تبیان، دستیار زندگی

سرگذشت علما؛

علی صفایی حائری قدس‌سره

روحانی محقق و اندیشمند، حجةالاسلام والمسلمین استاد شیخ علی صفایی حائری قمی در سال 1330 شمسی در بیت دانش و تقوا در شهر مقدس قم دیده به جهان گشود. والد ارجمندش آیةالله حاج شیخ محمدعلی صفایی حائری قمی از فحول‌ علمای نجف اشرف و از شاگردان آخوند ملامحمدکاظم خراسانی بود؛
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
عین.صاد
▪ ولادت:
1330ش

▪ وفات:
1378ش

▪ عمر:
48سال

▪ مدفن:
قم، گلزار شهدا

▪ اساتید:
حضرات آیات سیدمهدی روحانی، حاج شیخ مرتضی حائری، سیدمحمد محقق‌داماد، فاضل لنکرانی، حاج شیخ عباس صفایی حائری (والد) و....

▪ آثار:
مسئولیت و سازندگی، روش تدریس، روش برداشت از قرآن، تطهیر با جاری قرآن، مسئله انتظار و...

ولادت:
روحانی محقق و اندیشمند، حجةالاسلام والمسلمین استاد شیخ علی صفایی حائری قمی در سال 1330 شمسی در بیت دانش و تقوا در شهر مقدس قم دیده به جهان گشود. والد ارجمندش آیةالله حاج شیخ محمدعلی صفایی حائری قمی از فحول‌ علمای نجف اشرف و از شاگردان آخوند ملامحمدکاظم خراسانی بود که به‌ دعوت مرحوم آیةالله حائری یزدی بنیان‌گذار حوزه علمیه قم از نجف به قم هجرت کرد و عهده‌دار تدریس و تربیت طلاب علوم دینی گردید.

▪ تحصیلات:
استاد صفایی پس از اتمام تحصیلات ابتدایی به فراگیری علوم اسلامی پرداخت روی آورد، ادبیات و بخشی از سطح را نزد استاد حاج شیخ نصرت میانجی، آیةالله جلیلی و شهید محراب آیةالله مدنی فراگرفت. در ادامه سطوح عالی از درس حضرات آیات حاج سیدمهدی روحانی، ستوده و فاضل لنکرانی استفاده کرد. ایشان از استعداد فوق‌العاده و هوشی سرشار برخوردار بود و در مدتی کوتاه سطوح عالی را به پایان برده و در دروس خارج فقه و اصول آیات عظام محقق داماد، حاج شیخ مرتضی حائری و والد ارجمندش حاج شیخ عباس صفایی حائری شرکت کرد. علاقه زایدالوصف ایشان به تحصیل علم و پشتکار ایشان در تحصیل باعث شد تا در عنفوان جوانی به مقام شامخ اجتهاد نایل و در شمار اساتید صاحب‌نام حوزه علمیه قم در آید.

▪ تدریس:
استاد صفایی عنایت ویژه‌ای به تدریس و تربیت طلاب داشت و در کمال اخلاص و تواضع اندوخته‌های علمی خود را در اختیار تشنگان معارف و علوم اهل‌بیتعلیهم‌السلام قرار داده بود و در این رهگذر شاگردان زیادی تربیت کرد. استاد صفایی با توجه به تجربیاتی که در زمینه تدریس و تربیت طلاب داشت، موفقیت‌های چشمگیری به دست آورد. ایشان روش تربیتی خود را به نگارش درآورد و تحت عنوان استاد و درس و روش تدریس، عرضه نمود.

▪ ویژگی‌ها:
به شهادت نزدیکان، استاد صفایی در مصاحبت و همنشینی با دیگران بسیار خوش‌محضر و متواضع بود. از تعین و تشخص شدیداً پرهیز داشت. انسانی ساده‌زیست و مردم‌دار بود و درب خانه‌اش به روی همگان باز بود و خدمت به بندگان خدا را افتخاری برای خود می‌دانست. از استاد نقل شده که می‌گفت: «شبی ساعت 2 ـ 3 تازه خوابم برده بود که کسی در زد و گفت: به دلم افتاده که برایم سوره قدر را تفسیر کنی.»

