تبیان، دستیار زندگی
گاهی می‏توان بستری از اخلاق گشود، كه جای حضور دیگران هم باشد و گاهی می‏توان جاده‏ای از همزیستی كشید، كه خیلی‏ها با انسان «همراهی» كنند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

آن سوی خطّ زندگی

آن سوی خطّ زندگی

گاهی می‏توان بستری از اخلاق گشود، كه جای حضور دیگران هم باشد و گاهی می‏توان جاده‏ای از همزیستی كشید، كه خیلی‏ها با انسان «همراهی» كنند. آن بستر و این جاده، با روحیّه ی نوع دوستی و مردم خواهی گشوده و كشیده می‏شود و آن كه در پیله ی «خود» گرفتار باشد، زمینه ی همزیستی‏اش با دیگران، بسیار اندك خواهد بود، یا هیچ!

برخورد مناسب و روحیه ی همزیستی و وسعت نظر و رفتار كریمانه، یك «سرمایه» است. با این سرمایه می‏توان به «سود»ی رسید كه گاهی از ثروت، ساخته نیست و این، حكمتی است كه در سخن پیشوایان آمده است.

از اسوه ی اخلاق و كمال، حضرت رسول(ص) چنین روایت است كه فرمود: «ای فرزندان عبدالمطّلب! شما با ثروت و دارایی‏تان نمی‏توانید به همه ی مردم برسید و تكریمشان كنید. پس با گشادگی چهره و اخلاق نیك با آنان برخورد كنید».1

این، یعنی جایگزینی اخلاق به جای مال، و برخورد نیكو به جای عطا و بخشش؛ چرا كه همان كارآیی و جاذبه و گره‏گشایی‏ای كه در «مال» است، و بلكه بیشتر، در «اخلاق» نیز هست.

به جلوه‏هایی از این روحیه ی كمال، كه مدار و محور جاذبه‏های دیگر است، اشاره می‏شود:

1.حق‏شناسی و حق‏گزاری

«حق» مقوله‏ای دو جانبه است. اگر از دیگران انتظار است كه حق ما را بشناسند و مراعات كنند، ما نیز باید حق‏شناس و حق‏گزار دیگران باشیم. این جاده، دو طرفه است و در هر دوسو، وظایف و تكالیف و حقوقی است كه اگر شناخته و عمل شود، رابطه‏ها بسیار نیكوتر و مطلوب‏تر خواهد بود. از پیامبر اكرم(ص) روایت شده كه فرمود: «مؤمن، هفت حق بر گردن برادر مسلمانش دارد كه از سوی خدا تعیین شده است: یكی آن‏كه در پیش رو، احترامش كند؛ دیگر آن‏كه در دل، به او مهر بورزد؛ سوم آن‏كه در مال خود نسبت به او ایثار داشته باشد، نیز غیبت او را حرام بشمارد، هنگام بیماری به عیادتش برود، پس از مرگ، در تشییع جنازه ی او شركت كند و پس از فوت او درباره‏اش جز خیر و نیكی نگوید».2

2. خوش برخوردی

آن‏قدر در آموزه‏های دین و توصیه‏های پیشوایان آسمانی ما از «حُسن خلق» ستایش شده كه شگفتی‏آور و تشویق‏كننده و انگیزه‏آفرین است. از خوش‏رویی، خوش‏خویی، خوش‏گویی، خوش‏رفتاری، خوش‏پنداری، خوش همسایگی و ... بسیاری از این «خوش»ها در متون روایات، تمجید شده و از اهل ایمان خواسته‏اند كه این‏گونه باشند تا كارشان «عبادت» و «حسنه» به شمار آید و نزد پروردگار، پاداش یابند. شاید باور نكنید، ولی حتی لبخند زدن به چهره ی دیگری (31046)، یك كار نیكو به شمار می‏آید.

این سخن حضرت باقر(ع) است كه فرمود: «لبخند زدن شخص به روی برادر مؤمنش، عملی صالح (مستوجب پاداش خداوند) است».3

این شیوه، «مرام‏نامه» ی زیستن با دیگران را حتی در ساده‏ترین امور و برخورد چهره به چهره ترسیم می‏كند و به زندگی‏ها شور و حرارت و صفا می‏بخشد و انسان‏ها را به «همدلی» نزدیك‏تر می‏سازد.

در مقالات بعد به ذکر مواردی دیگر در زمینه ی اخلاق نیکو می پردازیم.

ادامه دارد....

نویسنده: جواد محدثی

پا نوشت ها :

1.الكافی، ج2، ص103.

2.بحارالأنوار، ج71، ص222.

3.الكافی، ج2، ص188.

مقالات مرتبط :

تو تنها نیستی

معجزه ی صدا و لبخند  

از ظاهرش معلومه که     

مدیریت هیجانات    

15روش در تصمیم گیری منطقی     

چه توقعی دارید؟   

دنیا، سرجنگ ندارد   

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.