عملی با فضیلت‌تر از روزه

ht

با فرا رسیدن ماه مبارک رمضان، یکی از سنت های خوب و آداب و رسوم ارزشمند ما ایرانی ها که از دیرباز نیز مرسوم بوده، رنگ و بوی خاصی به خودش می گیرد؛ رسم میهمان نوازی آن هم به صرف افطاری دادن.

در حقیقت این سنت خوب و خداپسندانه؛ افطاری دادن و میهمانی کردن اقوام و دوستان در ماه مبارک رمضان که در بین مؤمنان رایج است، ریشه در ایمان مردم دارد.

در روایات چنان به افطاری دادن سفارش شده که از روزه مستحبی اهمیت بیشتر یافته است. امام موسی بن جعفر(علیه لسلام) فرمود: افطاری دادن به برادر روزه دار از روزه ات بافضیلت تر است. (1) بی تردید هرگز افطاری دادن جای روزه واجب را نمی گیرد، اما در ارزیابی ثواب، گاهی ثواب افطاری بیشتر است.

امام صادق(علیه السلام) نیز می فرماید: کسی که مؤمنی را افطاری دهد، کفاره یک سال گناه او شمرده می شود، و کسی که دو مؤمن را افطاری دهد، بر خداوند است که او را وارد بهشت سازد. (2)

نکته ی دیگری که در اهمیت و ارزش افطاری دادن بیان شده است می توان به روایت امام صادق(علیه السلام) اشاره کرد که در گفتگویی که با فردی به نام سدیر داشته اند، پاداش و ارزش افطاری دادن را همچون آزاد ساختن یکی از فرزندان اسماعیل معرفی کرده اند. (3) 

در این میان باید توجه داشت که هدف از این میهمانیها و افطاری ها، علاوه بر مسرور ساختن مؤمنان خصوصاً فقرا، ایجاد انس و هماهنگی و اتحاد بین مسلمانان است.

و باید بدانیم اگر سفره هایی که هنگام افطار گسترده می شود برای خودنمایی و چشم و هم چشمی ها باشد و بی توجه به درماندگان و فقرا برگزار شود، جز گناه و دوری از حقیقت ثمری ندارد.


"افطاری های مسرفانه ای که بعضی ها به بهانه ی افطار، حرکات و عمل مسرفانه انجام می دهند و به جای اینکه در ماه رمضان وسیله ای بشوند برای نزدیکی روحی به فقرا و مستمندان، با این عمل، با این حرکت، خود را در لذات جسمانی غرق می کنند. نمی خواهیم بگوئیم که اگر در افطار، کسی غذای مطبوعی مصرف کرد، این کار ممنوع است؛ نه، در شرع اینها ممنوع نیست؛ اسراف ممنوع است، زیاده روی ممنوع است، ریخت و پاش فراوانی که گاهی در این جور مجالس انجام می گیرد، ممنوع است. چه بهتر که کسانی که می خواهند افطاری بدهند، با همین سنتی که رائج شده است، افطاری بدهند؛ که مردم را، رهگذران را و کسانی را که مایلند از افطاری استفاده کنند، در این سفره های رایگان و با بذل و بخشش و گشاده دستی، در کوچه ها، در خیابان ها، در حسینیه ها، افطاری می دهند."(4)

چنانچه امیرمؤمنان(علیه السلام) در نامه ای به عثمان بن حنیف، که یکی از کارگزاران حضرت در بصره بود، نوشت: ای فرزند حنیف، به من خبر رسیده که مردی از جوانان اهل بصره برایت خوانی گسترد و تو نیز دعوتش را اجابت کردی، خوراکهای رنگارنگ برایت آوردند و قدحهایی در برابرت چیدند و تو نیز حریصانه از آنها خوردی واستخوانهای گوشت دار را با دندان پاک کردی. گمان نمی بردم، تو پذیرای دعوت چنین مردمی شوی و بر خوانی که بینوایان از آنها محرومند و توانگران پیرامونش حضور دارند، بنشینی. بنگر از این آخر دنیا چه می جویی؟! آنچه یقین نداری حلال است، دور افکن و از آنچه به یقین می دانی حلال است، استفاده کن. (5)

پی نوشت:
1- وسائل الشیعة، ج 7، ص 100. عن ابی الحسن موسی(علیه السلام): قال: فطرک اخاک الصائم افضل من صیامک.
2- وسائل الشیعه، ج 7، ص 101 و 102. حدیث 9.
3- وسائل الشیعه، ج 7، ص 100، ج 3.
4- سخنرانی رهبر انقلاب در خطبه های نماز عید فطر در سال 92.
5- شرح نهج البلاغه، میرزا حبیب الله خویی، ج 20، ص 116.

منابع:
مجله فرهنگ كوثر دی1377، شماره 22/ مقاله میهمانی و افطاری
کتاب مجموعه آثار شهید مطهری جلد 18
افطاری ساده و اصلاح سبک زندگی ؛پایگاه اطلاع رسانی مقام معظم رهبری(مدظله العالی)