از دیگر ویژگی‌های استاد عشق به دعا و راز و نیاز به درگاه حضرت باری تعالی بود. ساعتی به اذان صبح مانده طبق برنامه، بیدار می‌شد و به تهجد، دعا و قرائت قرآن مشغول می‌شد.

▪ برخورد با جاهلان:
استاد صفایی در مصاف با جاهلان و افراد نادان، برخوردی ستودنی و استادانه داشت. یکی از نزدیکان استاد از ایشان چنین نقل کرده است: «روزی در خیابان هاشمی تهران می‌رفتم، جوان موتورسواری به همراه مسافرش، اشاره‌ای کردند که فهمیدم می‌خواهند به زیر عمامه‌ام بزنند، برای همین به پیاده رو رفتم. وقتی که به کنارم رسیدند از کارشان که مأیوس شدند توقف کوتاهی کردند و یکی از آن دو، حرفی گفت که مفهوم آن تغوط به عمامه‌ام بود. من دستی به عمامه‌ام کشیدم و گفتم: چیزی نشد! ناگهان موتور را روی جک گذاشته به طرفم آمدند. سرهاشان را به پایین گرفته و با شرم گفتند: آقا عفو کنید. با آن دو، صحبت‌هایی شد که یکی از آن دو، بعدها به حوزه آمد و طلبه شد دیگری هم به جبهه رفت و میان‌بر زد.»

این عبارت از کلمات قصار ایشان است که می‌فرمود: «تضعیف خیانت است، توجیه حماقت است و تکمیل، رسالت. وظیفه همگی ما تکمیل است، نه تضعیف خوبی‌ها و نه توجیه خرابی‌ها بلکه تکمیل، رسالت ماست.»

از ویژگی‌های استاد صفایی اخلاص بود که برای خدا کار می‌کرد. عارفی بود اهل استدلال و عاشقی بود دلسوز، عاشق و دلباخته ولایت بود و هر ماه زائر حضرت ثامن‌الحجج علی‌بن موسی‌الرضا علیه‌آلاف‌التحیة والثنا بود و سرانجام جانش را نیز در راه سفر زیارت امام رضاعلیه‌السلام گذاشت.

▪ تألیفات:
استاد قلمی رسا، روان، موجز و عمیق داشت و در زمینه‌های مختلف، متناسب با نیاز جامعه دست به قلم شد و توانست با ذهن کنجکاوش آثار ارزشمندی بیافریند. ایشان در تفسیر و علوم قرآن، تحت عنوان‌های برداشت از قرآن، دیداری تازه با قرآن و روش فهم قرآن آثار خوبی بجا گذاشت. در نقد مکاتب فکری روز، تحت عنوان روش نقد، هم‌چنین در شعر و ادبیات و مسایل و موضوعات متفرقه بالغ بر 40 اثر چاپی از خود به یادگار گذاشت. آثار استاد با رمز عین صاد عرضه می‌شد. آثار خطی دیگری نیز از استاد صفایی در موضوعات مختلف به جای مانده که هنوز به چاپ نرسیده است.

▪ رحلت:
سرانجام این مشعل فروزان در سحرگاه روز سه‌شنبه در 22 تیرماه سال 1378 شمسی در حالی‌که طبق عادت همیشگی با تنی چند از دوستان و شاگردان خود عازم زیارت مضجع منور حضرت ثامن‌الحجج علی‌بن موسی‌الرضا علیه‌آلاف التحیة و الثنا بود در سانحه غم‌انگیز تصادف، جان به جان آفرین تسلیم کرد. پیکر آن فقید سعید پس از انتقال به قم و اقامه نماز توسط حضرت آیةالله حاج سیدمهدی روحانی قدس‌سره در میان موجی از حزن و اندوه طلاب و فضلا تشییع و در گلزار شهدای قم، کنار قبر فرزند شهیدش به خاک سپرده شد.



منبع: وبسایت افق حوزه