رشته کارشناسی مهندسی عمران

 زینب شاه مرادی - مرکز یادگیری تبیان

رشته مهندسی عمران به منظور تربیت مهندسان طراح ، محاسبه و اجرای پروژه‌ های ساختمانی، صنعتی ، راه‌ سازی و تاسیسات آبی و نظارت بر حسن اجرای طرح های عمرانی در زمینه‌های فوق و هم چنین همکاری با مهندسان مشاور یا محاسبه در زمینه‌ های یاد شده بوجود آمده است .
دانشجوی مهندسی عمران مسائل مربوط به سازه، خاک و پی، راه و ترابری و هیدرولیک را مطالعه می‌کند. یعنی از یک سو به طراحی و نحوه ساخت اسکلت ساختمان‌ ها و سایر بناهای فنی مثل پل، فرودگاه و تونل پرداخته و از سوی دیگر به مطالعه رفتار زمین و بناهای فنی می‌ پردازد تا بر اساس نوع خاک زمین مورد نظر، شکل و شالوده سازه‌ ای را که قرار است ساخته شود، طراحی کند.
فارغ‌ التحصیلان این رشته می‌توانند در وزارتخانه‌ ها (نظیر وزارتخانه‌ های راه‌ و ترابری مسکن و شهرسازی و نیرو) و شرکت های دولتی و شرکت های خصوصی و مهندسان مشاور به کارهای طراحی ، محاسبه و اجرا بپردازند.

در ادامه برای آشنایی بیشتر متقاضیان انتخاب رشته کنکور و نیز افرادی که در بازار کار و استخدام به دنبال آینده شغلی بهتری هستند، اطلاعات بیشتری شامل: برنامه درسی (سرفصل) و تعداد واحد ها، دانشگاه های دارای رشته مهندسی عمران، معرفی رشته های ارشد و دکتری عمران (به منظور ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر آموزش عالی) و معرفی فرصت شغلی و بازارکار این رشته ارایه می شود.

سرفصل دروس مهندسی عمران و تعداد واحدها:
تعداد کل واحدها: 140 واحد
دروس عمومی: 20 واحد
دروس پایه: 20 واحد
دروس اصلی و تخصصی الزامی: 67 واحد
دروس اختیاری: 33 واحد

گرایش های کارشناسی ارشد مهندسی عمران (بر اساس دفترچه کنکور ارشد 96): 
مهندسی عمران - آب و فاضلاب
مهندسی عمران - حمل و نقل
مهندسی عمران - خطوط راه آهن
مهندسی عمران - زلزله
مهندسی عمران - سازه
مهندسی عمران - سواحل بنادر و سازه های دریایی
مهندسی عمران - آب و سازه های سازه های هیدرولیکی
مهندسی عمران - مدیریت منابع آب
مهندسی عمران - محیط زیست
مهندسی عمران - مدیریت ساخت
مهندسی عمران - ژئوتکنیک
مهندسی عمران گرایش راه و ترابری
مهندسی پدافند غیرعامل

گرایش های دکترای مهندسی عمران (بر اساس دفترچه کنکور دکترا95 ):
مهندسی عمران - مهندسی آب و سازه های هیدرولیکی
مهندسی عمران - مهندسی و مدیریت منابع آب
مهندسی عمران - حمل و نقل
مهندسی عمران - راه و ترابری
مهندسی عمران - سازه
مهندسی عمران - محیط زیست
مهندسی عمران - مهندسی زلزله
مهندسی ژئوتکنیک
مهندسی سواحل، بنادر و سازه های دریایی
مهندسی و مدیریت ساخت

وضعیت استخدامی رشته کارشناسی مهندسی عمران
رشته مهندسی عمران از جمله رشته های پرطرفداری است که در سال های گذشته، علاقه مندان بسیار زیادی را به خود جذب کرده است و دانشجویان زیادی از این رشته فارغ التحصیل شده اند. اما علی رغم جذب و آموزش تعداد زیادی از دانشجویان در این رشته در دانشگاه های مختلف دولتی و غیر دولتی در کشور، اما همچنان یکی از تخصص های پرتقاضا برای کار در بازار کار ایران است.
مهندس عمران به طور عمومی، عنوان شغلی است که فارغ التحصیلان عمران بعد از تمام شدن تحصیلات به دنبال آن می گردند. به عنوان مهندس عمران، شما به طراحی و مدیریت انواع پروژه های ساختمانی از تعمیر پل گرفته تا ساخت یک استادیوم ورزشی جدید می پردازید. برای موفقیت در کار به عنوان مهندسی عمران باید در ریاضیات عالی باشید. همچنین باید بتوانید به خوبی طرح ها و ایده های خود را برای دیگران بیان کرده و در نتیجه باید مهارت های ارتباطی بسیار خوبی داشته باشید. برای دست یابی به شغل مهندسی عمران باید مدارک معتبر دانشگاهی کسب نمایید.

