مِهر السنه؛ مهریه ثابت برای دختران

بعد از صحبت ها و به تفاهم رسیدن دختر و پسر، هردو باید کنار بنشینند تا بزرگترها وارد شوند. در تعارف های اولیه پدر داماد از پدر عروس می خواهد تا عددی را به عنوان تعداد سکه مطرح کند، اما پدر عروس از این کار سر باز می زند و از پدر داماد می خواهد تا خودش یک عدد را بگوید. آنقدر این تیکه و تعارف ها ادامه پیدا می کند تا یکی دیگر از اقوام و اعضای خانواده داماد  یا عروس با گفتن اینکه مهریه دختر یا عروس ما فلان عدد است بالاخره یک میزان اولیه را تعین می کند. اگر تعداد بالا باشد نگاه پر معنای پدر داماد او را در لاک خود فرو می برد و اگر تعداد را پایین بگوید پدر دختر با نگاه به او می فهماند دخالت نکند. بالاخره با هزار مکافات دست آخر بر سر همان تعدادی که نفر سوم گفته است بالا و پایین شدن رقم ها صورت می گیرد. در اینجا مهریه دختر و عروس های همه فامیل به مدد می آیند تا از سوی خانواده دختر به بالاترین میزان و از سوی خانواده پسر به کمترین حد برسد. چه کسی برنده و چه کسی بازنده است؟

هیچ پولی، هیچ ثروتی، معادل یک انسان نمی شود، نه هیچ مهریه ای می تواند قیمت سر انگشت یک زن مسلمان باشد و نه هیچ درآمدی برای یک مرد یا زن می تواند معادل با شخصیت او باشد. کسانی که مهریه دخترشان را برای احترام به دخترشان بالا می برند، اشتباه می کنند. این احترام نیست. این بی احترامی است. برای اینکه با بالا بردن مهریه، شما جنس این معامله انسانی را ، یعنی یکی از دو جنس معامله انسانی را - چون هر دو در مقابل هم هستند- تنزل می دهید به حد یک کالا و یک متاع. می گویید دختر من آنقدر می ارزد. نه آقا! دختر شما اصلا با پول قابل مقایسه نیست ...[1]

مهر انواع مختلفی دارد:
1-مهر السنه (مهر محمدی)
2-مهر المسمی
3-مهر المثل
4-مهر المتعه

1-مهریه حضرت زهرا از نظر تاریخی و روایی در آن اختلاف وجود دارد. و آن عبارت است از، ۴۰۰ درهم، ۴۸۰درهم یا ۵۰۰ درهم.[۲]
لكن قدر مسلم این است كه مهریه آن حضرت بیشتر از پانصد در هم و كمتر از چهار صد درهم نبوده است، و این مقدار -پانصد درهم- عبارت از مقدار مهریه ای است كه رسول خدا(ص) برای كلیه زنان و دخترانش تعیین نموده و از آن تعبیر به مهر السنه هم می شود.[3]

2-مهر المسمی، عبارت از میزان مالی است که به عنوان مهر در عقد نکاح ذکر می شود و مورد توافق زوجین است.

3-مهر المثل، در عقد نکاح می توان مهر تعیین نکرد و زوجین می توانند پس از وقوع عقد با توافق مهر تعیین کنند، حال اگر قبل از تراضی برای تعیین مهر نزدیکی شود زوجه مستحق مهر المثل است و مهر المثل عبارت از مالی است که با در نظر گرفتن وضع خانوادگی و حال اقران و نزدیکان زوجه تعیین می شود.

4-مهر المتعه، چنانچه در عقد نکاح مهر تعیین نشود و زوج مصمم باشد که زوجه را قبل از نزدیکی طلاق دهد مقداری را به عنوان مهر تعیین و به زوجه پرداخت می کند و این مبلغ بستگی به وضعیت مالی زوج دارد.

بنابراین تعیین میزان مهر المثل به وضع خانوادگی زوجه و مهر المتعه به وضعیت مالی زوج بستگی دارد.


ازدواج ها روند معامله ای  به خود گرفته اند. در جلسه تعیین مهر، حالا پدرها باید به تفاهم برسند یکی با فکر ارج گذاشتن برای دخترش و دیگری با فکر جییب پسرش. ارج و جیبی که رابطه مشخص بین آن تعریف نشده است.

