قلعه ضحاک

 
«قلعه ضحاک» یا «آژدهاک» یا «داش قلعه» که در زبان محلی «نارین قالا» گفته می شود؛ با بیش از 3000 سال قدمت در ۲۰ کیلومتری شهرستان هشترود و در نزدیکی شهرستان عجب شیر در استان آذربایجان شرقی قرار دارد. در طول تاریخ نام های دیگری برای این قلعه وجود داشته است که عبارت است از: قیز قلعه سی، داشو قلعه سی، باروآس، رویی دژ و قلعه گویی.

قلعه ضحاک بر بلندی کوه «منفرد» که بین دو رود «قرانقو» و «شورچای» قرار دارد؛ ساخته شده است. این کوه از مکان‌های مهم اقوام مانایی و مادها بوده است و نام قلعه هم به خاطر پادشاه مادها، ضحاک نامیده شده است. طبق بررسی ها داش قلعه مربوط به دوره بعد از اسلام و سلسله اشکانیان و ساسانیان است.

تحقیقات نشان داده که این قلعه تاریخی یا معبدی زرتشتی و یا محلی برای پادگان نظامی محلی بوده‌ است. البته بررسی های کارشناسان نشان داده این مکان در زمان مادها اقامتگاه یا پرستشگاه بوده است و در زمان اشکانیان یا ساسانیان دوباره بازسازی شده و ساختمان و دیوارهایی در آن ساخته اند. این قلعه تنها بنایی است که با توجه به خارج بودن از خاک و قرار گرفتن در منطقه ای کوهستانی، سالم مانده است.

قلعه از یک چهار طاقی، که به مرور زمان پوشش طاق و یکی از پایه ‌های آن تخریب شده، تشکیل می شود. تلاش های باستان شناسان باعث شده تالار وسیعی در اندازه ۱۱× ۱۱متر دارای راهروهایی جانبی و طرح های و نقش های متنوع گچبری که بیش‌‏تر با رنگ‌های اخرائی، زرد، آبی و سبز تزئین شده ‏‌اند؛ کشف شود. طرح گچبری ها، شامل نقوش برجسته انسانی و حیوانی، نقوش هندسی و گل و گیاه است. این قلعه از آجر و گچ ساخته شده و ابعاد آجرها ۳۲×۳۲ و به ارتفاع ۱۰ سانتی ‌متر است.
قلعه ضحاک یکی از مکان های باستانی و گردشگری استان آذربایجان شرقی می باشد.


کودک و نوجوان تبیان
تنظیم: فهیمه امرالله- منابع: مرکز جهانی اطلاع رسانی آل بیت (ع)