایجاد مشکل در پوشش واکسیناسیون کشور کاهش یافت که همین می‌تواند دلیل فزونی گرفتن بیماری در آن سال ها باشد، اما خوشبختانه و با پوشش مناسب کنونی این مشکل برطرف شده و همین عاملی برای کاهش میزان موارد ابتلا خواهد بود.
دکتر مشکات در مورد احتمال شیوع بیماری از راه گوشت هم توضیح داد: چنانچه گوشت‌ها پس از ذبح به میزان 24 ساعت در سردخانه بالای صفر نگهداری شوند، چون دمای آن پایین می‌آید، عامل بروسلوز از بین می رود و این کار، عملی است که در تمام کشتارگاه‌ها صورت می‌پذیرد، بنابراین، گوشت نقش چندانی در اشاعه بیماری ندارد و آن چیزی که باید تحت نظارت قرار گیرد محصولات لبنی است.
بازتاب شیوع بیماری‌های دامی
كارشناسان می‌گویند تب مالت انسانی بازتاب مستقیم تب مالت دامی است و كنترل نكردن آن در دام، در واقع كنترل و پیشگیری از این بیماری را در انسان سخت تر می‌كند. باكتری تب مالت قدرت تهاجمی زیادی دارد و قابلیت نفوذ به پرده‌های مخاطی دهان، حلق، بینی، مخاط ملتحمه چشم و ریه‌ها را دارد.
نكته مهم در مورد تب مالت، دیر قابل تشخیص بودن آن است، به این صورت كه این بیماری به سختی تشخیص یا اصلا تشخیص داده نمی‌شود و گاهی هم موارد تشخیص داده شده گزارش نمی‌شوند و به همین دلیل آگاه كردن پزشكان مراكز دولتی و خصوصی و آزمایشگاه های تشخیص بروسلوز در ثبت و گزارش این بیماری ضروری است.
با تمام این اوصاف و صرف نظر از این كه شیوع تب مالت مربوط به سال گذشته است، یا همچنان هم ادامه دارد، به نظر می‌رسد عدم آگاهی نسبت به این بیماری یكی از دلایل عمده عدم كنترل تب مالت است.
به گفته دكتر گویا، هنوز روستاییان و عشایر كشور كه بیشتر در معرض دام و ابتلا به تب مالت هستند، اطلاعات اولیه در مورد این بیماری را ندارند. در شهرهای بزرگ هم، عموم مردم حساسیتی به استفاده از محصولات لبنی غیر پاستوریزه ندارند.
دكتر استقامتی تاكید كرد: مراقبت و كنترل بیماری تب مالت نیاز به همكاری بین بخشی و نزدیك، بین سازمان دامپزشكی و وزارت بهداشت دارد و آموزش مردم از سوی وزارت بهداشت برای كنترل این بیماری كافی نیست، بلكه واكسیناسیون به موقع دام‌ها از سوی سازمان دامپزشكی نیز برای كنترل این بیماری ضروری است، زیرا هر چه شیوع دامی این بیماری كم شود، ابتلای انسانی آن نیز كاهش می‌یابد.
منبع : همشهری
*مطالب مرتبط:
