تبیان، دستیار زندگی

14 اردیبهشت 1359

تحویل اجساد آمریکایی ها به سفارت سوئیس

14 اردیبهشت 1359، اجساد آمریکایی هایی که هفته پیش در جریان عملیات شکست خورده نجات گروگانهای آن کشور در صحرای طبس جان خود را از دست داده‌اند، امروز جهت خروج از کشور به واسطه اسقف کاپوچی، تحویل دبیر اول سفارت سوئیس در تهران داده شد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
 
صحرای طبس

آیا جز این بود که یک دست غیبی در کار است؟ چه کسی هلی کوپترهای آقای کارتر را ساقط کرد؟ ما ساقط کردیم؟ شن‌ها ساقط کردند. شن‌ها مأمور خدا بودند، باد مأمور خداست.

اردیبهشت سال 1359 نیروهای آمریکایی در عملیاتی موسوم به «دلتا » با هدف آزاد کردن گروگانهای این کشور که در لانه جاسوسی در تهران تحت مراقبت بودند در صحرای طبس پیاده شدند.


قرار بود این نیروها که در میان آنان افسران حکومت پهلوی و افراد وابسته به ساواک نیز حضور داشتند از طبس با چرخ بال به سوی تهران حرکت کرده و در ورزشگاه امجدیه (شهید شیرودی‌) فرود آیند و سپس با لباس مبدل به سفارت آمریکا در تهران حمله کرده و جاسوسان خود را آزاد کنند.

طبق این نقشه‌ ، آنان پس از پایان عملیاتشان از همین راه به طبس بازگشته و از آنجا با هواپیما از ایران خارج می‌شدند.

این نیروها برای انجام عملیات در « فورت برگ ‌» امریکا آموزش نظامی دیده و در فرودگاه کارولینای شمالی انجام آن را تمرین کرده بودند و این در حالیست که پیش از آغاز عملیات نیز به پایگاه‌هایی در مصر و عمان منتقل شده بودند.

فرودگاه‌های نظامی مصر ، عمان و عرشه ناو هواپیمابر امریکا در دریای عمان ، از مراکز عمده برخاستن هواپیماها و چرخ بال‌های مهاجم امریکا برای فرود در منطقه طبس بود.

ناو هواپیمابر نیمیتس‌ نیز چهار ماه پیش از این حمله، در چارچوب نیروهای موسوم به “واکنش سریع” وارد خلیج فارس شده بود.

حمله نظامی امریکا به طبس ‌، دوهفته پس از آن صورت گرفت که دولت این کشور در اقدامی یک جانبه روابط کشورش را با جمهوری اسلامی ایران قطع کرد.

نیروهای امریکایی شامل 132 نظامی‌، هشت چرخ بال و سه هواپیمای باربری هرکولس 130 Cپس از استقرار در طبس و قبل از حرکت به تهران دچار حوادث مختلفی شدند و از ادامه مأموریت بازماندند.

در تمام مراحل عملیات دلتا ، تنها چهار نفر در امریکا از انجام آن با خبر بودند ، ” کارتر ” رییس جمهور، هارولد براون وزیر دفاع، هامیلتون جوردن مشاور کاخ سفید و برژینسکی مشاور امنیت ملی‌، در ایران نیز عوامل ناشناخته‌ای در جریان این عملیات بوده و با آن همکاری داشته‌اند.

دستگاه هیدرولیک یکی از چرخبال‌ها از کار افتاد، چرخبال دیگر بر اثر طوفان شن و عدم دید کافی به هنگام جابجایی با یکی از هواپیماهای هرکولس برخورد کرده و هر دو وسیله نقلیه آتش گرفت و در نتیجه آن ، هشت تن از نظامیان در شعله‌های آتش سوختند.

منابع سیاسی امریکا مدعی‌اند کاخ سفید برای توقف عملیات‌ از سوی کرملین نیز تحت فشار بوده‌اند‌ ، ادعایی که به نظر می‌رسد با هدف کتمان شکست عملیات مطرح شده است.

به هرحال، در پی حادثه صحرای طبس و فرار باقیمانده هواپیماها و چرخبال‌های امریکایی به سوی ناو «نیمیتس‌» ، جیمی کارتر رئیس جمهور وقت امریکا ، شکست این عملیات مداخله جویانه را اعلام کرد.

پس از این مداخله، کتابهای بسیاری در خارج از کشور انتشار یافت و اهداف پشت پرده امریکا در این حمله ماجراجویانه و ناموفق ، همچنین ابعاد رسوایی کاخ سفید را بر ملا ساخت.

سرهنگ جیمز کایل فرمانده هوایی عملیات، پنج مشکل اصلی را مطرح می‌کند که به نظرش دلایل اصلی شکست نیروهای آمریکا بودند: اشتباه در پیش‌بینی وضع هوا، ضعف در استفاده از ابزار ارتباطی و نقص کنترل و فرماندهی، مورد سؤال بودن تصمیم توقف خلبانان، محدودیت‌های تاکتیکی نامعقول و فاکتورهای برنامه‌ریزی پرواز

علاوه بر این، گزارشهای مستند و مصور منابع خبری امریکا به ویژه روزنامه نیویورک تایمز و مجلات تایم و نیوزویک ، همچنین مصاحبه هایی که از قول فرماندهان نظامی امریکا درباره عملیات طبس در این منابع منعکس شد، ابعاد مداخله جویانه تروریسم دولتی و نگاه متعرضانه کاخ سفید علیه جمهوری اسلامی ایران را نشان می‌داد.

این حادثه یکی از بزرگترین رسوایی‌های نظامی و سیاسی کاخ سفید در برابر انقلاب اسلامی ایران محسوب می‌شود.

در پی شکست قطعی عملیات امریکا در طبس و بازگشت باقیمانده هواپیماهای آن کشور یکی از چرخبال‌ها که حاوی مدارکی در مورد جزئیات عملیات بود، به دستور بنی‌صدر بمباران شد و در همین بمباران بود که “محمد منتظر قائم ” ، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یزد به شهادت رسید.

به هرحال این اقدام کاخ سفید که پس از بلوکه کردن دارائی‌های ایران در بانک‌های امریکا، تحریم اقتصادی ایران و اعلام قطع رابطه سیاسی واشنگتن با جمهوری اسلامی ایران صورت گرفت‌، حلقه دیگری از اقدامات کاخ سفید علیه جمهوری اسلامی ایران در سالهای پس از پیروزی انقلاب بود که به شکست انجامید.

پی نوشت:
1- موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی
2- سایت دانشجویان مسلمان پیرو خط امام