تبیان، دستیار زندگی

امام موسی صدر و مسئله سکولاریسم

ممكن نیست انسان تنها ایمان و عمل خود را حفظ كند و جامعه را رها سازد تا بدون سازگاری و هماهنگی با زندگی او شكل بگیرد. این ناممكن است. باید نوعی هماهنگی و سازگاری میان انسان و كارهای او با جامعه‌ای كه در آن زندگی می‌كند، وجود داشته باشد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
 رابطه سكولاریسم با پیشرفت و ترقی ملت‌ها


طبیعتاً، این بحث مفصلی است. من دغدغۀ سؤال كننده یا كسانی را كه دم از سكولاریسم می زنند، درک می‌كنم. آنان از فرقه گرایی ناراحتند. در واقع، مفهوم فرقه گرایی با مفهوم تعدد فِرَق متفاوت است. فرقه های گوناگون مایۀ غنای كشور است، زیرا هر فرقه پنجره ای است به روی تمدن و می تواند هدایای ارزشمند و تجربه های كهن انسانی به كشور تقدیم كند. البته، اگر روابط میان فرقه ها روابطی در سطح ملی باشد. ولی اگر فرقه گرایی بر كشور حاكم باشد، یعنی كشور تبدیل به چند كشور شود و هر فرقه ای به فرقۀ دیگر با چشم تردید بنگرد و با آن همكاری نكند، شكی نیست كه این پدیده نوعی بیماری برای جامعه است كه آن را فرقه گرایی منفی می نامیم.

این بیماری تنها در فرقه گرایی نیست، بلكه منطقه گرایی منفی نیز همین بدی ها و مصیبت ها را دارد. اگر من در منطقۀ جنوب زندگی می كنم و به منطقۀ شمال یا منطقۀ جبل بی تفاوت هستم، بنابراین، من جنوبی هستم نه لبنانی. وقتی من لبنانی هستم که در جامعه ای واحد زندگی كنم و با دیگر مناطق همدردی كنم و آن مناطق نیز با منطقۀ من همدردی كنند، درست مانند وطن واحد. مشكل تنها در فرقه گرایی نیست، مشكل در منفی نگری یا به تعبیر دقیق تر خودبینی است. این ویژگی منفی به فرقه های گوناگون رنگ فرقه گرایی می دهد و رابطۀ میان احزاب را رابطه ای منفی می كند و اقلیم های گوناگون را از یكدیگر جدا می سازد. مشكل این است.

اما بحث سكولار كردن زندگی نیز بحث طولانی دیگری است كه نمی توانم به تفصیل دربارۀ آن صحبت كنم. به طور خلاصه باید بگویم که من به سكولار كردن زندگی در روی زمین اعتقاد ندارم، زیرا ممكن نیست انسان تنها ایمان و عمل خود را حفظ كند و جامعه را رها سازد تا بدون سازگاری و هماهنگی با زندگی او شكل بگیرد. این ناممكن است. باید نوعی هماهنگی و سازگاری میان انسان و كارهای او با جامعه ای كه در آن زندگی می كند، وجود داشته باشد.

حتی درمورد این سخن نقل شده از مسیح كه «آنچه برای خداست به خدا بده و آنچه برای قیصر است به قیصر» باید بگویم كه اگر ما به فرمان خداوند آنچه برای قیصر است به قیصر بدهیم، قاعدۀ زندگی در زمین را قاعده ای ایمانی قرار داده ایم و به مشكل تمدن مادی جدید گرفتار نمی شویم. بحث سكولارسازی زندگی نیازمند بحث مفصل دیگری است. من شخصاً این پاسخ شما را تأیید می كنم. من به این مسئله اعتقاد ندارم. بنابراین، مشكل موجود مشكل تعدد فرقه ها و سكولارسازی آنها یا تغییر نام آنها یا افزودن كلمه ای به شناسنامه یا كاستن كلمه ای از آن نیست. این كارها نه ما را به جلو می برد و نه به عقب. مشكل در خودخواهی ماست. اگر من درد و رنج دیگران را احساس نكنم، وطن ندارم. وطن به معنای احساس مشترک و عمل مشترک است.

منبع:
مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، سخنرانی امام موسی صدر
مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.