برخی از فارغ التحصیلان رشته مهندسی عمران، بعد از فارغ التحصیلی وارد حوزه معماری شده و به عنوان مهندس معماری فعالیت می کنند. معماری، هنر و فن طراحی و ساختن بناها، فضاهای شهری و دیگر فضاهای درونی و بیرونی برای پاسخ هماهنگ به نیازهای کارکردی و زیبا شناسانه است.
معماری بیش از اینکه تکنیک و فن باشد، هنر و ذوق است. در واقع می توان گفت ظاهر و نمای شهرها را مهندسان معمار می سازند. معماری، که برخی آن را مادر هنرها می دانند، قدمتی بسیار طولانی در تاریخ دارد و در ایران نیز به سال ها پیش از اسلام باز می گردد.

معماری چیست ؟
معماری، هنر و فن طراحی و ساختن بناها، فضاهای شهری و دیگر فضاهای درونی و بیرونی برای پاسخ هماهنگ به نیازهای کارکردی و زیباشناسانه است.

معماری هنر و ذوق است !
معماری بیش از اینکه تکنیک و فن باشد، هنر و ذوق است. در واقع می توان گفت ظاهر و نمای شهرها را مهندسان معمار می سازند. معماری، که برخی آن را مادر هنرها می دانند، قدمتی بسیار طولانی در تاریخ دارد و در ایران نیز به سال ها پیش از اسلام باز می گردد.

مهندس معمار چه کار می کند ؟
کسی که طراح و سازنده بناها و ساختمان ها می باشد، مهندس معمار است. مهندس معمار، نقشه های ساختمان های جدید و برنامه بازسازی و محافظت از ساختمان های قدیمی را طراحی می کند. هم چنین کار مهندس معمار طرح ریزی ترکیب و نحوه قرار گیری مجموعه ای از ساختمان ها و فضاهای اطراف آن ها نیز می باشد. او این کارها را با تکیه بر علم مهندسی، ذوق هنری و شناختی که از فرهنگ، آداب و رسوم، جغرافیای انسانی و طبیعی محل مورد نظر خود دارد، انجام می دهد.

نمونه فعالیت های مهندس معمار ...
مهندس معماری می‌ تواند در زمینه‌ های زیر فعالیت کند  :
- طراحی (تک بنا یا مجموعه زیستی کوچک)، از طراح های اولیه تا مراحل اجرایی کار و طراحی اجزا و عناصر تشکیل دهنده بنا
- رهبری و سرپرستی دفاتر مشاور معماری (مهندسی مشاور)
- نظارت عمومی و عالی بر صحت انجام کار در عملیات اجرایی ساختمانی (مهندسی ناظر)
- مدیریت و هماهنگی اجرایی پروژه‌ های معماری (مدیریت پروژه)
- تأسیس و سرپرستی مؤسسات پیمانکاری و احداث ساختمان
- همکاری با کلیه متخصصینی که کار آن ها به نحوی با ساماندهی محیط زیست مرتبط است. مانند اکولوژیست‌ها، جغرافی دانان، اقلیم شناسان، برنامه ریزان اقتصادی و اجتماعی و…
- طراحی پارک‌ ها و میادین شهری و محوطه سازی آن ها
- مشارکت در پروژه‌ های برنامه ریزی و طراحی شهری و شهرسازی
- طراحی تک بناها در مقیاس کوچک و انجام دکوراسیون داخلی
- انجام کارهای پژوهشی و آموزشی در زمینه طراحی فضا

دقت، نظم، خلاقیت و ....
مهندس معمار باید روش مند و منطقی باشد. همچنین باید برنامه های طراحی و نقشه کشی کامپیوتری را بداند و بتواند در شرایط کاری پرفشار کار کند. مهندس معمار باید فردی دقیق، منظم و خلاق باشد و با تکیه بر قدرت تجسم، ذوق هنری و علم مهندسی خود به طراحی نقشه ساختمان های مختلف بپردازد.


ساعت کار مهندس معمار
معماری مانند بسیاری از مشاغل نیست که بتوان ساعات کاری مشخصی برای آن تعریف کرد. مهندس معمار به طور مداوم با کار خود درگیر بوده و ساعت کاری برای او خیلی معنایی ندارد. محل کار مهندس معمار در دفاتر کاری و در محل پروژه های ساخت و ساز است و در محل پروژه باید از لباس های ایمن از جمله کلاه و کفش مجهز استفاده کند.
 
نیاز جامعه امروز ایران به مهندسین معمار
صنعت ساخت و ساز کشور دچار مشکلاتی است. از مهم ترین ها آنها می  توان به از دست دادن هویت ملی و تاریخی معماری ایرانی و اسلامی و عدم استفاده از دستاوردهای این معماری اصیل و در کنار آن عدم استفاده صحیح از یافته ها و دستاوردهای استاندارد معماری نوین نام برد. به عنوان مثال هنوز مشکلات اساسی از جمله عدم استفاده از سیستم های تهویه مناسب، عدم توجه به لزوم متناسب بودن موقعیت جغرافیایی ساختمان با ویژگی های آن، استفاده از طرح هایی که فضای پرت و غیرقابل استفاده در ساختمان را زیاد می کند و ... در ساختمان سازی ما وجود دارد. برای رفع این مشکلات نیاز به تدبیر و اقدام مسئولان و همکاری متخصصان این حوزه از جمله مهندسان معمار می باشیم.

