تبیان، دستیار زندگی

سیر تاریخی مهریه

مطالعه تاریخی حقوق زنان نشان می‌دهد که مهریه در شمار قوانین ابداعی اسلام نیست، بلکه آثار آن در اقوام پیش از میلاد و در قوانین بابِل و سومر دیده می‌شود.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
 مهریه و تاریخچه آن

اکثر ادیان گذشته از جمله زرتشت و یهود، مهریه را به گونه‌ای در قوانین خود، جای داده‌اند، ردِّ پای این قانون در میان ساکنان یونان و ایران باستان و عربستان قبل از اسلام نیز دیده می‌شود. در اکثر موارد، پرداخت مهریه از طرف مرد یا خانواده وی جهت عمل زایمان و مسائل مربوط به روابط زناشویی بوده و در صورتی که زنی توانایی باروری نداشته، مرد می‌توانست آنچه را به عنوان مهریه به زن یا پدر وی پرداخت کرده پس بگیرد. در نهایت اسلام نیز با اعمال اصلاحاتی، یعنی تعلّق مهریه به شخص زن به جای پدر وی رسم مهریه را امضا کرده است. اسلام در زمان خود، انقلابی در ابعاد مختلف قانون حاکم بر جامعه عربستان ایجاد کرد، در عربستان قبل از اسلام، زن وضع مخصوصی داشت و نه تنها شخصیت و حقوقی برای زن قائل نبودند، بلکه اصولاً با وجودش هم مخالفت داشتند؛ به طوری که اعراب، داشتن دختر را ننگ و عار تلقی می‌کردند. با ظهور اسلام، وضعیت زن همچون سایر امور اجتماعی کاملاً تغییر یافت و قرآن کریم هر رسمی را که موجب تضییع مهریه زنان است منسوخ و تعداد بی شمار همسران را به چهار نفر در نکاح دائم، محدود کرد.

مهریه



عوامل افزایش مهریه و پی‌آمدهای آن

چرا مهریه در جامعه امروز افزایش یافته است؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت که نسیه بودن مهریه (مهریه را در همان آغاز از مرد نمی‌گیرند، لذا نسیه است)، چشم و هم چشمی،‌ رواج ارزش‌های مادی و گسترش روحیه تجمل‌گرایی و رها کردن زندگی و طلاق دادن آسان از سوی برخی مردان بی تعهد و هوسران، چهار عامل بسیار مهم در افزایش مهریه به شمار می‌روند. باید با این عوامل و زمینه‌ها مبارزه کرد تا بتوان جلوی این افزایش را گرفت. از سوی دیگر، اگر دختران و خانواده‌ها به آثار ناگوار مهریه سنگین توجه کنند شاید از این پدیده نامبارک دور شوند. مهریه زیاد، جنبه عاطفی و محبت آمیز مهریه را که هدف اصلی آن است از بین می‌برد و تنها جنبه مادی‌اش را باقی می‌گذارد، همچنین در صورت بروز بحران و اختلاف، به سبب بالا بودن مهریه و ناتوانی مرد در پرداخت آن، می‌کوشد که زندگی را به قدری بر زن تنگ بگیرد که مجبور به بخشش آن و نجات خود شود. از سوی دیگر مهریه سنگین، مانع ازدواج برخی جوانان می‌شود و سن ازدواج را بالا می‌برد که این خود، زمینه ساز بحران‌های عاطفی و جنسی بی شماری می‌شود، سخت‌گیری در خصوص مهریه زیاد، موجبات رنجش داماد را در پی دارد و باعث کینه توزی می‌شود و چه بسا تا آخر عمر، باقی بماند.


منبع: دفتر پژوهش هاى اسلامى سازمان زندان‌ها
باشگاه کاربران – گلریزان