فکر کردن درباره گناه

آیا فکر کردن به یک گناه هم گناه محسوب می شود؟

پاسخ

فکر گناه، گناه نیست یعنی اگر کسی فکر گناه کند تا زمانی که به مرحله عمل نرسیده باشد گناهی مرتکب نشده است. چنانکه این آیه شریفه می فرماید: «بَلی مَنْ کَسَبَ سَیئَةً وَ أَحاطَتْ بِهِ خَطِیئَتُهُ فَأُولئِکَ أَصْحابُ النّارِ هُمْ فِیها خالِدُونَ وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ أُولئِکَ أَصْحابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِیها خالِدُونَ»[1] یعنی: آری! کسانی که مرتکب گناه شوند و آثار گناه سراسر وجودشان را بپوشاند آنها اهل آتشند و جاودانه در آن خواهند بود و آنها که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام دهند آنان اهل بهشتند و همیشه در آن خواهند بود. از این آیه فهمیده می شود که ارتکاب گناه باعث عذاب می شود، نه تفکر در گناه.

اما بهتر است انسان زمینه برای فکر گناه را فراهم نکند زیرا این گونه افکار ممکن است راهی برای نفوذ شیطان و افتادن در منجلاب گناه باشد. خداوند تبارک و تعالی در آیه ای دیگر می فرماید: «إِنَّ الَّذینَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّیْطانِ تَذَکَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ»[2] پرهیزگاران هنگامی که گرفتار وسوسه‏های شیطان شوند، به یاد (خدا و پاداش و کیفر او) می‏افتند و (در پرتو یاد او، راه حق را می‏بینند و) ناگهان بینا می گردند.

از حضرت پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم نقل است که می  فرماید:

رُفِعَ عَنْ أُمَّتِی تِسْعَةٌ الْخَطَأُ وَ النِّسْیَانُ وَ مَا أُکْرِهُوا عَلَیْهِ وَ مَا لَا یُطِیقُونَ وَ مَا لَا یَعْلَمُونَ وَ مَا اضْطُرُّوا إِلَیْهِ وَ الْحَسَدُ وَ الطِّیَرَةُ وَ التَّفَکُّرُ فِی الْوَسْوَسَةِ فِی الْخَلْقِ مَا لَمْ یَنْطِقْ بِشَفَة[3] رسول خدا (خدا بر او و بر اهل بیتش رحمت فرستد) فرموده: از امّت و پیروان من نه چیز برداشته شده (به سبب آن نه چیز عقاب و سزای گناه بر آنان نیست) اول: خطا و نادرست (گناهی که از روی قصد و آهنگ نباشد) دوم: نسیان و فراموشی؛ سوم: چیزی را که بر آن کراهت داشته و آن را نپسندد (وادار شوند) چهارم: چیزی که طاقت و توانایی آن را نداشته‏ باشند، پنجم: چیزی را که نمی دانند، ششم: چیزی را که به آن اضطرار داشته و ناچار شوند، هفتم: حسد و رشک بردن (بر دیگران) هشتم: طیرة و فال و شگون بد، نهم: تفکّر و اندیشه نمودن در وسوسه و بد اندیشیدن در باره مردم تا هنگامی که به لب سخن نگفته (بر حسادت و رشک بردن و فال بد زدن و بد اندیشیدن گناهی نیست تا هنگامی که لب به سخن نگشوده باشد)

در حدیث دیگری می خوانیم: جَاءَ رَجُلٌ إِلَی النَّبِیِّ ص فَقَالَ یَا رَسُولَ اللَّهِ هَلَکْتُ فَقَالَ لَهُ ع أَتَاکَ الْخَبِیثُ فَقَالَ لَکَ مَنْ خَلَقَکَ فَقُلْتَ اللَّهُ فَقَالَ لَکَ اللَّهُ مَنْ خَلَقَهُ فَقَالَ إِی وَ الَّذِی بَعَثَکَ بِالْحَقِّ لَکَانَ کَذَا فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص ذَاکَ وَ اللَّهِ مَحْضُ الْإِیمَان‏ مردی خدمت جدم رسول خدا (ص) آمد و گفت: ای رسول خدا، جانم به لب آمد. رسول خدا به او گفت: شیطان خبیث وسوسه‏ات کرد و گفت: خالق تو کیست؟ و تو گفتی: اللَّه. شیطان گفت: خالق اللَّه کیست؟ و تو درماندی. آن مرد گفت: آری به آن خدائی که تو را به رسالت برانگیخت که همین طور بوده است. رسول خدا گفت: ایمان خالص همین است. امام صادق گفت: منظور جدم رسول خدا این است که ترس از وسوسه شیطانی، و وحشت از خشم خدا، گواه ایمان واقعی و اخلاص قلبی است، و وسوسه شیطان یک امر عارضی است که نتوانسته است کارگر شود و ایمان او را برباید و گر نه از خشم خدا خائف نمی‏گشت.[4]

پی نوشت:
[1] . بقره، آیه 81-80.                                                                                                              
[2] . اعراف، 201.
[3] . بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج‏2، ص280، باب 33.
[4] . گزیده کافی، ج‏1، ص 288.

---

منبع : پایگاه حوزه