تبیان، دستیار زندگی
جلیل شهناز در اصفهان متولد شده و در بیش از شصت سال گذشته در عرصه موسیقی خوش درخشیده است تا جایی كه ساز تار به‌گونه‌ای غیرقابل تفكیك با نام استاد شهناز عجین شده است...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

صدای ماندگار جلیل شهناز 86 ساله شد

صدای ماندگار جلیل شهناز 86 ساله شد

جلیل شهناز، استاد تار و سه تار ایران، اول خردادماه 86، 86 ساله شد .

جلیل شهناز در اصفهان متولد شده و در بیش از شصت سال گذشته در عرصه موسیقی خوش درخشیده است تا جایی كه ساز تار به‌گونه‌ای غیرقابل تفكیك با نام استاد شهناز عجین شده است.

او مدت‌هاست در بستر بیماری است، حتا پیش از آنكه نشان چهره‌ی ماندگار سال 83 به وی اعطا شود.

فرزندش حال عمومی او را نسبت به گذشته بهبود یافته‌تر اعلام می‌كند، اما در عین‌حال به خبرنگار ایسنا اذعان می‌دارد كه مشكلاتی چون بی‌تحركی، تنفس و ضعف عمومی وی همچنان وجود دارد.

علاقه‌مندی و تعلق خاطر پدر استاد شهناز به موسیقی شهره است؛ تار ساز اختصاصی او بوده، اما می‌گویند سه‌تار و سنتور هم می‌نواخته و جلیل در موسیقی از برادر، پدر و عمویش تاثیر گرفته است.

شهناز از سال 1324 به تهران آمد و از همان ابتدا با رادیو تهران همكاری كرد و در بسیاری از برنامه‌ها به‌عنوان تك‌نواز شركت داشت.

به اذعان كارشناسان موسیقی، اوج درخشش شهناز از سال 1336 شروع شد؛ همان روزها كه برنامه‌ی گل‌ها، به همت داوود پیرنیا طرح‌ریزی و در رادیو اجرا می‌شد. در این برنامه صدای ساز شهناز با صدای معروف‌ترین خواننده‌ها در می‌آمیخت و به‌راحتی در دل و جان شنوندگان می‌نشست.

در آرشیو رادیو ایران آثار او با همكاری خوانندگان بلند آوازه‌ای نظیر تاج اصفهانی، ادیب خوانساری و ... موجود است و از كارهای مورد توجه وی حدود شش ساعت نوار با همایون خرم است كه به بیان جدیدی از ردیف در موسیقی ایرانی دست یافته‌اند.

از تكنیك‌های برجسته‌ی شهناز به نواختن در مایه‌ی دشتی و دشتستانی و بسیاری از ردیف‌های موسیقی ایرانی كه شهناز قادر است با تار بنوازد، می‌توان اشاره كرد.

مصطفی الموتی كه شهناز را استاد مسلم تار ایران می‌داند، می‌گوید: یكی از هنرمندانی كه هنگام اقامت در ایران شناختم، جلیل شهناز بودم، وی كه در میان هنرمندان از احترام خاصی برخوردار است، به علت داشتن صفات ممتاز اخلاقی در هر مجمع و محفلی كه شركت می‌كرد، توجه و احترام همگان را جلب می كرد و شاگردان زیادی نیز تعلیم داده بود.

بداهه‌نوازی‌های شهناز در تاریخ موسیقی ایران بی‌نظیر و همواره زبان‌زد بوده است. این پختگی تسلط او بر حالت‌ها و فضاهای موسیقی ایرانی را حتا می‌توان در اجراهای دوره جوانی‌اش دید كه نشان‌دهنده‌ی نبوغ اوست.

در بررسی سه‌گاه جلیل شهناز، در دست راست فشار روی مضراب و خرك، زاویه مضراب نسبت به سیم، سرعت برخورد آن با سیم، فاصله‌ محل برخورد مضراب با سیم نسبت به خرك و نوع قرار گرفتن مضراب در دست، همه و همه در جمله جمله‌ی موسیقی او با دقت و ظرافت مورد بررسی قرار گرفته و با مهارت نواخته می‌شود.

جلیل شهناز سال‌ها چه در محفل های موسیقی، چه كنسرت‌های رادیو و یا زنده، موسیقی‌دانان بزرگی را همراهی كرده كه از ادیب خوانساری، سید جلال تاج اصفهانی، حسین قوامی، غلامحسین بنان، محمدرضا شجریان، جواد معروفی، علی‌اصغر بهاری، علی تجویدی، همایون خرم، حبیب‌الله بدیعی، علی‌اكبر خان شهنازی، حسن كسایی، فرامرز پایور، حسین تهرانی، جهانگیز ملك، محمد اسماعیلی و امیرناصر افتتاح می‌توان نام برد تا جوان‌ترهایی مثل فرهنگ‌فر، فروهی، فرهمند و ... كه همگی با وی برنامه‌هایی داشته‌اند.

جلیل شهناز نه تنها چهره‌ای ماندگار، بلكه صدایی‌ ماندگار است كه در قلب و روح هر ایرانی علاقمند جای پایش دیده می‌شود.

منبع : خبرگزاری دانشجویان ایران – تهران

مطالب مرتبط :

تقویم نخبگان