اما آنچه سالیان سال، زندان ها و مشاوران خانواده و قاضیان دادگاه ها عنوان کرده اند، 2000هزار سکه و سال تولد خوشبختی به همراه نمی آورد. حرف آنقدر تکراری است که در گوش کسی فرو نمی رود و باز شاهد مهریه هایی با رقم های نجومی هستیم. آن نفر سوم که یک عدد را بر مبنای تعداد سکه های دختر و یا عروس خود اعلام کرد باید می گفت، خب مشخص است که تعدادسکه باید چه میزان باشد؟ همان چیزی که عقل و عرف و دین حکم می کند. باید چنین جلسه ای تشریفات ازدواج حذف شود چرا که باید بر اساس همان سه رکن عقل، عرف و دین مهریه دختر ، زمان عقد در سند ازدواج نوشته شود بدون آن که نیاز باشد قبل از آن چَک و چونه بابتش زده شود. به جای آن باید جلسه مِهر دختر و پسر گذاشته شود؛ جلسه ای که پدر و مادرها بنشینند و تجربه تلخی ها، شادی ها، عشق ماندگار سالیان سال خود را به تازه عروس و داماد منتقل تا مِهر بینشان صدچندان شود.

بهترین میزان مهریه
۱) در سال ۱۳۹۱ ، لایحه حمایت از خانواده تصویب گردید. براساس این لایحه اگر مهریه کمتر از و یا مساوی ۱۱۰ سکه باشد و مرد آن را بطور کامل پرداخت نکند ، راهی زندان می شود. اما اگر مهریه بیش از ۱۱۰ سکه باشد و مرد ۱۱۰ سکه را پرداخت کند ، دیگر زندانی نمی شود و برای سکه های بیشتر از ۱۱۰ سکه ، دادگاه براساس تمکن مالی مرد تصمیم گیری می کند.

۲) امام رضا (ع) فرموده اند : “هنگام ازدواج تلاش کنید که مهریه از مهرالسنه تجاوز نکند”. همانطور که در مطلب انواع مهریه عنوان کردیم ، مهرالسنه ، مهریه ای بود که پیامبر (ص) برای حضرت زهرا (س) مقرر نمودند و معادل حدودا ۲۰ سکه طلا می باشد.

خیال نکنید آن وقت ها مهریه زیاد و سنگین یا جهیزیه زیاد سرشان نمی شد. چر آقا! آن وقت ها هم بعضی، از این بی عقلی ها مثل بی عقلی های زمان ما داشتند که مثلا یک میلیون مثقال طلا مهریه دخترشان بکنند. درست مثل همین بی عقلی هایی که امروزه بعضی ها دارند. این کارهای مبالغه آمیز این طوری اصلا کار جُهّال است. اسلام آمد همه اینها را بهم ریخت. نه اینکه پیامبر (ص) بلد نبودند بگویند دختر من هزار شتر سرخ موی با فلامن شرایط باید مکهریه اش باشد. چرا می شد؛ منتها اسلام همه را بهم ریخت. مهریه سنگین مال دوران جاهلیت است. پیامبر (ص) از یک خانواده اعیانی است. خانواده پیغمبر (ص)، تقریبا اعیانی ترین خانواده قریش بودند. خود ایشان هم که رئیس و رهبر این جامعه است. چه اشکالی داشت دختر به آن خوبی که بهترین دختران عالم است ، مهریه ایشان بالا باشد؟ [4]

با توجه به نکات بالا می توان دریافت که مهریه بیش از ۱۱۰ سکه، چندان تضمین پرداخت ندارد و همین طور بنا بر سفارشات ائمه اطهار ، مهریه نبایستی از ۲۰ سکه طلا تجاوز نماید. حال با دید بهتری، میزان مهریه مناسب را انتخاب کنید.

---

پیوندها:
[1]و [4]. مطلع عشق،گزیده ای از رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی به زوج های جوان.
[۲]. ابن شهر آشوب، مناقب، موسسه انتشارات علامه، بی تا، ج۳، ص۳۵۰، ۳۵۱، و متقی هندی، فاضل، كنزالعمال، موسسه الرساله، ج۱۳، ص۶۸۰.
[۳]. حر عاملی، وسائل الشیعه، قم، موسسه آل البیت،چاپ اول، ۱۴۱۲ه‍ ، ج۲۱، ص۲۴۶، ۲۴۹؛ و كلینی، كافی، تهران، دارالكتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۳۷۵، ج۵، ص۳۷۶.