وظایف مهندس معمار
- مهندسین معماری با توجه به اینکه در چه محیط های کار می کنند دارای وظایف مختلفی می باشند. ما در اینجا مهم ترین وظایف آن ها را به صورت طبقه بندی شده اشاره کرده ایم. هر یک از مهندسین معماری با توجه به اینکه در چه محیطی و چه شرکت یا سازمانی فعالیت می کنند چند وظیفه از وظایف زیر را بر عهده دارند.
- یافتن پروژه جدید از طریق بازاریابی و دادن توضیحات لازم برای مشتری
- مشورت با مشتری برای تعیین نیاز مشتری و الزامات لازم برای ساختمان ها
- بررسی و تحلیل شرایط و خصوصیات زمین و محوطه ساخت و ساز
- تعیین خصوصیات فیزیکی و کمی طرح همراه با تخمین مواد و تجهیزات لازم و هزینه یابی و زمان بندی اولیه پروژه
- تهیه طرح ها و نقشه های پروژه با استفاده از نرم افزارهای طراحی و مدل سازی کامپیوتری
- همکاری با سایر مهندسان از جمله مهندسان تاسیسات مکانیک، مهندسان برق و ... در انجام محاسبات فنی و تاسیسات مکانیکی و برقی و ...
- نظارت بر کار تکنسین ها و کارگران
- بستن قرارداد با پیمانکاران
- مدیریت پروژه های ساخت و ساز
- بازدید از محل پروژه برای اطمینان یافتن از پیشرفت آن مطابق با برنامه

طراحی، محاسبه، اجرا و نظارت
به عبارت دیگر یک مهندس عمران به دنبال این است که بتواند در پروژه‌های مختلف عمرانی در زمینه‌ های ساختمان‌ سازی، راه‌ سازی، پل‌ سازی، برج‌ سازی، سازه‌ ها و بناهای آبی، جمع‌ آوری و دفع فاضلاب و غیره مسئولیت طراحی، محاسبه، اجرا و نظارت بر اجرا را بر عهده گیرد.

کاربرد علم در ایجاد سازندگی و عمران
مهندسی عمران از جمله مشاغلی است که هدف آن کاربرد علم در ایجاد سازندگی و عمران است. یعنی هرچیزی که به آبادی یک کشور باز می‌گردد مانند سد، فرودگاه، جاده، راه آهن، برج، تونل، دکل‌های مخابراتی، ساختمان‌های مقاوم در برابر زمین‌ لرزه، سیل و آتش و نیروگاه های برق و مصالح سبک، ارزان و با کیفیت مناسب برای ساخت و ساز، در حیطه کار مهندس عمران قرار می‌گیرد. برای آغاز تمامی پروژه‌های عمرانی به یک مهندس کارآمد عمران نیاز داریم تا علاوه بر رعایت جنبه‌ های فنی و اجرایی، اقتصادی نیز عمل کند. چون اقتصادی بودن یک اصل در مهندسی عمران است.

ساعت و محل کار مهندس عمران
به طور معمول مهندس عمران به صورت تمام وقت کار می کند. در صورت بروز مشکل یا وجود ضرب الاجل برای اتمام بعضی از پروژه ها، لازم است در خارج از ساعات معمول نیز کار کند. زمان کاری مهندس عمران معمولا بین دفتر کار و محل پروژه تقسیم می شود. کار در محل پروژه با شرایط آب و هوایی مختلف و معمولا با سفرهای کاری همراه است.

تخصص مهندس عمران
زمینه های تخصصی مهندسی عمران شامل موارد زیر است :
* سازه - سدها، ساختمان ها، سکوهای دریایی و خطوط لوله
* حمل و نقل- جاده ها، راه آهن، کانال ها و فرودگاه ها
* محیط زیست- شبکه های تامین آب، سیستم های آبرسانی زیر زمینی و ساخت موانع سیل
* دریایی- بنادر و سیستم های دفاعی دریایی
* ژئوتکنیک - استخراج از معدن، عملیات خاکی و ساخت پایه

مهندس عمران با چه کسانی کار می کند؟
مهندسین عمران معمولا در کنار متخصصانی مانند معماران، مهندسین نقشه کشی، مهندسان مکانیک، مهندسان برق ناظران و پیمانکاران ساختمان کار می کند.
هم چنین یک مهندس عمران در محل کار با تکنسین های عمران که رابط بین کارگر و مهندسین می باشند، سر و کار دارند و در برخی از پروژه ها به صورت مستقیم با کارگران ساختمانی کار می کنند و مدیریت و برنامه ریزی و نظارت بر اجرای کار آن ها را بر عهده دارند.


مطالب مرتبط:
مهندسی عمران

منبع: http://iranianpath.com