تربیت جنسی بومی کودکان

یک سند بیگانه با ما
آذرماه سال ۹۵ بود که سندی با عنوان سند ملی آموزش ۲۰۳۰ ایران با حضور وزرای آموزش و پرورش و علوم رونمایی شد. می‌گفتند این سند وضعیت حوزه آموزش در ایران بین سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۳۰ را ترسیم می‌کند که شرایط و چگونگی تحصیل و سطح سواد در ایران و دیگر کشورهای عضو این پیمان کجا و چگونه باشد. بعد از چندی با منتشرشدن پیش نویس سند، عده ای از مسئولان ( اعضای شورایعالی انقلاب فرهنگی و نمایندگان مجلس)، به کم و کیف این سند مبنی بر عدم مطابق بودن محتوایات آن با باور و فرهنگ کشورمان اعتراض هایی کردند.

تصاویر و متن هایی منتشر شد که نشان می داد مسائل جنسی که در کشور ما خط قرمز هایی دارد به سادگی و با رسم شکل برای کودکان در سنین مختلف طراحی و تدوین شده است. با این هدف که کودکان با آگاهی یافتن از این گونه مسائل بیشتر می توانند در برابر تعرض ها و آزار و اذیت هایی که ممکن است برایشان اتفاق بیفتد جلوگیری کنند.
اخبار آتنا دختربچه 7 ساله  و ستایش 8 ساله در سال 96، جسدشان چندین روز بعد از مرگ پیدا شد و گفته شد به آنها تجاوزهایی صورت گرفته است بازار این سند را داغ تر کرد که اگر این کودکان آموزش هایی جنسی دیده بودند احتمال مورد آزار و اذیت قرار گرفتن آنها کم می شد.
 
در برخی از استان ها بویژه در مهد کودک ها که اغلب مواقع دختر و پسر مختلط هستند، آموزش هایی جنسی از نوع  محتوایات سند 2030 انجام شد. اینکه بچه چگونه ایجاد و به دنیا می آیند؟ تفاوت جنسی بین دختر و پسر چیست؟ ارتباط های جنسی بین زن و مرد و هر آن چیزی که به تصور ما باید افراد در سنین بالا در صورت نیاز یاد بگیرند به کودکان پیش از دبستان در سنین کم آموزش داده می شد. از اعتراض برخی از خانواده های این کودکان و مسئولان و منتقدان که گذر کنیم، به این نکته می رسیم آیا کودکان باید در رده های سنی پایین چنین آموزش های جنسی را با هدف آگاهی و کاهش مورد تعرض قرار گرفتن یاد بگیرند؟ آیا فرزند در سنین قبل از دبستان باید از تمامی مسائل جنسی بین دو جنس مذکر و مونث باید آگاهی داشته باشند؟

آموزش جنسی متناسب با فرهنگ کشور
آنچه گفته شد به معنای نفی ضرورت آموزش و تربیت جنسی بر اساس آموزه‌های اسلامی و اقتضایات فرهنگی جامعه ایران نیست. بی‌تردید، آموزش جنسی به هنگام، متناسب با جنسیت، سن، شرایط و ویژگی‌های فردی و با در نظرداشتن مرزهای حیا و عفاف، خویشتن‌داری جنسی و کرامت نفس یکی از راهکارهای مهم ارتقای سلامت جنسی و جلوگیری از ناهنجاری‌ها و آسیب‌های جنسی در جامعه است و به همین دلیل نظام آموزش و پرورش کشور نمی تواند نسبت به آن بی تفاوت باشد.

آموزش جنسی کودکان
آموزش جنسی باید به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم و با هدف پرورش نسل سالم و جامعه صالح انجام شود. صلاح و فساد هر جامعه بر اساس صلاح و فساد افراد و روابط آن‌ها با یکدیگر و از جمله روابط جنسی شکل می‌گیرد. اگر همه یا بیشتر افراد جامعه، سالم باشند و روابط آن‌ها با یکدیگر، با ارزش‌ها و هنجارهای دینی منطبق باشد، آن جامعه، جامعه‌ای سالم است. آموزش مسایل جنسی، به‌صورت صحیح و کامل در هر دوره و فراگیری ارزش‌ها و هنجارهای دینی و عملکردهای افراد در هر مقطع سنی، افراد را به‌سوی صلاح و پرهیز از فساد می‌کشاند و سلامت روان را برای آنان به دنبال دارد و در نتیجه، نسل جامعه، سالم پرورش می‌یابد و جامعه، سالم می‌شود.
 مراد از آموزش جنسی، ارائه اطلاعات و آموزش‌های لازم متناسب با سن، جنس و نیاز مخاطب در زمینه جنسیت، هویت جنسی، اندام‌های جنسی، چگونگی تولیدمثل، تغییرات جسمی و روانی دوران بلوغ و احکام و دستورهای شرعی و بهداشتی مرتبط با آن، بایسته‌های تعامل و ارتباط با جنس مخالف، چگونگی خویشتن‌داری جنسی و استفاده درست از غریزه جنسی است که با هدف پاسخ‌گویی به پرسش‌ها و ابهام‌های ذهنی دختران و پسران، آشنا کردن آن‌ها با وظایف و تکالیف بهداشتی و شرعی خود، جلوگیری از هرگونه سوءاستفاده جنسی از کودکان و انحراف جنسی نوجوانان و جوانان و در نهایت، زمینه‌سازی برای ازدواج و تشکیل خانواده و انجام درست وظایف زناشویی انجام می‌شود.

