پروفسور سامی ارول گلنبه

مرکز یادگیری تبیان - محبوبه همت

                   عضو آکادمی علوم ترکیه (Bilim Academy) و عضو هیات علمی کالج سلطنتی لندن

اثر: شبکه G
حوزه دریافت جایزه: علم و فناوری اطلاعات و ارتباطات
سال تولد: 1945
محل تولد: ترکیه

سامی ارول گلنبه؛ برگزیده دومین دوره اعطای جایزه مصطفی(ص) در حوزه علم و فناوری اطلاعات و ارتباطات است. وی دانشمند کامپیوتر، مهندس الکترونیک و ریاضیدان کاربردی اهل ترکیه، عضو انجمن علمی ترکیه (انجمن بیلیم) و دارای مقام استادی گبور دنیس در رشته مهندسی برق و الکترونیک دانشگاه امپریال لندن است.

وی پس از گذراندن دوران کودکی اش در استانبول و الکساندریا (مصر)، از دانشگاه آنکارا در سال ۱۹۶۲ و دانشگاه فنی خاورمیانه در سال ۱۹۶۶ فارغ التحصیل شد که در این حین موفق به کسب جایزه تحقیقاتی کلارک درپی تلاش و تحقیقاتش در زمینه سیستم های حافظه مغناطیسی راه گزینی شار نسبی گردید. وی با ادامه تحصیل در دانشگاه پلی تکنیک (که اکنون زیر مجموعه دانشگاه نیویورک است) موفق به اخد مدرک فوق لیسانس و ارائه رساله دکتری خود با موضوع اتوماتای احتمالی با محدودیت های ساختاری گردید.
ارول در موسسه INRIA و دانشگاه اورسی پاریس تیمی تشکیل داد که بسته تحلیل شبکه صف را طراحی کردند. اختراع تقریب های واپخشی برای عملکرد کامپیوتر، استخراج طرح های مخابره به منظور بهینه سازی عملکرد ارتباطات دستیابی تصادفی که شالوده پروتکل های معروف مک (Mac) هستند، و همچنین ایجاد طرح هایی برای به حداکثر رساندن قابلیت اطمینان پایگاه های اطلاعاتی از جمله اقدامات ارزشمند اوست.
ارول درحالیکه در دانشگاه دکارت پاریس و دانشگاه دوک مشغول به کار بود، محصول جدیدی از شبکه های صف با مشتریان و تریگرهای منفی که به شبکه های جی (G) یا شبکه های گلنبه معروف هستند را طراحی کرد. این اختراع نشان می دهد که می توان عملکرد سیستم های ICT که تلفیق کننده توابع مهم کنترل هستند را از طریق ریاضیات ارزیابی کرد که به عنوان مثال می توان به رفع اضافه بار و انتقال کار به میان سرورها به صورت پویا اشاره کرد. علاوه بر این، وی مدل جدیدی از شبکه عصبی احتمالی جهش یافته را مطرح کرد که به شبکه عصبی تصادفی نیز معروف است. وی با طراحی راه حل ریاضی و الگوریتم های یادگیری این مدل موفق به استفاده از آن در مشکلات مهندسی و نیز در مشکلات زیستی گردید.
امروزه شاهد سیستم هایی مانند اسکایپ به عنوان ابزار ارتباطی مشترک میان انسان ها بر روی بستر اینترنت بسته ای هستیم. در سال ۱۹۷۸، پیش از به وجود آمدن شبکه های بسته ای، نیاز به انتقال صدا از راه دور انگیزشی برای ارول و همکارانش در شرکت LMT ایجاد کرد تا اختراعی بزرگ (در سال ۱۹۷۹ ثبت و در سال ۱۹۸۲ برنده جایزه شد) درخصوص انتقال صدا بر روی بستر یک روتر شبکه بسته ای انجام دهند که ساختار دقیق آن در اختراع دوم که توسط ارول و دو تن از همکارانش به نیابت از تامسون CSF (اکنون تالس نام دارد) در سال ۱۹۷۹ به ثبت رسید توصیف گردید. (همچنین در سال ۱۹۸۲ برنده جایزه شد).

دکتر گلنبه بنیانگذار مجموعه کنفرانس های ISCIS (نشست بین المللی در حوزه علوم کامپیوتر و اطلاعات) است که از سال ۱۹۸۶ هر ساله در ترکیه، آمریکا و اروپا برگزار می شود تا دانشمندان ترکیه ای رشته کامپیوتر را با همتایان بین المللی شان گردهم آورد. وی در حال حاضر در زمینه فعل و انفعال میان مصرف انرژی و کیفیت خدمات در ICT و همچنین بر روی بهبود امنیت شبکه ها و فضای ابری مشغول پژوهش است. او بیش از ۷۵ دانشجوی دکتری را فارغ التحصیل کرده و استاد مشاور تعداد زیادی از محققین پسادکتری بوده است.

شبکه های جی
اساس عملکرد سیستم ICT مبتنی بر شبکه های صف و راه حل موثر آن از لحاظ محاسباتی در قالب محصول می باشد. دستاورد جدید ارول تحت عنوان شبکه های جی یا شبکه های گلنبه تنها پیشرفت بزرگ در این زمینه پس از دهه ۱۹۹۰ محسوب می شود که موید این موضوع است که می توان عملکرد سیستم های ICT که تلفیق کننده توابع مهم کنترل هستند را از طریق ریاضیات ارزیابی کرد.
در نظریه صف، که یک نظم درون نظریه احتمال ریاضی است، شبکه جی (شبکه صف تعمیم یافته یا شبکه گلنبه)، یک شبکه باز از صف های جی است که نخستین بار توسط ارول گلنبه به عنوان مدلی برای سیستم های صف با توابع کنترل خاص معرفی شد مانند مسیریابی مجدد ترافیک یا تخریب ترافیک و همچنین مدلی برای شبکه های عصبی.

ارول و همکارانش با گذر از منفعت مادی و در عوض توزیع رایگان این نرم افزار در دانشگاه های سراسر جهان در جهت انتشار دانش و رفاه اجتماعی گام برداشتند. . اکنون این روش ها به طور گسترده ای به عنوان روش های استاندارد در صنعت ارتباطات راه دور و ICT محسوب می شوند.

مطالب مرتبط:
حضور دانشمندان جهان اسلام در هفته مراسم جایزه مصطفی(ص)

منبع: http://fa.mustafaprize.org