تبیان، دستیار زندگی

گفت‌وگو با محسن محسنی‌نسب و رضا حیدری، کارگردان و بازیگر «شاخ کرگدن»

با سازندگان «لاتاری» برخورد می‌کنم اگر...

محسن محسنی‌نسب از جمله نام‌های آشنای سینمای ورزشی و اکشن در دهه 70 بود و دو فیلم موفق و خاطره‌انگیز در این زمینه دارد؛ یاس‌های وحشی و شیرهای جوان. این کارگردان همچنان از این سینما دست نکشیده و به کار در این زمینه ادامه می‌دهد. حتی اگر با بی‌مهری مدیران یا به قول او مسئولان سینمایی مواجه شود و اکران نامناسبی به فیلمش بدهند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
 محسن محسنی‌نسب ، رضا حیدری

آقای محسنی‌نسب، چرا شاخ کرگدن وضعیت خوبی در اکران ندارد؟

وضعیت اکران در سینمای ایران نامطلوب و ناعادلانه است و غیرحرفه‌ای اداره می‌شود. یعنی تعدادی از کسانی که توانستند به کاسبکاری در سینما دست پیدا کنند، شاهراه‌های سینما را در اختیار دارند و در این مسیر حقوق سینماگران دیگر را از بین می‌برند. چرا می‌گوییم حقوق دیگران؟ برای این‌که ظرفیت نمایش در سینمای ایران محدود است. وقتی ما با محدودیت سروکار داریم، باید دنبال این باشیم که جلوی رانت‌خواری را بگیریم. اما تعدادی تلاش می‌کنند با رانت‌، امکانات بیشتری در اختیار بگیرند، ولی ما فیلمسازان مستقل که با این فضا مخالفیم و عدالت را سرمنشا اولیه کارمان قرار می‌دهیم، دچار خسران فراوانی می‌شویم که یکی از آنها همین اکران ناعادلانه فیلم من است. شاخ کرگدن در اسم اکران است، اما در عمل اکران نیست. برای این‌که تمام سئانس‌های نمایشی که به این فیلم داده شده، چرخشی و صبح و ظهر است، یعنی ساعاتی که مردم اوقات فراغت ندارند. طبیعی است که در این ساعت‌ها کسی به سینما نمی‌رود. انگار اصلا فیلم اکران نیست. این کار فریب دادن ماست. برای این‌که جلوی این فاجعه گرفته شود، نیاز است فیلمسازان مستقل یک سندیکایی تشکیل دهند تا این وضعیت تغییر پیدا کند. البته من با پرخاش، برخورد فیزیکی و با کارهای نامعمول مخالفم.

اما اخیرا در اظهارنظری از اعتراض احمد نجفی حمایت کردید.

من با اعتراض آقای نجفی و خانم نیکی کریمی موافقم، اما با شیوه اعتراض مخالفم. ما هنرمند و فرهنگی هستیم، پس شیوه اعتراض ما هم باید فرهنگی و در شان فیلمساز باشد. من با روش برخورد آقای احمد نجفی موافق نیستم، اما با خود اعتراض موافقم. طبیعی است وقتی مالت را آتش می‌زنند، فریاد می‌زنی. آقای نجفی خطاب به مسببان این وضع می‌گوید، شما با این وضعیت اکران، فیلمم را آتش می‌زنید.

پس معتقد به غلط بودن سازوکار اکران هستید؟

بله. ساز و کار اکران غلط است و خود مسئولان سازمان سینمایی هم می‌دانند غلط است. برای همین هم نظامنامه جدیدی را در این زمینه مطرح کرده‌اند. اگر می‌دانستند کارشان درست بود که نظامنامه جدید نمی‌آوردند. منتها همین نظامنامه جدید اکران هم یک فریب و یک زیربنای غلط است، در حقیقت ادامه همان مسیر قبلی با یک لاپوشانی است. اگر باید نظامنانه جدید و درستی بنویسید باید از نظر ما به‌عنوان صاحبان این سینما استفاده شود. من بعد از 40 سال فیلمسازی نباید در این‌گونه نظامنامه‌ها نظری داشته باشم؟ یکی از اتفاقات بدی که در سینمای ما افتاده این است که قدرت کارگردان و تهیه کننده به شکل کامل گرفته شده و نظر اینها را تامین نمی‌کنند و سوالی هم درباره مسائل کلان سینما از آنها نمی‌پرسند. این در حالی‌است که آبروی یک فیلم، کارگردان آن است. یکی از فجایع مختلفی که رخ داده این است که دیگر ژانرهای مختلف در سینمای ایران وجود ندارد. به‌عنوان مثال، ژانر شکوهمند اکشن مورد غفلت واقع شده است.شاخ کرگدن که در همین ژانر ساخته شده، یک فیلم ملی است که غیرت و تعصب ملی در آن مطرح می‌شود.

