تبیان، دستیار زندگی

رحلت امام خمینی

انتخاب آیت الله خامنه ای

در پی رحلت امام خمینی‌، حضرت آیت الله سیدعلی خامنه‌ای از سوی مجلس خبرگان به رهبری نظام جمهوری اسلامی ایران برگزیده شدند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
 
آیت الله خمینی

سیدعلی خامنه‌ای تحصیل را در چهار سالگی از مکتب‌خانه و با فراگیری قرآن کریم شروع کرد. دوره‌ی دبستان را در نخستین مدرسه‌ی اسلامی مشهد، دارالتعلیم دیانتی، گذراند. در همین ایام، یادگیری قرائت و تجوید قرآن را نزد برخی قاریان قرآن مشهد آغاز کرد.

هم‌زمان با تحصیل در کلاس پنجم دبستان، تحصیلات مقدماتی حوزوی را نیز آغاز کرد. شوق وافر او به تحصیلات حوزوی و تشویق والدین سبب شد که وی پس از اتمام دوره‌ی دبستان، وارد دنیای طلبگی شود و تحصیل علوم دینی را در مدرسه‌ی سلیمان‌خان ادامه دهد. وی بخشی از مقدمات را نیز نزد پدر طی کرد. سپس به مدرسه‌ی نواب رفت و دوره‌ی سطح را در آن به پایان برد. هم‌زمان با تحصیلات حوزوی دوره‌ی دبیرستان را تا سال دوم متوسطه ادامه داد . وی معالم‌الاصول را نزد آیت‌الله سیدجلیل حسینی سیستانی و شرح لمعه را نزد پدر و میرزا احمد مدرس یزدی فرا گرفت. رسائل، مکاسب و کفایه را نیز نزد پدر و آیت‌الله حاج شیخ هاشم قزوینی آموخت. در سال ۱۳۳۴ش، در درس خارج فقه آیت‌الله سید محمدهادی میلانی حاضر شد.

پیشینه‌ی فعالیتهای سیاسی ـ مذهبی خاندان آیت‌الله خامنه‌ای، در او زمینه‌ی تربیتی برای مبارزه‌ی سیاسی ـ مذهبی فراهم آورده بود.

نقطه‌ی آغازین ورود به فعالیتهای سیاسی، دیدار او با سیدمجتبی نواب صفوی (میرلوحی) در مشهد بود که به بیان خود او اولین بارقه‌های انقلابی را در وی پدید آورد

. نخستین دیدار وی با امام خمینی (ره) در سال ۱۳۳۶ش صورت گرفت اما چهره‌ی سیاسی امام خمینی برای اولین بار در جریان لایحه‌ی انجمنهای ایالتی و ولایتی برای ایشان مکشوف شد.

آیت‌الله خامنه‌ای با آغاز نهضت اسلامی به رهبری امام خمینی در سال ۱۳۴۱ش وارد عرصه‌های گوناگون مبارزه با طاغوت شد. جزو نخستین افرادی بود که همگامی و فعالیت مبارزاتی را در دوره‌ی قبل از قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ آغاز کرد . در بهمن ۱۳۴۱، پس از همه‌پرسی لایحه‌ی انجمنهای ایالتی و ولایتی، آیت‌الله خامنه‌ای و برادرش سیدمحمد مأمور رساندن گزارش آیت‌الله محمدهادی میلانی به امام خمینی در قالب نامه در مورد واکنش مردم مشهد به این همه‌پرسی شدند.

از ۸۰ عضو مجلس خبرگان، ۷۴ نفر در جلسه حاضر بودند که از این تعداد، ۶۸ نفر به آیت الله سید علی خامنه‌ای رای دادند.

در تاریخ ۱۴ خرداد ۱۳۶۸ خورشیدی پس از درگذشت امام خمینی رهبر وقت جمهوری اسلامی ایران، در جلسه‌ای فوق‌العادهٔ مجلس خبرگان رهبری برگزار شد. در این جلسه آیت الله سید علی خامنه‌ای رئیس‌جمهور وقت، به عنوان رهبر جمهوری اسلامی ایران برگزیده شد. پیش از این، نخست خبرگان آیت الله حسینعلی منتظری را با رأی قریب به اتفاق، از قائم‌مقامی رهبری برکنار نمودند.

مجلس خبرگان رهبری بر اساس اصل ۱۰۷ قانون اساسی وظیفه تعیین رهبر را بر عهده دارد. آیت الله خامنه ای رهبر فعلی جمهوری اسلامی ایران علی‌رغم عدم تمایل به وسیله اکثریت بالای آراء اعضاء مجلس خبرگان به این سمت منصوب شد.

برای انتخاب رهبرحداقل دوسوم رای نیاز داشت.

در نهایت آیت الله سید علی خامنه‌ای رئیس‌جمهور وقت پیشنهاد شد که ۶۸ نفر از ۷۴ نمایندهٔ حاضر قیام کردند و به وی رای دادند. آرای مخالف و ممتنع به ۶ نفر رسید که یکی از آنان خود آیت الله سید علی خامنه‌ای بود.

در جای دیگر از خاطرات هاشمی آمده‌است که حاضران ۸۰ نفر بوده‌اند. در نقلی از وی آمده‌است که انتخاب نخست به دلیل توصیهٔ امام بوده‌است و پس از بازنگری در قانون اساسی دوباره انتخابات اصلی برگزار شد که عدهٔ بیشتری از بار نخست که ۶۸ نفر بودند به آیت الله خامنه‌ای رای دادند. 

بنا بر نقل آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی نخست موضوع رهبری فردی و رهبری شورایی مطرح بود که خود آیت الله هاشمی و آیت الله خامنه ای طرفدار شورایی بودن رهبری بودند ولی در نهایت بنا بر رای اکثریت اعضای مجلس خبرگان، رهبری فردی تصویب گردید.


پی نوشت:
1- مشرق نیوز
2- مرکز اسناد انقلاب اسلامی
3- سایت آیت الله خامنه ای