تبیان، دستیار زندگی

نگاهی به فیلم خجالت نکش

شاخ به شاخ با فرزندآوری

«خجالت نکش» اولین تجربه کارگردانی رضا مقصودی است که به تازگی اکران شده. مقصودی در نخستین تجربه کارگردانی خود به سراغ سوژه‌ای رفته که هم واجد سویه اجتماعی-فرهنگی است و هم ظرفیت کمدی بالایی دارد.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
خجالت نکش

رضا مقصودی را همواره به عنوان فیلمنامه نویس به ویژه در ژانر کمدی می شناختیم که لیلی با من است کمال تبریزی یکی از بهترین آثار اوست. شاید به دلیل همین سابقه ذهنی که از او داریم انتظار بیشتری از مقصودی در مقام کارگردان داشتیم که دست کم در فیلمنامه اثر کمتر دچار کاستی و اشکال باشد.

مقصودی در نخستین تجربه کارگردانی خود به سراغ سوژه ای رفته که هم واجد سویه اجتماعی-فرهنگی است هم ظرفیت کمدی بالایی دارد و هم به نوعی شامل برخی از ملاحظات و خط قرمزهای عرفی و اخلاقی می شود که عبور از آن به معنای نوعی ساختارشکنی مفهومی به خلق کمدی های کلامی منجر می شود. فضا و موقعیت جغرافیایی قصه نیز خارج از تهران و در یک فضای روستایی است و حضور بازیگرانی مثل احمد مهرانفر با گریم سنگین و کاملا متفاوت، رگه هایی از کمدی فانتزی را هم به فیلم تزریق می کند. ضمن اینکه فیلم به نوعی در جهت سیاست های کلان کشور در زمینه افزایش جمعیت بوده و جهت گیری های اجتماعی و نقادانه آن برجسته می شود.مساله اما این است که همه این عناصر و مولفه هایی دراماتیک و کمدی فیلم در نهایت به اثری که در حد یک فیلم سینمایی باشد منجر نمی شود و خجالت نکش را می توان بیشتر به عنوان یک فیلم تلویزیونی کمدی و مفرح که تماشای آن در عصر جمعه می تواند لذت بخش باشد تعریف کرد.

فیلم با توجه به اینکه نام رضا مقصودی را به عنوان فیلمنامه نویس و کارگردان یدک می کشد انتظار مخاطب به ویژه منتقدان را برآورده نمی کند و از نیمه های آن دیگر خسته کننده و کسالت بار می شود. با این حال می توان خجالت نکش را یک پیشنهاد تازه برای سینمای کمدی ایران دانست که لحن و زبان و فضای متفاوتی از کمدی های آپارتمانی و شهری را به تصویر می کشد 

یک مشکل دیگر آن طولانی بودن و کش امدن بیش از حد قصه است و برخی موقعیت هایی که نه تنها باورپذیر نیست که از منطق درام خارج می شود و فیلم را از یکدستی و انسجام درونی بیرون می کند. خجالت نکش را می توان از منظر سلامت اجتماعی و پزشکی و مسائل مرتبط با روانشناسی بارداری و فرزندآوری هم مورد تحلیل قرار داد.اگرچه خجالت نکش فیلمی در ژانر کمدی است اما به دلیل پرداخت به موضوع بارادری آنهم در میانسالی واجد برخی نکاتی است که می توان آن را در حوزه سلامت به ویژه سلامت زنان و پزشکی خانواده نیز پیگری کرد. فیلم سرشار از اطلاعات مختلف درباره بارداری و علائم و ویژگی های آن در سن بالاست و مراقبت های مربوط به آن. ضمن اینکه بر ترویج الگوی افزایش جمعیت و مسائل مرتبط به سبک زندگی هم تاکید می کند.

فیلم فارغ از سویه کمیک و سرگرم کننده اش می توان کنجکاوی برانگیز نیز باشد و مخاطب را به شناخت مسائل سلامت بارداری در سن بالا ترغیب کند ضمن اینکه در خود فیلم نیز در این باره اطلاعاتی به مخاطب داده می شود. بحث زایمان و سلامت آن نیز به شکل تلویحی در فیلم مطرح می شود و توانمندی های جنسی و جنسیتی در ارتباط با فرزندآوری مورد توجه قرار می گیرد. از سوی دیگر موضوع فیلم را می توان به مسائل مرتبط با سلامت خانواده و مراقبت های ویژه از نوزاد و کودکان نیز تعمیم داد. ضمن اینکه به نوعی در پس آن، ارتباط بین مسائل مربوط به سلامت و برخی حجب و حیاهایی که به عنوان مسائل فرهنگی می تواند سلامت افراد در جامعه را تهدید کرده و به خطر بیاندازد نیز به مثابه طرح الگوی های غلط رفتاری، برجسته می شود. در واقع خجالت نکش موضوع بارادری در سن بالا و مسائل سلامت محور مرتبط به آن را در قالب یک موقعیت کمدی، دراماتیزه می کند.

رضا مقصودی فیلمنامه نویسی تواناست وشخصیت های جذاب و تاثیرگذاری در آثارش خلق کرده اما در مقام اجرا و کارگردانی هنوز به راه های نرفته زیادی نیاز دارد. قابلیت او در خلق موقعیت هایی که بتواند از مخاطب خنده بگیرد کم نیست و در خجالت نکش هم این موقعیت بارها و بارها تکرار می شود اما فیلم با توجه به اینکه نام رضا مقصودی را به عنوان فیلمنامه نویس و کارگردان یدک می کشد انتظار مخاطب به ویژه منتقدان را برآورده نمی کند و از نیمه های آن دیگر خسته کننده و کسالت بار می شود. با این حال می توان خجالت نکش را یک پیشنهاد تازه برای سینمای کمدی ایران دانست که لحن و زبان و فضای متفاوتی از کمدی های آپارتمانی و شهری را به تصویر می کشد که در این فضا و موقعیت با مولفه های خاص خودش بازهم می توان فیلم کمدی ساخت و با کسب تجربه های بیشتر در این قالب به نمونه موفقی از یک کمدی روستایی دست یافت.

شناسنامه فیلم

نویسنده و کارگردان: رضا مقصودی

بازیگران: احمد مهرانفر، شبنم مقدمی، لیندا کیانی، شهره لرستانی، الناز حبیبی، علی صالحی و سام درخشانی

خلاصه داستان: داستان زندگی زن و شوهری را روایت می‌کند که با داشتن عروس، داماد و نوه، در سن میانسالی بچه‌دار می‌شوند. این اتفاق آن هم در روستایی کوچک که هیچ چیز از دید اهالی پنهان نمی‌ماند، زن و شوهر را دچار اتفاقاتی کمیک و بامزه می‌کند. اتفاقاتی که در نهایت باعث جدال این دو با یکدیگر می‌شود و… .