مشکلات ناشی از مواد آرایشی
استفاده از مواد آرایشی و محصولات مراقبتی پوست بخشی از عادات روزانه ی بیشتر مردم است. در كشورهای غربی افراد بزرگسال به طور متوسط حداقل هفت محصول مراقبتی پوست را هر روز استفاده می كنند كه شامل عطرها، مرطوب كننده‌ها، ضد آفتاب‌ها، پاك كننده‌های پوست، محصولات مراقبت مو، دئودورانت‌ها، ضدعرق‌ها، محصولات آرایشی مو، محصولات آرایشی رنگی و محصولات آرایشی ناخن می شود.
بیشتر مردم مشكلات كمی از این محصولات را تجربه می كنند، اگر چه مشكلات می تواند با اولین استفاده ی اندك یا بعد از سال‌ها رخ دهد. همچنین بسیاری از مردم معمولاً می دانند كدام محصولات باعث بروز مشكل می شوند، اما عكس‌العمل‌های كشنده و شدید ممكن است نیازمند تشخیص مهارت‌های یك پزشک متخصص پوست باشد.
مشكلات ناشی از استفاده ی محصولات آرایشی و محصولات مراقبتی پوست
واقعیت این است كه عكس‌العمل نسبت به محصولات مراقبتی پوست می تواند شامل مشكلات ساده باشد و این بستگی به شرایط پوست یا پاسخ ایمنی فرد دارد.
درماتیت(التهاب پوستی) تماسی آلرژیك
درماتیت(التهاب پوستی) تماسی آلرژیك، یك مشكل معمول است كه با مواد آرایشی و محصولات مراقبتی پوست دیده می شود. بعضی مردم نسبت به یك ماده ی خاص یا مواد موثره ی یك محصول حساس هستند. آنها هر زمانی كه در تماس با این ماده قرار گیرند، واكنش نشان می دهند. اگر چه ممكن است چندین روز طول بكشد تا علائم ظاهر شود و علائم می تواند شامل قرمزی (تورم)، خارش و تاول‌های حاوی مایع باشد.
درماتیت تماسی تحریكی
اما درماتیت تماسی تحریكی هم داریم. پوست سالم یك سد دفاعی عالی برای بیشتر موادی است كه در لوازم آرایشی یافت می شوند. اگر پوست خیلی خشك یا زخمی باشد، شكاف (محل باز زخم) این سد دفاعی را كمتر موثر می سازد.
سوختگی، خارش و قرمزی ممكن است علائم ناشی از تخریب یك محصول باشد. مواد شوینده، صابون‌های حمام، ضد عرق‌ها، مواد آرایشی چشمی، مرطوب كننده‌ها، محلول فر دائمی مو و شامپوها بیشترین تخریب كننده‌های پوستی هستند. حتی آب می تواند برای پوست خشك مخرب باشد.
عطرها، نگهدارنده‌ها، تركیباتی كه معمولاً در محصولات مراقبتی پوست و لوازم آرایشی یافت می شوند، علل واكنش‌های حساسیتی به مواد آرایشی هستند.
عطرها بیشتر از سایر تركیبات، باعث درماتیت تماسی آلرژیك می شوند. بیش از 5 هزار نوع عطر مختلف در مواد آرایشی محصولات مراقبتی پوست استفاده می شوند.
عطرهایی با حساسیت‌زایی كمتر، برای كمتر كردن این مشكل ایجاد شده‌اند.
به خاطر داشته باشید كه محصولی كه با عنوان unscented (بدون عطر) بر چسب شده است، ممكن است واقعاً حاوی عطر باشد كه به وسیله ی بقیه مواد معطر شیمیایی از بین رفته باشد.
یك محصول باید با عنوان fragrance free(بدون ماده معطر) یا without perfume (بدون عطر) باشد كه نشان دهد هیچ ماده ای برای ایجاد بوی خوش به آن اضافه نشده است.
بعضی حساسیت‌ها به ماده ی معطر ممكن است، زمانی رخ دهد كه پوست در مجاورت نور خورشید قرار گیرد.
نگهدارنده‌ها در مواد آرایشی
نگهدارنده‌ها در مواد آرایشی دومین دلیل رایج مشكلات پوستی هستند. نگهدارنده‌ها از رشد قارچ‌ها و باكتری‌ها كه باعث عفونت پوستی می شوند، جلوگیری می كنند و محصولات را از اكسیژن و تخریب‌های نوری محافظت می نمایند. مواد آرایشی حاوی آب باید دارای بعضی از انواع نگهدارنده‌ها باشد. مصرف كنندگانی كه به یك نوع ماده ی نگهدارنده واكنش نشان می دهند، لزوماً به بقیه ی مواد حساسیت ندارند.
محصولات مراقبت کننده از پوست كدامند؟
محصولات مراقبت کننده از پوست برای سالم نگه داشتن پوست طراحی شده‌اند و شامل پاك‌كننده‌ها، مرطوب كننده‌ها و ضد آفتاب‌ها هستند.
پاك كننده‌ها
پاك كننده‌ها، روغن و بقایای صابون را از روی پوست پاك می كنند. آنها معمولاً خشك كننده و حاوی آب ، الكل، پروپیلین گلیكول و سالیسیلیك اسید می باشند. اینها ممكن است باعث خارش و سوختگی در افرادی با پوست خشك و حساس شوند.
مرطوب كننده‌ها
مرطوب كننده‌ها مانع از دست دادن آب می شوند و این عمل را به وسیله ی پوشاندن پوست با مواد چرب كه باعث نگه داشتن آب می شود و به وسیله ی جذب آب از لایه ی داخلی پوست به لایه ی خارجی انجام می دهند.
پوست خشك باعث ترك و چروك‌های ریز می شود و سبب كاهش تأثیر این سد دفاعی، خارش و درد می گردد.
موادی كه از دست رفتن آب را كاهش می دهند یا متوقف می سازند، حاوی پروترولاتوم و روغن‌های معدنی و لانولین می باشند.
موادی كه سبب جذب آب در پوست می شوند شامل گلیسرول، پروپیلن گلیكول، پروتئین‌ها و بعضی ویتامین‌ها می باشند. این تركیبات ممكن است باعث واكنش حساسیت‌زایی شوند.
ضد آفتاب‌ها
ضد آفتاب‌ها هم شامل مواد شیمیایی‌اند كه نور را جذب یا منعكس یا پراكنده می سازند. مواد شیمیایی جاذب نور شامل : استرهای PABA، avobenzone، cinnamatce هستند كه می توانند باعث واكنش‌های حساسیت‌زا شوند.
ضد آفتاب‌های فیزیكی حاوی ذرات بسیار ریز اكسید روی و دی‌اكسید تیتانیوم هستد كه نور را پراكنده ساخته و یا منعكس می كند. هیچ نوع حساسیت به ضد آفتاب‌های فیزیكی شناخته نشده است.
دکتر محمد علی نیلفروش زاده- متخصص پوست، مو و زیبایی
*مطالب مرتبط:
اثرات و عوارض مواد آرایشی یا درمانی و حساسیت های پوستی
از پوست خود چگونه محافظت کنیم؟
قارچ های پوستی و راه درمان آنها
