موافقان ورود اهل‌بیت علهیم‌السلام به کربلا
در مقابل منکران، برخی اندیشمندان قائل به حضور اهل‌بیت علهیم‌السلام در کربلا در اربعین اول شده‌اند یا دست کم از ظاهر کلام‌شان، چنین استفاده می‌شود:
1- ابوریحان بیرونی (متوفای 440ق) می‌نویسد:
و فی العشرین ردّ راس الحسین علیه‌السلام الی مجثمه حتی دفن مع جثته و فیه زیارة الاربعین و هم حرمه بعد انصرانهم من الشام؛ (1) در روز بیستم (صفر)، سر حسین علیه‌السلام به بدنش ملحق و در همان مکان دفن گردید. و زیارت اربعین درباره این روز (بیستم صفر) است و آنان (چهل نفر) اهل‌بیت او بودند (که) پس از بازگشت از شام (قبر امام را زیارت کردند.)
چنانکه ملاحظه شد، بیرونی، افزون بر دلیل مشهور برای نام‌گذاری زیارت اربعین به این نام، دلیل دیگری را بیان کرده و گفته است این زیارت را اربعین گویند، زیرا چهل تن از اهل‌بیت امام حسین علیه‌السلام روز بیستم صفر موفق به زیارت قبر سیدالشهداء علیه‌السلام شدند.
2- شیخ بهایی (متوفای 1030ق) می‌گوید:
روز نوزدهم (2) صفر، زیارت اربعین اباعبدالله الحسین علیه‌السلام است ... در این روز که چهل روز از شهادت امام می‌گذشت، روز ورود جابر بن عبدالله انصاری برای زیارت قبر حضرت است و آن روز با روز ورود اهل‌بیت امام علهیم‌السلام از شام به کربلا یکی شد، در حالی که آنان آهنگ رفتن به مدینه را داشتند. (3)
3- سید محمدعلی قاضی طباطبائی
وی در قالب پاسخ‌گویی به شبهه‌های محدث نوری که منکر وصول اهل‌بیت علهیم‌السلام به کربلا در روز اربعین است، به اثبات امکان ورود اهل‌بیت علهیم‌السلام در اربعین سال 61 ق پرداخته است که در ادامه نوشتار به پاسخ‌های وی نیز اشاره خواهد شد.
4- میرزا محمد اشراقی معروف به ارباب (متوفای 1341ق)
وی پس از بیان گزارش طبری در بشارة المصطفی در باره زیارت جابر می‌نویسد:
در این خبر معتبر، مذکور نیست که زیارت جابر در روز اربعین بوده یا روز دیگر و نیز ذکر نشده که زیارت جابر در سال اول شهادت بوده یا بعد، لیکن مذکور در کتب شیعه، تحقیق دو امر است. در هر حال، ورود اهل‌بیت علهیم‌السلام را به کربلا در روز اربعین، بسیاری ذکر کرده‌اند، از عامه و خاصه ... و در سیره و تاریخ محفوظ است که بعد از سال شهادت، اهل‌بیت علهیم‌السلام مسافرتی به عراق ننموده‌اند. (4)
پی‌نوشت‌ها:
1- بیرونی، آلاثار الباقیة عن القرون الخالیه، ص 331.
2- معرفی روز نوزدهم صفر به عنوان روز اربعین، مبتنی بر محاسبه روز عاشورا به عنوان مبدا اربعین است، اما با توجه به آن که هیچ کس به جز شیخ بهایی، روز نوزدهم را اربعین ندانسته است. محاسبه از روز بعد (یازدهم محرم) است، چرا که چنانکه مرحوم سید در اقبال متذکر شده است شهادت امام حسین علیه‌السلام در ساعات آخر روز عاشورا رخ داده است، از این‌رو این روز به حساب نمی‌آید. البته امکان دارد محرم سال 61، 29روزه بوده است که با احنساب روز عاشورا، باز هم قول مشهور تایید می‌شود.
3- توضیح المقاصد، ص 76.
4- میرزا محمد اشرافی (ارباب)، الاربعین الحسینیه، ص 205.
منبع:
مجله تاریخ در آینه پژوهش، ش 5، 1384، محسن رنجبر .
