خانوده ای ساخت ایران

روزهای پر از استرس و شلوغ اسفند را پشت سر گذاشتیم. فصل خرید لباس و خوراکی، لوازم منزل و کالاهای ضروری و غیر ضروری خوب یا بد سپری شد و با شروع فروردین حالا آن کالاها در کمد و کشو و کابینت ها قرار می گیرند تا در یک خانه تکانی دیگر به عنوان وسایل قدیمی کنار گذاشته شوند. اما باید در بین خانواده های ایرانی که فصلی از خرید اقلام گوناگون را گذرانده اند پرسید چه میزان از کالاهای گوناگونی که برای عید خریداری کرده بودند، "ساخت ایران" روی آن خورده بود؟ یا چه میزان برایشان مهم بود که حتما از فروشگاه هایی خرید کنند که مطمئن باشند یک فامیل، همشهری، هم وطن زحمت تولید آن را کشیده و آنها در قبال فعالیت او اجر زحمت هایشان را با خرید کالای ایرانی داده اند.

"حمایت از کالای ایرانی" به عنوان شعار سال 1397 انتخاب شد.  مقام معظم رهبری در اولین ساعات نوروز این شعار را سرلوحه یک سال زندگی و کاری افراد جامعه قرار دادند تا هر روز و هر ساعت مردم را به این فکر وادارد، اگر در مغازه یا فروشگاهی وارد می شوند اولین چیزی که چشمشان را جلب کند "ساخت ایران" بودن کالا باشد.

فرهنگ اقتصادی مجموعه باور ها، ارزش ها و آدابی است که باعث می شود افراد جامعه نوع خاصی از رفتارهای اقتصادی چه در بحث تولید و چه در بحث خرید را برگزینند. به نظر می رسد که در دهه های اخیر عوامل و مولفه های بسیاری بر رفتارهای اقتصادی مردم تاثیر گذار بوده است. از تبلیغات گسترده رسانه ای تا ورود نوعی از تجمل گرایی همگی باعث شده است که فرهنگ اقتصادی در جامعه ما با ویژگی های رفتار اقتصادی متناسب با فرهنگ ایرانی فاصله بگیرد. از این رو، شهریور 1389 رهبری در یکی از سخنرانی های خود واژه "اقتصاد مقاومتی" را وارد ادبیات کشور کردند. و از همان روز این واژه باید در کارگاه های تولیدی و زندگی مردم به عنوان مصرف کننده این کالاها مورد استفاده قرار می گرفت تا با یک همت و تلاش دست جمعی ریشه بسیاری از مشکلات اجتماعی و خانوادگی ناشی از مسائل اقتصادی خشکانده می شد.

اقتصاد ملی که می تواند نتیجه اقتصاد هر فرد و خانواده باشد در سالهای مختلف به عنوان شعار سال انتخاب شد تا با اتکا به آن  بهبودی در فرهنگ مصرفی و تولیدی حاصل شود. سال 91 تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه‌ی ایرانی، سال 93 اقتصاد و فرهنگ با عزم ملّی و مدیریّت جهادی، سال 95 اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل، سال 96 اقتصاد مقاومتی: تولید ـ اشتغال، و سال جدید نیز با "حمایت از کالای ایرانی" هنوز جز مهمترین دغدغه های اقتصادی کشور می باشد.

یک خانواده؛ ساخت ایران
قوام جامعه از قوام خانواده ها نشات می گیرد. هر چه خانواده ایی با همت و توانا باشد، انسانهای تواناتر و هوشیارتری را تحویل جامعه داده و در طرحهای کلان ملی مساعدت می کنند. جدای از بحث هایی که باید مبتنی بر بها دادن به کارگاه های داخلی، جلوگیری از قاچاق، تولید با کیفیت محصولات و وظایف دولت در راستای حمایت از کالاهای ایرانی انجام شود،  بار مهمی از این حمایت بر عهده خانواده ها بویژه والدین است. فرزندان از سنین پایین می توانند در خرید لوازم مورد نیاز، از اسباب بازی گرفته تا خوراکی و لوازم تحریر و پوشاک از تولیدات داخلی بهره ببرند و این امر نیازمند آموزش از سوی والدین شان است.

نقش کودکان و فرزندان به عنوان یکی از مصرف کنندگان عمده در خانواده‌ها  لزوم توجه به آموزش صحیح و هدایت آنان را ایجاب می نماید. با رهبری صحیح و بجا در اقتصاد خانواده، خصوصیات جمع‌گرایی، صداقت، دلسوزی، صرفه‌جویی، مسئولیت‌پذیری و دیگر خصوصیات مثبت رشد و پرورش می‌یابد. در این راستا آموزش اقتصاد به فرزندان به دو گونه مستقیم و غیرمستقیم صورت می گیرد.

