مدار الکترونیکی ربات نور یاب‬ و ‫مدار کلید حساس به نور‬ و ‫آیسی 741

 مدار الکترونیکی ربات نوریاب یا بولینگر ساده ( با دو ترانزیستور)
‫برای ساخت ربات بولینگر ابتدا شما به یک سازه مکانیکی به همراه موتور و گریبکس نیاز دارید . پس از آن‬ ‫باید بخش الکترونیکی را به گونه ای بسازید که ربات بتواند در محیط به دنبال منبع نور بگردد و هوشمندانه‬ ‫به سمت آن حرکت کند .اصولاً ربات های هوشمند نیاز به حسگرهایی دارند که اطلاعات مورد نظر را از محیط‬ ‫دریافت کرده و در قالب جریان الکتریکی وارد مدار کند .همانگونه که مشخص است ربات نوریاب باید اطلاعات‬ ‫مربوط به شدت نور اطراف خود را دریافت نماید که این کار توسط یک فتوسل انجام می شود.‬
‫فتوسل یا حسگر نور در واقع یک مقاومت متغیر است که مقدار آن با توجه به نور محیط تغییر می یابد .در‬ ‫صورتی که نور محیط را افزایش دهید مقاومت فتوسل کاهش یافته و جریان بیشتری از آن عبور می کند.‬ ‫همین تغییر جریان است که با توجه به الگوریتم تصمیم گیری ربات شما را هدایت می کند .در اینجا سعی‬ ‫شده است که ساده ترین مدار ممکن که در عین حال به خوبی هم کار می کند تشریح شود .به همین دلیل‬ ‫ممکن در برخی از موارد اصول حرفه ای طراحی مدار رعایت نشده باشد .دوباره متذکر می شویم که این مدار‬ ‫در عین سادگی بسیار کارآمد است.‬

‫الگوریتم کاری این ربات نوریاب به این صورت است که ربات در ابتدای کار شروع به گردش در جای خود می‬ ‫نماید . ) برای این کار کافی است که یکی از موتورهای آن روشن و دیگری خاموش باشد( این گردش آنقدر‬ ‫ادامه می یابد تا جلوی ربات به سمت منبع نور قرار گیرد .در این لحظه ربات به حرکت گردشی خود پایان‬ ‫داده و به سمت منبع نور حرکت می کند . ) این کار با روشن کردن هر دو موتور ربات اتفاق می افتد( در‬ ‫صورتی که در بین راه به هر دلیل راستای حرکت ربات و منبع نور تغییر نمود ، ربات مجدداً حرکت گردش‬ ‫خود را آغاز می نماید تا دوباره به سمت منبع نور قرار گیرد.
‬ ‫اگر در کار ربات کمی دقت کنید متوجه می شوید که یکی از موتورها همواره روشن و کنترل ربات از طریق‬ ‫خاموش و روشن کردن موتور دیگر انجام می شود .پس موتوری که همیشه روشن است به صورت مستقیم به‬ ‫منبع تغذیه متصل می نماییم.‬ ‫
مدار تغذیه موتور دوم نیز دارای یک فتوسل است ، هنگامی که فتوسل به سمت منبع نور قرار گیرد مدار‬ ‫تحریک شده و موتور روشن می شود .در این مدار از دو ترانزیستور استفاده شده است که وظیفه تقویت‬ ‫جریان عبوری از فتوسل را به عهده دارند .به دلیل اینکه جریان موتور از ترانزیستور دوم عبور می کند لازم‬ ‫است ترانزیستور T2 ‬از نوعی انتخاب شود که قابلیت جریان دهی خوبی داشته باشد .ترانزیستور پیشنهادی از‬ ‫نوع منفی و به شماره ‪ Tip41‬است که در صورت نیاز می توانید آن را با انوع مشابه تعویض نمایید .در طبقه‬ ‫اول تقویت نیز از یک ترانزیستور منفی به شماره BD 139‬استفاده شده . پس از ساخت وتست ربات ممکن‬ ‫است که ترانزیستور  Tip41‬کمی گرم شود که با نصب حرارت گیر مناسب بر روی آن می توانید این مشکل‬ ‫را حل کنید .دیود موجود در مدار به صورت معکوس دو سر موتور قرار گرفته است تا از آسیب دیدن‬ ‫ترانزیستور در برابر جریان برگشتی از موتور حفاظت نماید .همانگونه که توضیح داده شده است ، یکی از‬ ‫موتورها به صورت مستقیم به منبع تغذیه متصل بوده و همیشه روشن است .
و موتور دوم با استفاده از مدار‬ ‫فوق راه اندازی می شود .به گونه ای که در هنگام نور خوردن فتوسل و راه اندازی موتور ربات به سمت جلو‬ ‫حرکت خواهد نمود .در صورتی که پس از نصب جهت گردش موتور عکس جهت مورد نظر بود جای سیم های‬ ‫اتصالی به ترمینالهای موتور را با یکدیگر تعویض نمایید .در صورتی که درقسمت های مختلف ربات ولتاژهای‬ ‫متفاوتی نیاز دارید می توانید از رگولاتور ولتاژ برای کاهش سطح ولتاژ به مقدار مورد نظر خود استفاده کنید.‬ ‫پتانسیومتر موجود در مدار را به گونه تنظیم نمایید که موتور در مرز خاموشی قرار گیرد .حال اگر نور تابیده‬ ‫شده بر روی فتوسل کمی زیاد شود خواهید دید که موتور به گردش در می آید.

مطالب مرتبط:
میدان مغناطیسی ناشی از جریان الکتریکی در پیچه
ساخت ربات نوریاب
ترانزیستور قطعه ی الکترونیکی پرکاربرد در پروژه ها
پتانسیومتر

منبع:http://www.roboeq.ir