در انجام تکالیف درسی با فرزندتان رفتار قاطعانه داشته باشید
دیگر نگران تکلیف انجام ندادن فرزندتان نباشید
کودکان بسیار باهوش هستند، با انجام برخی از کارها و واکنش نشان دادن والدین شان می دانند که چگونه در رفتارهای مشابه باید عمل کنند. وقتی تکالیف شان انجام نشده و والدین از آنها می خواهند که به جای بازی سراغ آن بروند، سریع خود را به خستگی، خواب آلودگی و حتی گریه و زاری می زنند تا زمان بیشتری برای بازی کردن و پشت گوش انداختن انجام تکالیف درسی شان بخرند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
تاریخ : شنبه 1397/02/01
شیوه های درس خواندن و تکلیف نوشتن در دهه های 60 و حتی امروزه می توانیم بگوییم دهه 70، با نسل جدیدی ها بسیار متفاوت است. فرزندان در دهه های قبل، بعد از زنگ آخر و رسیدن به خانه، فکر ناهار بودند و اینکه بعد از ناهار کمی قیلوله عصرگاهی بروند و بعد تکالیف، کاردستی و روزنامه دیواری روز بعدشان را آماده می کردند. اما امروزه گرچه بردن تلفن های همراه و تبلت در مدرسه دیگر آن ممنوعیت در گذشته را ندارد و این ابزارک الکترونیکی همیشه همراه آنها است اما بعد از بازگشت به خانه تا آماده شدن غذا نیم چرخی در اینترنت و کانال ها و بازی های آنلاینشان می زنند و بعد از ناهار تا غروب آفتاب سراغ دستگاه ها و کنسول های مختلف بازی و تماشا کردن برنامه های تلویزیونی می روند . آنگاه در نیمه شب با غر و و داد و بیداد والدین خسته و خواب آلود به اتاقش برای انجام تکالیف درسی میروند که هیچ چیزی از آن را نمی توانند بفهمند.
والدین حتی برای فرزندان خود زمان مشخصی برای انجام تکالیف و یک محیط آرام را فراهم می کنند اما باز آنها از انجام دادن مطالب درسی خود سر باز می زنند. اگر با چنین فرزندانی مواجه هستید حتما رفتار قاطعانه از خود نشان دهید.
ممکن است گفتن این که انتظار دارید تکالیف درسی اش را انجام دهد، کافی نباشد. برخی بچّه ها مشاجره ایی به راه می اندازند تا از آن طریق خود را از انجام دادن کار خلاص کنند. آنچه بعد از آن پیش می آید، به پاسخ شما بستگی دارد. شما باید بدانید که چگونه صحبت کنید تا فرزندانتان گوش بدهند.
وقتی شما ارتباطی قاطعانه برقرار کنید، در واقع آنچه را که منظورتان است می گویید و گفته تان از منظورتان حکایت دارد. شما به فرزندانتان پیام‌های مستقیمی می فرستید که در ذهن آنها در مورد اینکه می خواهید آنان چه کاری را انجام دهند، تردیدی باقی نمی گذارد.
قاطعانه از او بخواهید تکالیفش را انجام دهد
بیشتر مواقع، وقتی والدین می خواهند با فرزندانشان رفتار مناسب داشته باشند، به درخواست کردن، التماس کردن، یا سوال های بی هدف پرسیدن متوسل می شوند.
«تو را به خدا بس است! دیگر باید خودت تکالیف درسی ات را انجام دهی!»
«چند بار باید در مورد انجام تکالیف درسی ات با تو صحبت کنم؟»
«من باید با تو چه کار کنم؟»
این صحبت ها مبهم، غیرروشن و کاملاً غیرموثّر می باشند.
«معلوم هست چته؟ آیا تا به حال شده کاری را آن طور که قرار هست انجام بدهی؟»
«از دست تو مریض شدم!»
«تو بهتر است درست شوی، اگر نه هیچ نخواهی شد.»
چنین صحبت‌های خصمانه ایی فرزندانتان را تحقیر می کند. اعتماد به نفس آنها را ضایع و در عوض کمک به حلّ مشکل، به آن دامن می زند و بیزاری آنها را افزایش می دهد. وقتی سر فرزندانتان داد و بیداد می کنید، در واقع عصبانیت و عدم کارایی خود را به او منتقل می نمایید، نه قدرتتان را، با این شیوه حتّا این پیام که تکلیف درسی باید انجام شود، منتقل نمی‌شود. بدتر از همه اینکه، تمام این پاسخ‌ها به فرزندانتان می آموزد که اصلاً به حرف های شما توجّهی نکنند.
به خاطر داشته باشید که شما در موضع قدرت قرار دارید. باید موضعی از سرسختی به وجود آورید که حتّا لجوج‌ترین بچه ها هم فکر کنند که در برابر اراده ایی استوار قرار دارند. شما «پدر» یا «مادر» هستید و مجبور نیستید مشاجره کنید، التماس کنید یا فریاد بکشید؛ بلکه باید قاطعانه انتظاراتتان را مطرح کنید.
