تبیان، دستیار زندگی

شرح اصطلاحات اصول فقه؛

آشنایی با اصطلاح اصولی‌ «حصراضافی»

حصر اضافی، مقابل حصر حقیقی و به معنای اثبات حکم برای موضوعی و نفی آن از برخی از غیر آن است، مانند: ﴿وَما مُحَمَّدٌ اِلاّ رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ﴾.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
حصر اضافی
حصر اضافی
حصر اضافی به اختصاص دادن چیزی به یک شیء و سلب آن از برخی اشیای دیگر اطلاق می‌شود.

تعریف
حصر اضافی، مقابل حصر حقیقی و به معنای اثبات حکم برای موضوعی و نفی آن از برخی از غیر آن است، مانند: ﴿وَما مُحَمَّدٌ اِلاّ رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ﴾. [۱] [۲]

این آیه در صدد نفی همه صفات پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم - غیر از رسالت - نیست، بلکه به نفی صفت خاصی نظر دارد، زیرا برخی [[|مؤمنان]] درباره پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم بر این باور بودند که وی جاودانه است و هرگز از دنیا نمی‌رود.

آیه در مقام رفع این شبهه می‌فرماید: پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم فقط یک فرستاده است و همیشگی نیست؛ یعنی فقط جاودانگی او را نفی می‌کند نه سایر صفات او را. [۳]


ـــــــــــــــ
پانویس
۱. ↑ آل عمران/سوره۳، آیه۱۴۴.
۲. ↑ نائینی، محمد حسین، فوائد الاصول، ج۱، ۲، ص۵۰۷.
۳. ↑ محمدی، علی، شرح اصول فقه، ج۱، ص۲۷۱.


منبع: پایگاه اینترنتی ویکی فقه