آقای حیدری شما از جمله چهره‌های جدید سینما هستید و اگر اشتباه نکنم، «شاخ کرگدن» اولین حضور جدی و پررنگ شماست.

سال 86 وارد سینما شدم و دستیار آقای محمد درمنش، کارگردان سینما بودم. بعد از آن هم دو تله فیلم کار کردم، در این میان چند سال هم ایران نبودم تا این‌که بعد از بازگشت با آقای محسنی‌نسب در شاخ کرگدن کار کردم. پیش از این‌که وارد سینما شوم، ورزشکار بودم و کیک بوکسینگ کار می‌کردم. برای مدتی فایت می‌کردم و بعد هم در یک شرکت خصوصی بادیگارد بودم.

به نوعی همان نقشی که در شاخ کرگدن هم بازی می‌کنید.

بله.

چرا سینمای ایران چندان از چهره‌های ورزشکاری چون شما استفاده نمی‌کند و چقدر این ظرفیت وجود دارد؟

ژانر اکشن در سینمای ایران منسوخ شده است. وقتی کسانی مثل آقای محسنی نسب داریم که می‌توانند این ژانر را احیا کنند، چرا نباید از ظرفیت و توانایی‌شان استفاده کنیم. معتقدم می‌توان با ترکیب بازیگران چهره و ورزشکاران، فیلم‌های خوب و پرفروشی هم در این زمینه ساخت، اما به شرطی که فیلم‌ها اکران مناسب و عادلانه‌ای داشته باشد. موقعی هم که فیلمی مثل شاخ کرگدن در این ژانر ساخته می‌شود، به شکلی هدفمند بدترین سئانس‌ها و ساعت‌های ممکن را به آن می‌دهند.

ستاره‌های نامدار سینمای جهان در ژانر اکشن هم از اول مشهور نبودند و از یک جایی شروع کرده اند و بتدریج با حضور در فیلم‌های خوب و البته تبلیغات مناسب و فرصت‌های نمایشی خوب دیده شدند.

محسنی‌نسب: دقیقا. وقتی یاس‌های وحشی را ساختم از افرادی استفاده کردم که در زمینه ورزش نامی داشتند، مثل احمد میررفیعی. بعد شما آن فروش‌های نجومی و رویایی را با فروش‌های الان مقایسه کنید؛ برای این‌که اکران عادلانه بود. الان سینمادار بدون این‌که فیلم را ببیند، از روی کاغذ و از روی اسم‌ها درباره فیلم تصمیم‌گیری می‌کند. اگر آن چهارپنج بازیگری که خودشان می‌شناسند، در فیلم بازی نکنند، آن را اکران نمی‌کنند. اصلا چرا نوبت‌های اکران فیلم‌ها را قرعه کشی نمی‌کنند؟! برای چه فقط باید فیلم‌های نورچشمی‌ها در عید نوروز و عید فطر اکران شود؟ چرا هیچ‌کس با مافیای سینمای ایران و دزد بزرگ برخورد نمی‌کند؟ اگر می‌خواهید نظام‌نامه جدیدی برای اکران بنویسید، به عدالت و شیوه‌هایی مثل قرعه کشی فکر کنید.

