نمی از دریای فضایل امام سجاد علیه السلام/فیلم

در روزهای خیر و با برکت ماه زیبای شعبان قرار داریم و به واقع جا دارد هر کدام از ما به شکرانه ی اینکه فرصتی دوباره به ما داده شده تا در حال و هوای این ایام مبارک نفس بکشیم و کوله بارمان را از توش های معرفتی ان شاء الله پر کنیم، از این زمان ها نهایت استفاده را ببریم و از خداوند سپاسگزار باشیم.

امروز یکی از روزهای بزرگ و ارزشمند ماه شعبان است؛ روز ولادت چهارمین نور ولایت، امام سجاد علیه السلام. به همین مناسبت بر آن شده ایم تا مرور مختصری بر چند ویژگی و فضایل اخلاقی حضرت داشته باشیم تا ان شاء الله چراغ هدایتی باشد برای زندگی های امروز ما.

 

زندگی امام سجاد علیه السلام سرشار است از درس های تربیتی اخلاقی فراوان که هر کدام از آن ها برای زندگی امروز تک تک ما آدم ها و همچنین برای  بازار بی اخلاقی های جوامع این روزگار، درس آموز است.

گذشت از خطاكاران

از ویژگی های بارز امام سجاد علیه السلام صبر و شکیبایی در برابر سختی ها، ناگواری ها و گذشت نسبت به کسانی است که به او بی حرمتی یا جفا کرده بودند. خصلتی که شاید امروزه برای خیلی از ما آدم ها بیگانه باشد و با آن فاصله داشته باشیم.

در طول تاریخ همیشه کسانی بوده اند که گاه به دلایل مختلفی چون نادانی، بی اطلاعی و زمانی برای دنیاپرستی با اولیای الهی و مردان بزرگ زمان و روزگارشان سر ستیز داشته اند و آنان را آزار می دادن و این امر نیز از زمان و دوران و زندگی امام سجاد علیهالسلام مستثنی نبوده است چنانچه داریم:
"روزی مردی علی بن الحسین علیه السلام را دید و زبان به اهانت گشود و سخت ناسزا گفت.
همراهان امام می خواستند او را تنبیه کنند، امّا امام مانع شد و فرمود: «متعرّض او نشوید!» سپس به آن مرد رو کرد و فرمود: «کار ما بیش از این ها بر تو پوشیده است، اگر نیازی داری بگو تا برآوریم.»

مرد از شکیبایی و بزرگواری و نیز لحن ملایم و محبت آمیز امام به شدت متأثر شد. شرم سراسر وجودش را فرا گرفت تا آن جا که از خجالت دیگر نتوانست به صورت امام نگاه کند. امام بی درنگ دستور داد تا خدمتکارانش هزار درهم در اختیار او قرار دهند. پس از آن روز هرگاه آن مرد، امام را می دید، می گفت: «گواهی می دهم که تو از فرزندان رسول خدا و از خاندان وحی و نبوّت هستی."(1)


در جایی دیگر نقل شده است که؛ "یکی از عموزاده های امام سجاد علیه السلام به نام «حسن بن حسن» با ایشان کدورتی پیدا کرده بود. روزی حسن وارد مسجد شد و امام زین العابدین علیه السلام را در آن جا دید. بی درنگ با پرخاش و تندگویی آن حضرت را آزرده خاطر ساخت. امام در برابر سخنان او کوچک ترین واکنشی از خود نشان نداده تا این که حسن از مسجد خارج شد.

شب هنگام، امام سجّاد علیه السلام به خانه اش رفت و به او فرمود. برادر! آن چه امروز در حضور اهل مسجد درباره ی من گفتی، اگر راست باشد، از خداوند می خواهم که مرا بیامرزد و اگر نسبت های ناروای تو به من دروغ باشد، از خداوند می خواهم که تو را بیامرزد. درود بر تو و رحمت و برکات خدا شامل حال تو باد!»