بخش غیرمستقیم و بسیار مهم، روش و نوع عملکرد والدین است که خواه ناخواه به فرزندان منتقل می‌شود. مادران مدیر، قانع و صرفه جو،فرزندانی قانع و مدیر تربیت می کنند و مادران اسراف کار و تجمل گرا فرزندانی تنوع طلب و مصرف‌زده به جامعه تحویل می دهند. بنابر این اولین گام در آموزش مهارت های اقتصادی به فرزندان ، تصحیح عملکرد والدین است.

در شیوه دوم، والدین یا مربیان به گونه‌ای مستقیم عمل می کنند. برای مثال درباره مسایل اقتصادی با فرزندان گفتگو می‌کنند یا در هنگام خرید تذکر‌های لازم و آموزش‌های ضروری جهت خرید کالاهایی که در داخل تولید می شوند و ارزشی که این خرید بر اقتصاد ملی و کار یا بیکاری افراد جامعه دارد. تاثیری که نه فقط بر اقتصاد کشور که در خود خانواده نیز ملموس خواهد بود. یک نمونه پس انداز خانواده با توجه به خرید کالاهای مشابه داخلی با کیفیت و قیمتی مناسب نسبت به کالاهای خارجی.

به طور کلی منظور ما از فرهنگ اقتصادی مجموعه باور ها، ارزش ها و آدابی است که باعث می شود افراد جامعه نوع خاصی از رفتارهای اقتصادی چه در بحث تولید و چه در بحث خرید را برگزینند. به نظر می رسد که در دهه های اخیر عوامل و مولفه های بسیاری بر رفتارهای اقتصادی مردم تاثیر گذار بوده است. از تبلیغات گسترده رسانه ای تا ورود نوعی از تجمل گرایی همگی باعث شده است که فرهنگ اقتصادی در جامعه ما با ویژگی های رفتار اقتصادی مبتنی بر ارزش های اسلامی فاصله بگیرد.


بیگانه را وارد خانه تان نکنید
جمله درون زا بودن اقتصاد یک کشور را از رسانه و مطبوعات زیادی شنیده اید اما یک خانواده چگونه می تواند اقتصاد را بر پایه درون زا بودن مدیریت کند؟ در یک مقیاس بسیار ساده، ترجیح ما بیشتر بر آن است تا زمانی که بتوان در خانه، غذا درست کرد چرا باید از بیرون غذا سفارش داد و دستپخت دیگری را وارد خانه شخصی کرد؟ نقشی که خانواده در درون زا کردن اقتصاد می تواند داشته باشد اینکه هم والدین به خود و هم به فرزندان شان این را آموزش دهند که اولویت خرید باید به نفع خود ما و یا نفع نزدیکان ما باشد. بهتر است اول تا جای ممکن نیازهای سطح پایین را خودمان تامین کنیم، اگر امکان پذیر نبود، در تامین آن به سراغ اطرافیان و فامیل باید رفت. اگر کیفیت لازم پیدا نشد از تولیدات همشهری ها تا حد ممکن باید استفاده کرد. در گذر بعدی از تولیدات هم وطن باید کمک گرفت. در مواردی می شنویم و حتی کمی هم دیده ایم که محصولی ایرانی با کیفیت مد نظرمان پیدا نمی شود. در اینجا به نظر اولویت با کشوری است که قرابت و نزدیکی فرهنگی-سیاسی بیشتری به ما دارد. پس لزوم حمایت از تولید ملی دقیقا مثل همان حمایت از دستپخت ما بعنوان همسر یا مادر در مقابل دستپخت یک مرد غریبه یا یک زن غریبه در یک رستوران است، هر چند غذای رستوران شیک تر و پررنگ و لعاب تر باشد اما قطعا کیفیت و قیمت غذای خانه خود به صرفه تر خواهد بود.
بخشی از آموزش باید تبلیغات دوستانه و اقوامی توسط خانواده ها باشد. اینکه اگر پوشاکی یا لوازمی برای فرزندتان خریدید، از خواهر و بردار یا اقوام تان نیز بخواهید برای یک بار آن را امتحان کنند.

اگر اصل اقتصاد مقاومتی از کوچکترین واحدهای اجتماعی که خانواده است، درست اجرا شود و همه م در سطوح مختلف آن را اجرا کنند، خودبخود خیلی از مشکلات اقتصادی خانواده و به دنبال آن جامعه حل می شود.

اگر روز به روز تعداد کودکان کار افزایش پیدا می کند، اگر بزه کاری و دزدی مرزهای حد معمول را طی کرده اند اینها نتیجه رفتار و عمل هر فرد و هر خانواده است. حداقل کمک به کاهش این آسیب ها این است که دنبال خرید کالایی برای فرزند، خانه و خوراک مان باشیم که بواسطه خرید آن پول در جیب فامیل، همشهری و هم وطن برود تا آنکه پول سوار بر کشتی و هواپیما شود و در مرزهایی فرود آید که هیچ نفعی را برای مان در پی ندارد.