تربیت جنسی کودکان
یکی از مهم ترین تفاوت های دیدگاه اسلام و غرب در زمینه آموزش جنسی، توجه به رویکرد تربیتی در این آموزش هاست و به همین دلیل صاحب نظران اسلامی به تربیت جنسی بیش از آموزش جنسی توجه کرده اند. بنابر این، برای شناخت بهتر تفاوت های این دو دیدگاه لازم است که مفهوم و مؤلفه های تربیت جنسی بیشتر بررسی شود.

واژه تربیت جنسی نیز چون آموزش جنسی در جامعه ما تا حدودی ناشناخته است و به همین دلیل حساسیـت‌هایی درباره آن وجود دارد، اما باید توجه داشت که صاحب‌نظران تعلیم و تربیت از دیرباز در کنار دیگر حوزه‌های تربیـت؛ چون تربیـت اخلاقی و عقلی؛ به این موضوع نیز توجه داشته و به‌ویژه با آغاز تغییرات بلوغ در نوجوانان آن را ضروری دانسته‌اند

 تربیت جنسی عبارت است از اینکه فرد در دوره‌های رشد کودکی، نوجوانی و جوانی به‌گونه‌ای پرورده شود و آموزش ببیند که با جنسیت خود آشنا گردد و آن را بپذیرد؛ قدردان وجود خویش باشد و به آن افتخار کند؛ نقش مذکر یا مؤنث بودن از لحاظ اجتماعی را یاد بگیرد و احکام و آداب دینی در ارتباط با مسایل جنسی مربوط به خود و روابط با هم‌جنس و جنس مخالف را فراگیرد؛ آمادگی روانی برای ازدواج و تشکیل خانواده را پیدا کند؛ با مسایل مربوط به زندگی خانوادگی و روابط همسر آشنا گردد و در سایه آن به آرامش برسد؛ به‌گونه‌ای توانمند شود که عواطف و فعالیت‌های جنسی خویش را در جهت قرب الی الله و جلب خشنودی خداوند، به کار گیرد.


روش‌های تربیت جنسی
امروزه دو روش در آموزش‌های جنسی مطرح است. در روش مدرسه‌ای، تعلیمات نظری مسایل جنسی یا به‌صورت جداگانه و یا در ضمن دروس علوم طبیعی ارایه می‌شود. در این روش، نخست پاسخ‌های ساده به پرسش‌های کودکان داده می‌شود. سپس در طول برنامه‌های مصور، فیلم‌هایی درباره تولیدمثل گیاهان، جانوران و انسان با تمام جزییات آن به نمایش درمی‌آید. محور مباحث ارایه‌شده، اطلاعات کالبدشناختی فیزیولوژیکی و آموزه‌های روانی ـ عاطفی است. این روش در بسیاری کشورهای غربی متداول است که با انتقاد بسیاری از مردم و صاحب‌نظران روبه‌رو شده است.

از جمله انتقادها آن است که طرح مباحث جنسی، بدون پرده‌پوشی، خود، از عوامل تحریک‌زاست و تأثیراتی چون تماشای تصاویر پورنو بر جای می‌گذارد به‌ویژه آن‌که این آموزش‌ها صرفاً در چارچوب مباحث کالبدشناسی و بدون محوریت عنصر حیا و عفاف ارایه می‌شود. انتقاد دیگر آن است که تمرکز چنین آموزش‌هایی در مدرسه به ضعف جایگاه هدایتی و نظارتی والدین منجر می‌شود و آنان را به حاشیه می‌راند.

در آموزش به روش خانوادگی، والدین نقش بیشتری را در تربیت جنسی ایفا می‌کنند. ازآنجاکه در خانواده‌های سالم، والدین بیش از دیگران به فرزند خود عشق می‌ورزند، نگرانی بیشتری از آینده وی احساس می‌کنند و از وضعیت جسمی و روانی وی آگاهی بیشتری دارند. پس نقش سازنده‌تری در تربیت جنسی ایفا می‌کنند به‌ویژه آنکه آموزش و روش خانوادگی بر اساس اصول اخلاقی در هاله‌ای از حیا انجام می‌شود و هدف اصلی آن، تقویت خویشتن‌داری جنسی است. در اینجا مدرسه می‌تواند نقش مکمل خانواده را ایفا کند و انجمن خانه و مدرسه مسئولیت ارتقای آگاهی و تقویت احساس مسئولیت والدین را بر عهده گیرد.

نظام آموزشی هم در این عرصه با طرح مباحثی چون شیوه‌های مهار و تعدیل غریزه جنسی، آشنایی با بیماری‌ها و خطرهای جنسی، پی‌آمدهای مفاسد اخلاقی در حیات اجتماعی، بیان مسایل شرعی درباره بلوغ و تکلیف و پرورش فضایل اخلاقی از جمله حیا و عفاف به خانواده مدد می‌رساند و سعی می‌کند تا هم از نظارت و هدایت والدین، پشتیبانی و از آن دفاع کند و هم فرزندان را به مراجعه به والدین تشویق کند. در تربیت جنسی خانوادگی بر روش تربیت طبیعی تأکید و به والدین توصیه می‌شود خود رفتار عفیفانه‌ای در پیش گیرند تا فرزندان الگوهای عملی مناسبی داشته باشند.

---

منابع:موعود، باشگاه خبرنگاران