اولین سالگرد انفجار در معدن زغال سنگ

معدن زغال سنگ زمستان یورت آزادشهر یکی از معادن زغال سنگ ایران در شهرستان آزادشهر واقع در ۱۴ کیلومتری شهر آزادشهردر استان گلستان قرار دارد. این سنگ معدن در ۹۰ کیلومتری شرق گرگان (مرکز استان گلستان) قرار دارد.

کشور ایران نزدیک به ۶۸ نوع ماده معدنی غیرنفتی با ۳۷ میلیارد تن ذخایر کشف شده و ۵۷ میلیارد تن ذخایر استخراج نشده دارد. آمار سال ۱۳۹۱ نشان می‌دهد که در ایران ۷۸۶۷ معدن شامل ۵۴۲۲ معدن فعال و ۲۰۸۶ معدن غیرفعال وجود دارد. از جمله معادن زغال سنگ شناخته شده در ایران یکی معدن سنگ چشمه در شهر ساری مرکز استان مازندران، معدن شمشک در نزدیکی تهران، معدن زیراب در شمال ایران، معدن آردهه تهران، معدن قشلاق قره داغلو و معدن زغال سنگ زمستان یورت در استان گلستان را می‌توان نام برد.

نام گذاری یورت

زمستان یورت' (به معنای چادر قشلاقی) روستایی در نزدیکی معدن است که نام معدن از آن وام گرفته شده است. به گزارش ایرنا یورت یا یورد اسمی است که عشایر به چادرهای سیار که به عنوان خانه مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ می‌گویند یورت معمولاً از پشم و پوست حیوانات ساخته شده‌ است و از آنجا که استان گلستان یکی از سرزمین های اصلی اقوام عشایر ایران زمین بوده و هست این واژه در ادبیات گفتاری استان کاربرد زیادی داشته و دارد.

گفته می‌شود تا اردیبهشت سال ۱۳۹۶ مجموعاً بیش از ۵۰۰ کارگر در آن کار می‌کرده‌اند. طول تونل این معدن حدود دو کیلومتر است.

روز چهارشنبه ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۶، ساعت ۱۱:۳۰ صبح، انفجاری در معدن زغال سنگ یورت رخ داد که بر اثر آن ده‌ها کارگر در زیر زمین گرفتار شدند. این معدنچیان در عمق ۱۳۰۰ متری در فضای مملو از گاز مونو اکسید کربن و متان گرفتار شده بودند. مدیر کل جمعیت هلال احمر استان گلستان عصر همان روز اعلام کرد که نیروهای امدادی تنها توانسته‌اند به عمق ۸۰۰ متری برسند. آنهم در شرایطی که نیروهای امدادی نیز دچار گازگرفتگی شده و به عنوان مصدوم از تونل معدن خارج شدند.

بیش از شش ماه از حادثه در تاریخ 15 آبان‌ماه ۱۳۹۶، رئیس کل دادگستری استان گلستان اعلام کرد براساس جمع‌بندی گزارش کمیته حقیقت‌یاب، مقصر حادثه کارفرما بوده است.

به گفته معدنچیان، تونلی که انفجار در آن رخ داده یکی از تونل‌های بن‌بست این معدن بوده و فقط یک راه خروج داشته است.

چهارشنبه شب ۱۳ اردیبهشت وزیر کار ایران تعداد کشته شدگان را ۳۵ نفر اعلام کرد. به گفته مقام‌های محلی پیکرهای ۳۵ نفر از معدن خارج گردیده است. بامداد سه‌شنبه ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۶ معاون عمرانی استاندار گلستان از پیدا شدن پیکر ۷ تن دیگر از معدنچیان محبوس در زیر آوارهای معدن زمستان یورت خبر داد و ساعاتی بعد با کشف پیکر یک کشته شده دیگر، شمار پیکرهای پیدا شده معدنچیان به ۴۳ جسد رسید. 

علیرضا ابراهیمی، یکی از نمایندگان مجلس از آزادشهر و رامیان از حوزه گلستان گفت: «برخی از کارگران معدن «زمستان یورت» که روز چهارشنبه دچار حادثه شد، از شش ماه تا یک سال حقوق عقب مانده دارند و از نظر بیمه درمانی هم از چتر حمایتی مطلوب برخوردار نبوده‌اند.» برادر یکی از معدنچیان حبس شده در معدن گفت: «۲ سال پیش در این معدن فعالیت می‌کردم و به ازای هر ۱۶ ساعت کار در روز ۷ هزار تومان دریافتی و بیمه داشتم. برادر من یکی از محبوس شدگان در این معدن است و وی تاکنون ۱۴ماه حقوق دریافت نکرده است».

پی نوشت:
1- خبرگزاری جمهوری اسلامی و ایرنا
2- موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی 
3- خبرگزاری تسنیم