تبیان، دستیار زندگی

ابزارهای جنگ نرم را بشناسیم

شایعه؛ تکنیک مخوف پروژه نفوذ و براندازی

گاهی دشمن در جنگ نرم با تسلیحات فوق سری و پیچیده‌ی خود با کمترین هزینه می‌تواند بیشترین تلفات را از طرف مقابل بگیرد. شایعه یکی از مخوف‌ترین این تسلیحات است.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
شایعه



در جنگ نرم برخلاف جنگ سخت، از ادوات و تسلیحات نظامی و لجستیکی استفاده نمی شود؛ بلکه از ابزار و تکنیک‌ های ویرانگری استفاده می ‌شود که قدرت تخریب آنها را می ‌توان همپای تسلیحات غیر متعارف هسته ‌ای و کشتار جمعی دانست؛ چرا که در کمترین زمان می توانند افراد زیادی را دستخوش اثرات مخرب خود قرار دهند. گاهی دشمن در جنگ نرم با تسلیحات فوق سری و پیچیده ی خود با کمترین هزینه می تواند بیشترین تلفات را از طرف مقابل بگیرد. در این نوشتار به دنبال معرفی یکی از تکنیک های مخوف جنگ نرم هستیم.

شایعه، یکی از تکنیک های مخوف جنگ نرم

دهخدا در تعریف این واژه می نویسد: شایعه خبری است که فاش شده است، ولی صحت و نادرستی آن ثابت نشده است.[1] این لفظ از، «شیع» به معناى انتشار و پراكنده ساختن می باشد.[2] به طور کل می توان شایعه را این چنین معرفی کرد: شایعه بیشتر به خبری اطلاق می شود که دارای سند و مدرک موثقی نیست، بلکه براساس ظن و گمان های بی اساس بنا شده است. در فرهنگ قرآن عامل گسترش این چنین اخباری با عبارت «مرجفون» معرفی شده اند؛ کما اینکه مفسران در ذیل آیه شریف این مطلب را بیان کرده اند:« لَئِنْ لَمْ یَنْتَهِ الْمُنافِقُونَ وَ الَّذینَ فی‏ قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ وَ الْمُرْجِفُونَ فِی الْمَدینَةِ لَنُغْرِیَنَّكَ بِهِمْ ثُمَّ لا یُجاوِرُونَكَ فیها إِلاَّ قَلیلاً؛[آل عمران، آیه 60] اگر منافقان و بیمار دلان و آنها كه اخبار دروغ و شایعات بى ‏اساس در مدینه پخش مى كنند دست از كار خود بر ندارند، تو را بر ضدّ آنان مى‏ شورانیم، سپس جز مدّت كوتاهى نمى ‏توانند در كنار تو در این شهر بمانند!».

طبرسی در تفسیر جوامع الجامع می نویسد: «مرجفون» كسانى بودند كه در مدینه براى مضطرب كردن دل هاى مسلمانان خبرهاى دروغ پخش می‌كردند و مخصوصاً درباره سریّه‏‌هاى پیغمبر (صلّى اللَّه علیه و آله) جنگ هایى كه خود حضرت در آن حضور نداشت، به دروغ مى‏گفتند مسلمانان فرار كردند و كشته شدند. و اصل مرجف از ماده رجفه است كه به معناى زلزله و جنبش است. و چون خبر دروغ خبر غیر ثابت و متزلزل است، آن را رجفه گویند.[3]

قدرت تخریب شایعه پراکنی

جنگ احد: در طول تاریخ شاهد هستیم بعضی نیروها با استفاده از این تکنیک توانسته اند ضربه سختی به جبهه مقابل وارد کنند، و آنها را در معرض شکست و نابودی قرار دهند، محققان یکی از علل شکست مسلمانان در جنگ احد را  شایعه وفات پیامبر معرفی کرده اند، تاریخ پژوهان بیان داشته اند هنگامی که در جنگ احد، پیامبر گرامی اسلام به شدت مجروح شد و در گودالی افتاد شخصی به نام «سراقه» فریاد زد: «محمد(ص) کشته شد!» آن چنان تأثیر منفی در دل سربازان اسلام بر جای گذاشت که عده ای رو به عقب فرار کردند، حتی نقل شده است این اضطراب و سردرگمی سربازان اسلام موجب شده بود که به طور اشتباه عده ای به جای حمله به دشمن به نیروهای خودی حمله کنند. و برادران مسلمان خود را مجروح سازند.[4]

داستان پر ماجراى افك (تهمت عظیم): خدای متعال در آیه دیگر از قرآن کریم پرده از ماجرایی دروغ و فتنه انگیز بر می دارد، که دشمنان سعی داشتند با ابزار تهمت و اخبار دروغ به مصاف با پیامبر اکرم(صلی الله علیه و اله) درآیند. «إِنَّ الَّذینَ جاؤُ بِالْإِفْكِ عُصْبَةٌ مِنْكُمْ لا تَحْسَبُوهُ شَرًّا لَكُمْ بَلْ هُوَ خَیْرٌ لَكُمْ لِكُلِّ امْرِئٍ مِنْهُمْ مَا اكْتَسَبَ مِنَ الْإِثْمِ وَ الَّذی تَوَلَّى كِبْرَهُ مِنْهُمْ لَهُ عَذابٌ عَظیمٌ [نور، آیه 11] مسلّماً كسانى كه آن تهمت عظیم را عنوان كردند گروهى (متشكّل و توطئه‏گر) از شما بودند امّا گمان نكنید این ماجرا براى شما بد است، بلكه خیر شما در آن است آنها هر كدام سهم خود را از این گناهى كه مرتكب شدند دارند و از آنان كسى كه بخش مهمّ آن را بر عهده داشت عذاب عظیمى براى اوست!».

