تبیان، دستیار زندگی

 تاثیر دی اکسید تیتانیوم بر بافت کبد، دستاورد تقدیری دوره دوم پژوهشسرای استاد طاهر در بخش سمینار

پیشرفت فناوری نانو باعث شده است که بررسی اثرات مخرب نانومواد بر روی موجودات اهمیت زیادی پیدا کند.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
دوازدهمین دوره از پروژه های دانش آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پر شور شما دوستان و علاقمندان به پایان رسید.
در این دوره از جشنواره تعداد 161  گروه در بخش های سمینار های علمی ، غرفه های نمایشگاهی و مسابقات به عنوان گروه های تقدیری، برگزیده و معرفی شدند.
بر آن شدیم تا با معرفی پروژه های گروه های تقدیری علاوه بر قدردانی از این دوستان نوآور، زمینه ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقمند فراهم آوریم.

 تاثیر دی اکسید تیتانیوم بر بافت کبد، دستاورد تقدیری دوره دوم پژوهشسرای استاد طاهر در بخش سمینار
مقطع: دوره دوم متوسطه
موضوع: تاثیر نانو ذره دی اکسید تیتانیوم بر بافت کبد
نام مدرسه: پژوهشسرای استاد طاهر
نام استاد: خانم لیلا صنایعی
دانش آموزان: علی بهرامی، محمد سجاد باهنر
زمینه و هدف: پیشرفت فناوری نانو  باعث شده است که بررسی اثرات مخرب نانومواد بر روی موجودات اهمیت زیادی پیدا کند. نانو ذرات دی‌اکسید تیتانیوم  و اکسید روی از راه ‌های مختلف وارد بدن شده و باعث تخریب کبد و سایر ارگان‌ های بدن موجودات می‌ شوند. هدف از این مطالعه بررسی اثر سمیتی نانو ذرات اکسید روی و دی‌ اکسید تیتانیوم بر روی برخی از آنزیم‌ های کبد و بافت کبد موش نر می ‌باشد.
مواد و روش ‌ها: در این مطالعه تجربی، 70 موش نر  بالغ مورد استفاده قرار گرفت. موش ‌ها در 10 دسته 7‌ تایی شامل یک گروه کنترل و نه گروه آزمایش تقسیم شدند. موش ‌های گروه تجربی نانو ذرات اکسید روی را به مدت 14 روز با غلظت ‌های 50، 100 و 300 میلی‌ گرم بر کیلوگرم به‌ صورت گاواژ دریافت کردند و گروه شاهد فقط آب مقطر دریافت کرد. در روز پانزدهم، خون ‌گیری از موش ‌ها به عمل آمد و آنزیم ‌های کبدی شامل آلانین آمینو ترانسفراز ، آلکالین فسفاتاز و آسپارتات آمینو ترانسفراز و بافت کبد مورد بررسی قرار گرفت. داده ‌ها، با توجه به برخورداری از توزیع نرمال، توسط آنالیز واریانس یک‌ طرفه و آزمون تعقیبی Duncan مورد آنالیز قرار گرفت.
یافته ‌ها: نتایج نشان داد که نانوذرات اکسید روی و دی‌ اکسید تیتانیوم در غلظت‌ های 100 و 300 میلی ‌گرم بر کیلوگرم و ترکیب این دو نانو ذره در غلظت ‌های 50، 100 و 300 میلی‌گرم باعث ایجاد تغییر معنی‌ داری در میزان فعالیت آنزیم ‌های کبدی آلانین آمینو ترانسفراز، آلکالین فسفاتاز و آسپارتات آمینوترانسفراز نسبت به گروه کنترل شده ‌اند (05/0 P<).
 مقدمه:
با گذر از میکرو ذرات به نانو ذرات، با تغییر برخی از خواص فیزیکی رو به رو می‌ شویم، افزایش نسبت مساحت سطحی به حجم که به ‌تدریج با کاهش اندازه ذره رخ می‌ دهد، باعث غلبه یافتن رفتار اتم ‌های واقع در سطح ذره به رفتار اتم‌ های درونی می ‌شود. این پدیده بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی ذره اثر می ‌گذارد. نانو ذرات در بسیاری از موارد پزشکی و بیولوژیک، صنعت، کشاورزی، تصفیه آب، بسته‌ بندی، لوازم آرایشی بهداشتی و غیره کاربرد دارند. نانو ذرات به علت اندازه منحصر به ‌فردشان با خصوصیات فیزیکوشیمیایی ویژه بسیاری تولید می‌ شوند و می‌ توانند خطرات پیش‌ بینی ‌نشده ‌ای را برای سلامتی انسان داشته باشند.