امام این سخنان را گفت و بیرون آمد.

حسن که هرگز چنین برخوردی را از امام انتظار نداشت و خود را برای شنیدن سخنان تند و کوبنده آماده کرده بود، به خود آمد و خود را در برابر کوهی از بزرگواری و شرافت یافت. شرمنده شد و با چشمی گریان در پی حضرت روان گردید و از امام پوزش طلبید. امام بر حالش رقت آورد و اطمینان داد که او را بخشیده است. (2)

دعا و عبادت

از ویژگی مهم دیگری که درباره امام سجاد علیه السلام بسیار مشهور است زهد، بندگی و عبادت ایشان است به طوری که این امر سبب شده تا لقب «زین العابدین» به آن حضرت داده شود.
نوشته‌اند کسی جز علی بن ابیطالب و علی بن الحسین نمی‌توانست نمازی چون نماز رسول خدا (صلی الله و علیه وآله) را به جای آورد: ... وَ لَمْ یُطِقْ أَحَدٌ أَنْ یَحْكِیَ صَلَاةَ رَسُولِ اللَّهِ(صلی الله و علیه وآله) إِلَّا عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ وَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ(علیه السلام) (3)

خواندن هزار رکعت نماز در شبانه روز امری است که به امام سجاد(علیه السلام) نسبت داده شده و امام باقر علیه السلام آن را تأیید کرده است. (4)
در تأیید این ویژگی روایات بسیاری در منابع نقل شده است. از جمله آورده‌اند که آن حضرت، وقت وضو رنگ چهره‌اش دگرگون مى‌شد. علت را پرسیدند، فرمود: أتدرون بین یدى من أرید أن أقوم، آیا مى‌دانید كه در برابر چه كسى مى‌خواهم بایستم. (5)

نقل‌ های دیگری وجود دارد که نشان دهنده تمرکز کامل حضرت در نماز بوده به طوری که هیچ اتفاقی تمرکز ایشان را در نماز از بین نمی برده است؛ "یكبار در وقت نماز، دست فرزند امام شكست، او از درد فریاد مى‌ زد، شكسته‌ بند آوردند و استخوان دست را جا انداخت. بعد از آن امام دست بچه را دید كه به گردنش آویزان است، در آن وقت بود كه تازه متوجه شد كه دست بچه شكسته است." (6)

کلام آخر

همه ی آنچه که در این مقاله به صورت مختصر بیان شده، نَمی بودند از دریای بیکران فضایل امام سجاد علیه السلام، باشد که ان شاء الله با بهره گیری از صفات و فضایل این امام همام در زندگی، سعادت دنیا و آخرت را برای خود به ارمغان آوریم.
کلام را با سخنی ارزشمند از امام سجاد علیه السلام به پایان می بریم:
كانَ آخِرُ ما أوصى بِهِ الخِضرُ مُوسى بنَ عِمران علیهماالسلام أن قالَ لاتُعَیِّرَنَّ أحَدا بِذَنبٍ ؛ امام سجّاد علیه السلام فرمودند آخرین سفارش حضرت خضر به حضرت موسى این بود كه هرگز كسى را به سبب گناهش ملامت و سرزنش نكن .(7)

---

پی نوشت:
1- امام سجاد علیه السلام، جمال نیایشگران، ص 2.
2- مناقب، ج 4، ص 158. ر.ک: امام سجّاد، جمال نیایشگران.
3- دعائم الاسلام، نعمان مغربی، ص 159؛ بحار الانوار، ج‌81، ص 265.
4- وسائل الشیعه ، شیخ حر عاملى، ج 4، ص 98.
5- مجلسی،بحار الانوار،ج۴۶ص۵؛ الاربلی کشف الغمه،ج۲،ص۲۸۶،مناقب،آل ابیطالب،ج۳، ص۲۸۱.
6- شرح الاخبار، ج 3، ص 263.
7- خصال ص ۱۱۱.