یک دورهمی به صرف افطاری

 
در ایران، زمان های مختلفی برای دید و بازدید و دورهم جمع شدن های خانوادگی وجود دارد. از ابتدای سال که این دیدارها با عید نوروز شروع می شود و مسافرت ها و بعد از آن هم آخر هفته ها، جشن و اعیاد و حتی مراسم های هئیت های مذهبی فرصتی مناسب برای تجمع خویشاوندی است. ماه مبارک رمضان نیز از جمله این زمان های دیداری محسوب می شود. فرهنگی که نه فقط محبت و صمیمت را در بین خانواده ها و اقوام بالا می برد بلکه زمینه ساز افزایش همبستگی و اتحاد در سطح جامعه نیز می شود.

فرهنگ های مختلف اقوام در بخش های مختلف کشور موجب می شود که در ماه ها و زمان های خاصی چون رمضان به شیوه های گوناگون به ارتباطات و افطاری دادن و بالاتر از آن افزایش روح معنوی خود بپردازند. رسوماتی که به موجب آن روزه داری برای افراد خاطره انگیز و با سهولت بیشتری همراه است.

در خوزستان دعوت از دوستان، اقوام و آشنایان برای صرف افطار از جمله مهترین رسم ها در این ایام است.
حاج ملا عزیز یکی از ریش سفیدان روستای سید محمد تفاخ " الهدامه" است. او درباره روستای الهدامه می گوید: روستای سید محمد تفاخ یکی از روستاهایی است که رسومات زیبایی همچنان در آن پا برجاست. مردم این روستا هر شب، یکی از خانواده ها تمام مردم روستا را برای افطار دعوت می کنند. «بیت حویر چنانی» یکی از خانواده هایی است که حدود 70 سال است مردم روستا را در شب های احیاء؛ هم برای سحری اهالی را دعوت می کند و هم برای افطار که برای ما تبدیل به یک سنت و فرهنگ شده است.» [1]

همچنین در نخستین روز از ماه مبارک رمضان، کوچکترهای خانواده به دیدن بزرگترها می روند و حلول ماه مبارک را به آنها تبریک می گویند. زنان و دختران خانواده هم با تهیه انواع شیرینی محلی همانند لگیمات، شعریه، رنگینک که با خرما و آرد درست می شود، حلوای مسقطی و معسل به علاوه فرنی، حلیم و آش سفره افطار را آماده می کنند و به همراه آن آب داغ با نبات و چای به روزه داران تعارف می شود.

در ماه مهمانی خدا، مهمان همدیگر شوید

در هر نقطه ای از کشور برگزاری مراسم های مختلف در ایام ماه مبارک رمضان پرشور و هیجان است. اما گاهی سخت گیری های زیاد باعث عقب ماندن از این قافله مهمانی ها دادن و رفتن ها می شود. این امر بویژه برای افراد شهر نشین بیشتر است. کوچکی خانه و هزینه بردار بودن، فکر چندین نوع غذا و پذیرایی های متنوع  آنها را برای دور هم جمع شدن های خانوادگی و دوستانه در چنین ماهی باز داشته است.

ارتباطات با اقوام و دوستان اگر به دور از نگاه ریخت و پاش های زیاد باشد موجب همبستگی بیشتر بین شان می شود به گونه ای که اگر هفته ای یک بار یا دو هفته یک بار دور هم جمع نشوند احساس بدی به آنها دست می دهد.

تعداد اعضای فامیل؛ پدر بزرگ و مادربزرگ، خاله، عمه، دایی، عمو، دوستان خانوادگی نزدیک، حتی دختر و پسرهای اقوام که ازدواج کرده اند و با همدیگر روابط دارید باید یک برنامه مهمانی یک ماهه تنظیم کنید. رفت و آمد موجب می شود علاوه بر آشنا شدن خلقیات و نوع علایق غذایی تا حدودی شبیه همدیگر نیز شوید. این به شما امکان می دهد که در افطاری دادن ها کمتر به زحمت بیفتید و هر چه ساده تر آن را برگزار کنید. نیاز به تهیه چندین نوع غذا و پذیرایی های خاص نیست. یک سفره افطاری ساده و یک غذای ساده می تواند گردهمایی های خانوادگی تان را پر شور تر کند. معمولا افراد روزه دار تا قبل از افطار ولع زیادی برای خوردن و آشامیدن دارند اما همین که افطار خود را باز کنند میل چندانی به خوردن مواد غذایی زیاد  ندارند از این رو حتی می توانید حجم غذایی که درست می کنید کمتر از حد معمول در روزهای دیگر باشد.

پیشنهاد می شود گاهی برای تنوع و تغییر فضا این جلسات را در پارک یا مکان های تفریحی برگزار کنید تا علاوه بر کنار هم بودن از چنین فضاهای نیز بهره ببرید.

دوره های قرآنی خانوادگی

در چنین ایامی در خراسان جنوبی، برگزاری جلسات قرآن خوانی است که به این جلسات "دوره قرآن" می‌گویند.این جلسات معمولا به دو شیوه خانگی و یا عمومی برگزار می‌شود. در شیوه خانگی محفل خانوادگی است و اعضاء فامیل گرد هم می‌آیند و به تلاوت قرآن می‌پردازند و در نوع عمومی، مردم از اقشار و گروه‌های مختلف، زن و مرد و پیر و جوان در اماکن مذهبی همچون مساجد، امامزادگان گرد هم آمده و به جزخوانی روزانه قران کریم می‌پردازند.

دوره‌های قرآن در شب برگزار می‌شود و در این دوره‌ها یک نفر به نام "مُلّا" حضور دارد که در روخوانی قرآن کریم تبحر دارد. در زمانی که کسی کلمه‌ای از قرآن را اشتباه بخواند فقط وی می‌تواند آن اشتباه را تصحیح کند.

در پایان ماه مبارک رمضان دوره قرآن هم تمام می‌شود و معمولا کسی که در این دوره سوره "الرحمن" یا "یس" به وی رسیده باشد مردم را با خرما یا شیرینی پذیرایی می‌کند و کسی که به او سوره "توحید" رسیده باشد روز عید فطر باید یک آش درست کند که به آن آش "قل هوالله می‌گویند.[2]

ختم قرآن کریم یکی از جزءهای لاینفک ماه مبارک رمضان است. مشغله های کاری و زندگی در طول روز ممکن است شما را از خواندن حداقل چند صفحه از قرآن باز دارد. اما در این دورهمی ها که می تواند یکی دو ساعت قبل از افطار شروع شود هر روز چند صفحه از ققرآن توسط بزرگترها و حتی کوچکترها خوانده شود.

آخر هفته شروع مناسبی برای خانواده هایی است که تا امروز تنها در خانه شان افطار می کردند. از فرصت باقیمانده رمضان الکریم استفاده کنید.

---

پی نوشت:
[1]: مصاحبه با خبرگزاری مهر، رمضان 1393
[2] گزارش سپیده قلندری اسفدن از مراسمات خراسان جنوبی در ماه رمضان/ ایسنا