پس اعتقاد دارید که فیلم اکشن و رزمی همچنان طرفدار دارد؟

بله، اگر اینها فکر می‌کنند با اکران بدی که به شاخ کرگدن دادند، این کار را رها می‌کنم، اشتباه می‌کنند. من باز هم این کار را خواهم کرد و باز هم فیلم‌هایی اکشن با قهرمان‌های واقعی ورزشی می‌سازم. آقای رضا حیدری باید سوپراستار سینمای ایران شود، برای این‌که ویژگی هایش همچون فیزیک مناسب را دارد و یک ورزشکار است. ما باید بتوانیم ورزشکاران و قهرمان‌های ملی ایران را وارد سینما کنیم. ما جوان سال‌های دفاع مقدسیم و شب عملیات دوشکا خاموش کردیم. ما روبه‌روی تانک ایستادیم. فکر می‌کنید جلوی شما چهار دزد از خدا بی خبر نمی‌توانیم بایستیم؟ می‌ایستیم و باز هم فیلم اکشن می‌سازیم، اما دفعه بعد با آگاهی بیشتری فیلم خود را اکران می‌کنیم. مدیران فرهنگی و سینمایی، باید مسئول باشند؛ آنها باید احساس مسئولیت کنند. وقتی آنها احساس مسئولیت نمی‌کنند، حقوقشان هم حرام است.

آقای حیدری! کمی هم از کار با آقایان محسنی نسب و پژمان بازغی بگویید.

کار با آقای محسنی‌نسب ویژگی‌های مثبتی دارد و من سبک ایشان را می‌پسندم. کار با آقای بازغی را هم دوست داشتم، منتهی انتظارم این بود ایشان در اکران‌های عمومی بیشتر کنار ما باشند و بیشتر فیلم را همراهی کنند. خیلی دوست داشتم پژمان کنارم باشد.

قهرمان‌های محبوبتان در سینمای اکشن چه کسانی هستند؟

جیسون استاتهام و ژان کلود ون دام.

آقای محسنی نسب! شما حتما به سینمای اکشن جهان علاقه دارید که فیلم‌های خودتان هم در این ژانر است.

من دان یک تکواندو هستم و همین باعث شد به ژانر سینمای رزمی علاقه‌مند شوم.

هیچکاک طور هم یک پلان در شاخ کرگدن بازی کردید.

(می‌خندد) من در همه فیلم هایم یک پلان بازی می‌کنم. نگاه هیچکاکی ندارم، فقط دلم می‌خواهد بعدها ببینم موقعی که فیلم‌هایم را می‌ساختم، چه شکلی بودم.

آقای حیدری برای ادامه مسیر بازیگری خود، برنامه‌ای دارید؟

من اگرچه بازی در فیلم‌های اکشن را ادامه می‌دهم، اما نمی‌خواهم محدود به این ژانر باشم و دوست دارم نقش‌های مختلف بازی کنم. به چهارپنج لهجه و دو زبان مسلطم که بالطبع در سینما کاربرد دارد.

آقای محسنی‌نسب، شما «لاتاری» را دیده‌اید؟

ندیده‌ام.

به نظر می‌رسد موضوع اصلی فیلم و خط قصه، شباهت‌هایی به شاخ کرگدن داشته باشد. ممکن است سازندگان آن فیلم از داستان فیلم شما باخبر بوده باشند؟

بله، آنها می‌دانستند. برای این که وقتی لاتاری پروانه ساخت گرفت و خلاصه قصه آن اعلام شد، در مطبوعات خطاب به آنها اعلام کردم، دقت کنید. فیلم مرا ببینید و شبیه فیلم من نسازید. نیامدند ببینند. اگر شبیه شده باشد، طبیعتا دچار مشکل می‌شوند و برخورد خواهم کرد. البته هنوز لاتاری را ندیده ام، اما اگر شبیه باشد، باید خسارت فیلم ما را درنظر بگیرند.

مهران‌مدیری منتظر شوخی من باشد!

مهران مدیری در یکی از قسمت‌های «قهوه تلخ» شوخی بامزه‌ای با محسنی نسب کرد. ‌این فیلمساز در این خصوص توضیح داد:‌ برایم جالب بود. یک روز تلفنم زنگ خورد و دوستان گفتند چرا مهران مدیری با شما شوخی کرد؟ با مدیری تماس گرفتم و ایشان هم مرا به دفترش دعوت کرد. گفتم با این کارت، جایی برای شوخی من باز گذاشتی که من هم در یکی از فیلم‌هایم اسمت را ببرم. اگر ببینم تاثیر می‌گذارد، ممکن است، روزی این کار را انجام دهم. البته ایشان نیت بدی نداشت، چون نام محسنی‌نسب به‌عنوان عنصری مثبت در آن کار گفته می‌شود. یعنی شخصیت منفی داستان، بلوتوس که خودش نقش‌اش را بازی می‌کرد، در جایی که گرفتار می‌شود، برای رهایی خودش را محسنی‌نسب معرفی می‌کند!

منبع: جام جم