به فرزندانتان روشن و قاطع بگویید که انتظار دارید آنها تکالیف درسی شان را مسئولانه انجام دهند. با هر یک از آنها به تنهایی بنشینید، درست در چشمانش نگاه کنید و انتظاراتتان را آرام و قاطع بیان کنید:
«در این خانه مهم‌ترین مسئولیت تو این است که تکالیف درسی ات را انجام دهی. دیگر نباید در این مورد جرّ و بحثی باشد. باید تکالیفت را بدون کمک دیگران انجام دهی. تو باید تکالیف را در زمان انجام تکلیف روزانه و در حدّ توانت به بهترین وجه انجام دهی.»
بچّه ها اغلب موقعی به مشاجره می پردازند که والدین از آنها انجام کاری را می خواهند که آنها به انجام آن مایل نیستند. متأسفانه، ما هم اغلب با آنها به مشاجره می پردازیم. این کار به نتیجه نمی رسد. در دام مشاجره با فرزندانتان نیفتید:
مادر: «حالا وقت انجام تکلیف درسی‌ست!»
فرزند: «چند دقیقه دیگر هم صبر کنید، خواهش می کنم اجازه بدهید یک برنامه ی دیگر را هم تماشا کنم.»
مادر: «تو همیشه وقت اضافی می خواهی. بلند شو! وقت انجام تکالیف است.»
فرزند: «رفتار شما عادلانه نیست. نمی گذارید برنامه های تلویزیون را نگاه کنم. شما همیشه در کار من دخالت می کنید.»
مادر: «منظورت چیست که من در کارت دخالت می کنم؟ تو تنها کاری که می کنی، تماشای تلویزیون است.»
فرزند: «این حقیقت ندارد. شما فقط می خواهید به من حمله کنید، با آرش کار ندارید.»
مادر: «من فکر نمی کنم غیرعادلانه رفتار کنم.»
اینها همه اشتباه است. مادر در مشاجره با فرزندش، کنترل وضعیت را از دست داده است. موضوع از مسئولیت های فرزند به عادل بودن مادر تغییر کرده است. فرزند در بازی دادن مادر موفّق شده و دوباره از انجام تکالیف درسی طفره رفته یا جرّ و بحثی را آغاز کرده که ارتباطی با تکلیف درسی او ندارد.
در این گونه مواقع، انتظاراتتان را به شیوه یی ساده، قاطع و روشن تکرار کنید و در واقع روش صفحه گرامافون شکسته را به کار برید. مانند گرامافونی عمل کنید که سوزنش گیر کرده است. آنچه می خواهید به طور مدام تکرار کنید. اهمیّت ندهید که فرزندتان چه بحثی پیش می کشد.
مادر: «حالا وقت انجام تکلیف درسی ست!»
فرزند: «فقط دقیقه دیگر، خواهش می کنم اجازه بدهید این برنامه را تماشا کنم.»
مادر: «می فهمم، اما ازت می خواهم همین حالا کارت را شروع کنی.»
فرزند: «این کار شما عادلانه نیست؛ شما هیچ وقت اجازه نمی دهید تلویزیون تماشا کنم.»
با به‌کار بردن روش صفحه گرامافون شکسته، اجازه نمی دهید که فرزندتان با مشاجره، شما را به موضعی کم‌اهمیّت براند و به او می فهمانید که انتظار دارید تکالیف درسی‌اش را انجام دهد.
با استفاده از این روش به هیچ‌یک از اظهارات فرزندتان پاسخی نمی‌دهید. فقط با عمل خود از گفتارتان پشتیبانی کنید. به فرزندتان بگویید که دقیقاً منظورتان چیست. «انتخاب با توست. تو می توانی تکالیف درسی‌ات را در زمان انجام تکلیف درسی به اتمام برسانی، با اینکه ترجیح می‌دهی از امتیازاتت چشم‌پوشی کنی. اگر انجام ندادن تکالیف درسی را انتخاب کنی، از شروع زمان انجام تکلیف درس تا زمانی که تکالیف را به اتمام برسانی، امتیازات زیر را از دست می دهی، حق نداری از خانه بیرون بروی، تلویزیون تماشا نخواهی کرد، حق نداری به کسی تلفن بزنی یا کسی تو را پای تلفن بخواهد پشت میزت خواهی نشست تا تکالیف را تمام کنی. انتخاب با توست.»
تهدیدهای بی معنا به کار نبرید به آنچه می گویید عمل کنید. بسیاری از بچه ها والدینشان را در مورد جدّی بودن انتظاراتشان در امر تکلیف درسی آزمایش می کنند. آنها برای درگیر کردن شما چندین تاکتیک به کار می‌برند. این که تاکتیک فرزند شما گریه کردن، عصبانیت، بی تفاوتی، بددهنی، بی خیال بودن یا ترکیبی از همه آنها باشد، نباید شما را از کوشش باز دارد. موضع خود را حفظ کنید. به او بفهمانید که کوشش او در دست به سر کردن شما بدون تأثیر است و در نهایت اوست که مجبور است تکالیف درسی‌اش را انجام دهد.
منبع: برگفته از کتاب "خانواده سالم" نوشته حسنعلی میرزابیگی
