تبیان، دستیار زندگی

شهید هاشمی نژاد

ساده زیستی شهید هاشمی نژاد

یکی دیگر از خصوصیات اخلاقی وی دوری از تجمل بود. زی طلبگی‌ که آن را در زندگی‌اش کاملاً رعایت می‌کرد، مهم‌ترین خصوصیت وی بود. او دارای زندگی ساده و دور از تشریفاتی بود.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
شهید هاشمی نژاد


سید عبدالکریم هاشمی‌نژاد در ۵ مرداد ۱۳۱۱ در بهشهر مازندران متولد شد دورهٔ مقدماتی حوزه را نزد آیت‌الله کوهستانی گذراند و سپس برای ادامهٔ تحصیل به قم رفت. مدتی نزد آیت‌الله علی فرید الاسلام کاشانی تلمذ کرد که به روایتی در تأثیرگذاری معنوی و روحی وی عامل مهمی به‌شمار می‌رود. کاشانی در سن جوانی مجتهد بود و کتابی به عربی در مورد یکی از موضوعات اصول نوشته که هاشمی‌نژاد نیز مقدمه‌ای به عربی اول کتاب اضافه نمود که در آن هاشمی‌نژاد می‌گوید کاشانی از طرف حضرت ملقب به شیخ‌الشهدا شده بود. همچنین وی مدتی نزد حاج ملا آقا جان زنجانی تلمذ نمود.

هاشمی‌نژاد دوران عالیهٔ دروس حوزه را شاگرد آیت‌الله بروجردی و آیت‌الله خمینی بود و در سن ۲۷ سالگی به درجهٔ اجتهاد رسید. او مدت نه چندان زیادی را هم در نجف به تحصیل پرداخت. پس از آن به مشهد مهاجرت نموده و مشغول تدریس و تبلیغ شد. هاشمی‌نژاد مطالعات زیادی هم در علوم مختلف روز داشت و اکثر بحث‌ها و کلاس‌هایش غیر از حوزهٔ علمیه با قشر جوان بخصوص دانشجویان بود و بعضی از کتاب‌های او محصول همین کلاس‌هاست. او هم سخنرانی به نام و شورانگیز بود هم نویسنده‌ای خوش‌قلم و آگاه به مسائل روز و هم یکی از مدرسین برجستهٔ حوزه علمیه.

شهید هاشمی نژاد در 14 خرداد

در نهضت ۱۵ خرداد او جزو اولین دستگیر شدگان بود. او از سال ۱۳۴۲ تا ۱۳۵۷، پنج بار بازداشت شد. بازداشت دوم وی به جریان مسجد فیل مربوط می‌شد. روز ۲۲ مهر سال ۱۳۴۲ سخنرانی وی در مسجد فیل علیه آنچه که وی آن را بی‌بند و باری زنان می‌پنداشت بود. مسئله از سوی سلسله پهلوی دنبال شد و به درگیری میان مردم و نیروهای امنیتی انجامید و دو نفر کشته شدند و ساواک شهید هاشمی‌نژاد را دستگیر نمود. پس از پایان یافتن دومین دورهٔ دستیگری‌اش فعالیت سیاسی را از سر گرفت و جلسات بحث و انتقاد دینی را ادامه داد.

هاشمی‌نژاد که در مشهد در هیچ مکانی حق منبر رفتن و سخن گفتن را نداشت، در این مدت توانست در شهرستان‌های مختلف ایران سخنرانیهایی ترتیب دهد و هیچگاه دست از فعالیت برنداشت تا این که بار دیگر در سال ۱۳۵۰ پس از ده شب سخنرانی مستمر پیرامون علت عقب‌ماندگی مسلمین در یکی از مساجد شیراز دستگیر و زندانی شد و از آن به بعد برای همیشه در سرتاسر کشور ممنوع‌المنبر شد. هاشمی‌نژاد روز ۱۸ تیر ماه ۱۳۵۴ به اتهام اقدام علیه امنیت کشور، همراه عباس واعظ طبسی و تنی چند از مبارزین دستگیر و روز ۲ دی ماه ۱۳۵۴ به دوسال زندان محکوم شد.

آخرین بازداشت وی مربوط بود به روز ۲۲ خرداد ۱۳۵۷ و اوج‌گیری انقلاب اسلامی که پس از یک روز با تحصن مردم در بیت آیت‌الله سید عبدالله شیرازی آزاد شد. 


ویژگی های خلقی شهید هاشمی نژاد

یکی از خصوصیات اخلاقی شهید هاشمی‌نژاد دوری از تجمل بود. زی طلبگی‌ که آن را در زندگی‌اش کاملاً رعایت می‌کرد، مهم‌ترین خصوصیت وی بود. او دارای زندگی ساده و دور از تشریفاتی بود. در این رابطه یکی از دوستان و همکاران او می‌گوید: «شبی از جلسه‌ای برمی‌گشتیم. دیر وقت بود. بعضی از دوستان همراه او آمده بودند، تا این‌که به منزل رسیدند. ایشان به آن‌ها اصرار کردند که داخل خانه بیایید و هرچه باشد، با هم شام می‌خوریم. چون خیلی دیر وقت بود، همسر ارجمندشان هم استراحت کرده بودند و ایشان حاضر نشد او را بیدار کند و خودشان به آشپزخانه رفتند. شام آن شب کوکوی سبزی بود. ظرفی را که غذا در آن بود، با پارچه‌ای برداشتند و آوردند جلوی دوستان گذاشتند و بعد مقداری نان و یک پارچ آب. خیلی بی‌آلایش و ساده نشستیم با دوستان خوردیم... زندگی او با توده‌ها مردم چندان تفاوتی نداشت.»

از دیگر خصوصیات وی، اهتمام به خدمت به مردم بود. هیچ شرایطی نتوانست رابطه بین شهید هاشمی‌نژاد و توده‌ مردم را از بین ببرد. با محرومین بسیار صمیمی و همراه بود و نسبت به این قشر شدیداً احساس مسئولیت می‌کرد و تمامی تلاش خود را در جهت رفع مشکلات آنان به کار می‌برد و خود را نسبت به این کار متعهد می‌دانست.

درباره رفتار او با محرومین و مردم، نقل است پیرزنی که شهید هاشمی‌نژاد ماهیانه مبلغی به او کمک می‌کرد، پله‌های زیادی را طی می‌کرد تا به دفتر کار او در ساختمان حزب جمهوری بیاید و ماهیانه‌اش را بگیرد. مرحوم هاشمی‌نژاد هر چه به او می‌گفت: "از این پله بالا نیا، اذیت می‌شوی"، آن پیرزن جواب می‌داد: "نه، من باید بیایم و شما را از نزدیک زیارت کنم." زمانی که وارد اتاق مرحوم هاشمی‌نژاد می‌شد، عبایش را می‌بوسید و ماهیانه‌اش را می‌گرفت و می‌رفت.


پی نوشت:
1- زندگی‌نامهٔ سیاسی شهید هاشمی نژاد، نوشته حسن جلالی عزیزیان
2- مرکز اسناد انقلاب اسلامی