إِنَّ الَّذِینَ جاؤُ بِالْإِفْكِ، «افك» به معناى رساترین دروغ است و اصل آن از «افك» به معناى «قلب» یعنى واژگونگى و خلاف راستى است زیرا سخن افك، سخنى است كه چهره‏اش دگرگون شده و حقیقتش از بین رفته باشد و مراد از «افك» در این جا تهمتى است كه به عایشه و صفوان بن معطّل وارد شد.[5] داستان پرماجرای «افک» که در کتب تفسیری به طور مفصل مورد توجه قرار گرفته، در واقع تلاش عده ای خبرپراکن دروغگو است که سعی دارند با اخبار غیر اخلاقی، دامن خانواده پیامبر را با تهمت های زشت خود آلوده کنند و جایگاه ایشان را در جامعه اسلامی مورد خدشه قرار دهند.[6]

تکنیک شایعه با ابزار کشتار جمعی

در عصر حاضر نیز معاندان لجوج با تمام ادوات و ابزارهای رسانه ای وماهواره ای خود سعی دارند، با به کارگیری از این تاکتیک هزینه های سنگینی برای انقلاب و شجره طیبه ای که امام خمینی(ره) آن را بنا نهاد وارد کنند. گاه به بهانه فوت یک شخصیت همچون(آیت الله هاشمی رفسنجانی) و تراشیدن اخبار غیر واقعی از فوت وی و شایع کردن کشته شدن هاشمی رفسنجانی جو اجتماعی سیاسی جامعه را متزلزل کنند و گاه با اخبار بی پایه و اساسی همچون حمله داعش به ایران و انفجار ساختمان پلاسکو، سعی در برهم زدن جو و آرامش روانی جامعه هستند، این ها چیزی جز تلاش های مذبوحانه افرادی خود فروخته و سرسپرده به سردمداران غرب نیست، که سعی دارند با تاکتیک های جنگ نرم به مصاف انقلاب اسلامی بشتابند. و خداوند متعال نیز آنان را این چنین تهدید می فرماید: «وَیْلٌ لِكُلِّ أَفَّاكٍ أَثیمٍ؛[جاثیه، آیه7]واى بر هر دروغگوى گنهكار ...»

دستور قرآنی برای مقابله با تاکتیک جنگ نرم

عدم پیروی از اخباری کذایی: به خبرهای بی پایه و اساسی که بر اساس ظن و گمان افرادی بی اطلاع و یا معاند پایه ریزی شده است، جامه عمل نپوشانیم: «وَ لا تَقْفُ ما لَیْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ كُلُّ أُولئِكَ كانَ عَنْهُ مَسْؤُلاً؛[اسراء، آیه 36] از آنچه به آن آگاهى ندارى، پیروى مكن، چرا كه گوش و چشم و دل، همه مسئولند.»

جستجوی خبر صادق: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِنْ جاءَكُمْ فاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَیَّنُوا أَنْ تُصیبُوا قَوْماً بِجَهالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَلى‏ ما فَعَلْتُمْ نادِمینَ؛[حجرات، آیه6] اى كسانى كه ایمان آورده‏اید! اگر شخص فاسقى خبرى براى شما بیاورد، درباره آن تحقیق كنید، مبادا به گروهى از روى نادانى آسیب برسانید و از كرده خود پشیمان شوید!».

کمک از اهل دانش و معرفت: «و چون به آنان خبرى- و شایعه‏اى- از ایمنى یا ترس برسد آن را فاش و پخش مى‏كنند، و حال آنكه اگر آن را به پیامبر و صاحبان امر خویش- كارداران یا فرماندارانشان- باز مى‏گرداندند هر آینه كسانى از آنان كه [حقیقت‏] آن (خبر) را بیرون مى‏كشند آن را مى‏دانستند- و به آنان مى‏فهماندند- و اگر فزون‏بخشى و مهربانى خدا بر شما نبود از شیطان پیروى مى‏كردید مگر اندكى»[نساء، آیه 83]

طبق فرمایش امام علی (علیه السلام) «وَ إِنَّ أَخَا الْحَرْبِ الْأَرِقُ وَ مَنْ نَامَ لَمْ یُنَمْ عَنْهُ؛[7] مرد جنگجو همیشه بیدار و هوشیار است، و هر كه از دشمن آسوده بخوابد دشمن نسبت به او نخواهد خفت». دشمن همواره مترصد است که با انواع تاکتیک های جنگ نرم و سخت خود بر کیان اسلامی حمله ور شود و این تنها هوشیاری، دشمن شناسی، و عکس العمل به موقع ماست که می تواند نقشه ی دشمن را نقش برآب کند.

پی نوشت‌ها:
[1]. فرهنگ دهخدا، واژه شایعه.
[2]. مفردات الفاظ قرآن، ج‏2، ص362.
[3]. ترجمه جوامع الجامع، ج‏5، ص153.
[4]. وفاء الوفا، سمهودی، دارالاضواء، بیروت، 1402ق، ج1، ص286.
[5]. ترجمه جوامع الجامع، ج‏4، ص294.
[6]. ر.ک: ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج‏17، ص108.
[7]. نهج‌البلاغه، نامه ۶۲ : از نامه‏هاى آن حضرت است به اهل مصر كه با مالك اشتر فرستاد، زمانى كه او را به حكومت مصر منصوب كرد.
مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.