نانوذرات اکسید روی به‌ طور گسترده ‌ای در وسایل الکترونیکی نوری، لوازم آرایشی، کاتالیزورها، سرامیک‌ ها، رنگدانه‌ ها و غیره به کار می ‌روند. نانو ذرات دی ‌اکسید تیتانیوم به دلیل ویژگی ‌های منحصر به ‌فرد آن می ‌تواند در تولید انواع رنگ، لوازم آرایشی و بهداشتی، ساخت سرامیک، ساخت فتوکاتالیست‌ ها، تصفیه آب و فاضلاب، فیلتراسیون گازها و بسیاری از صنایع دیگر کاربرد داشته باشد. 

عوامل کلیدی در ارزیابی خطر بعد از مواجهه با نانوذرات شامل اندازه ذره، ویژگی سطح، انحلال ‌پذیری و روش ‌های مواجهه می‌گردد. طبق گفته متخصصان، نانو ذرات از طریق دهان و بینی وارد بدن انسان و سایر موجودات و سیستم گوارشی آن ها می ‌شود و به بافت ‌های بدن نفوذ می ‌کند. پیش‌ بینی می ‌شود نانومواد می‌ تواند با اجزای زیستی بر هم‌ کنش داشته باشد و اثرات زیادی بر رفتار و خصوصیات سلول و بدن موجود زنده بگذارد. در مطالعه ‌ای که توسط Fazilati  صورت گرفت، رت‌ های نر با نانو ذرات اکسید روی تحت تیمار قرار گرفتند. نتایج نشان داد فعالیت آنزیم آلانین آمینوترانسفراز و آلکالین فسفاتاز کبدی افزایش یافته است. در مطالعه دیگر اثر نانو ذرات دی ‌اکسید تیتانیوم بر فعالیت آنزیم‌ های کبدی رت مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان داد که نانو ذرات اکسید تیتانیوم  باعث افزایش در غلظت آنزیم ‌های کبدی می‌ گردد. این نتایج حاکی از اثر سمیت نانو ذرات دی‌اکسید تیتانیوم بر بدن است.

اهمیت مطالعه آنزیم‌ های کبدی در این است که هنگامی‌که یک اندام به خاطر اثر یک سم بیمار می‌ شود، در ظاهر فعالیت آنزیمی اندام آسیب ‌دیده افزایش می ‌یابد. افزایش یا کاهش سطح این آنزیم‌ ها می ‌تواند اطلاعات مربوط به ارزش تشخیصی را فراهم نماید. تغییر فعالیت‌ های آنزیمی پلاسما به‌عنوان شاخص ‌های آسیب بافتی، استرس محیطی یا وضعیت بیماری مورد استفاده قرار می‌ گیرد

 به‌ طورکلی، با توجه به کاربرد های زیاد نانو مواد  در صنایع مختلف و وجود فرضیه ‌های زیادی بر تأثیرات مخرب نانو ذرات بر روی موجودات زنده، بررسی و پژوهش در این زمینه از اهمیت زیادی برخوردار است و با توجه به اینکه انواع نانو ذرات ممکن است به‌ صورت هم‌ زمان یا ترکیبی وارد بدن موجودات زنده شوند و اینکه در بررسی ‌ها و مطالعات انجام‌ یافته هر نانو ذره به ‌صورت انفرادی مورد مطالعه قرار گرفته است، لذا در مطالعه حاضر علاوه بر بررسی جداگانه تأثیرات دو نانو ذره اکسید روی و دی ‌اکسید تیتانیوم  بر آنزیم ‌های کبدی  و بافت ‌های موش، اثرات ترکیبی این دو نانوذره  در غلظت ‌های مختلف نیز مورد آنالیز قرار گرفته است. بنابر این هدف از این پژوهش بررسی اثرات مخرب نانوذرات دی ‌اکسید تیتانیوم و اکسید روی با سایز 20 نانومتر بر روی بافت کبد و آنزیم‌ های کبدی موجود در خون موش سفید آزمایشگاهی نر است.
نتیجه‌ گیری: نتایج نشان داد که نانو ذرات اکسید روی و دی ‌اکسید تیتانیوم در دوزهای مختلف احتمالاً به دلیل تخریب کبد و افزایش نشت آنزیم‌ های کبدی باعث افزایش سطح سرمی آنزیم‌ ها می‌ شود. با این‌ حال، مطالعات بیشتری جهت پیش ‌بینی اثرات این ماده و استفاده ایمن از این نانوذرات پیشنهاد می‌ شود. 
  
بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان
تهیه: نگار تجملیان-  تنظیم: محبوبه همت