واکاوی مهم ترین واکنش های اعتراضی در سینما
گِل گرفتن، آتش زدن و جیمی جامپ
گِل گرفتن در شورای صنفی نمایش توسط احمد نجفی، نخستین واکنش اعتراضی و عجیب سینماگر ایرانی نیست. در این گزارش با شیوه های سینماگران ما برای نشان دادن دلخوری خود آشنا می شوید.
احمد نجفی/ گِل گرفتن
احمد نجفی یک شنبه (6 اسفند 96) در مقابل در شماره 2 خانه سینما حاضر شد و در حرکتی نمادین در ِ این مرکز که شورای صنفی نمایش در آن مستقر است را با گِل پوشاند. اعتراض نجفی بخاطر شرایطی است که فیلم او یعنی «من یک ایرانی ام» در اکران پشت سر گذاشته است. او چند روز پیش از اکران عمومی فیلم به وزارت ارشاد رفت و شورای صنفی را با فریاد مورد خطاب قرار داد. ظاهرا با ادامه نمایش فیلمش موافقت شده است. این فیلم را محمد رضا آهنج کارگردانی کرده و نجفی تهیه کنندگی اش را بر عهده دارد.
ابراهیم حاتمی کیا / کیسه نگاتیو
حاتمی کیا «موج مرده» را برای نمایش در جشنواره فجر آماده می کرد اما همزمان با شروع جشنواره شایعه های توقیف فیلم آن هم توسط نهاد تولید کننده، یعنی بنیاد روایت به گوش رسید.روز اکران فیلم، در حالی که سالن انتظار سینما استقلال مملو از جمعیت بود و اهالی رسانه در حال ورود به سالن برای تماشای فیلم بودند، اعلام شد که فیلم «موج مرده» بنا به درخواست تهیه کننده از جشنواره حذف شد. حاتمی کیا هم با یک کیسه پر از نگاتیو که در دست داشت وارد سالن سینما استقلال شد و در پشت میزی که برای برگزاری نشست های مطبوعاتی در نظر گرفته شده بود نشست و بلافاصله از داخل کیسه، نگاتیوهای فیلمش را درآورد و روی میز چید و گفت اینها همه موارد اصلاحی فیلم من است که بنیاد روایت دستور به حذف آنها را داده است.مدتی بعد احمدرضا درویش حق رایت «موج مرده» را خرید.
سعید سهیلی / آتش بر کارت خانه سینما
در روزهای پایانی اکران ، نسخه غیرقانونی «گشت 2» در اینترنت بارگذاری شد و همین زمنیه اعتراض سهیلی را فراهم آورد. او انتظار داشت خانه سینما و صنوف سیمایی از او حمایت کنند که نکردند. او نیز به نشانه اعتراض، کارت خانه سینما و کانون کارگردانان را در مقابل دوربین یک برنامه اینترنتی آتش زد. این اتفاق با واکنش‌های متفاوتی روبرو شد. پیش از همه کانون کارگردانان در بیانیه‌ای عمل سهیلی را شنیع خواند و اعلام کرد تا عذرخواهی رسمی، عضویت او در این کانون به حالت تعلیق درخواهد آمد.
| بیشتر بخوانید: گِل نگیرید آقای نجفی |
علی ملاقلی پور / جیمی جامپ
اعتراض علی ملاقلی پور بعد از مجموعه اتفاقاتی که برای فیلمش «قندون جهیزیه» رخ داد، شکل گرفت. فیلم ابتدا در جشنواره فجر رد شد که بعدها یکی از اعضای هیات انتخاب مصاحبه کرد و گفت در حق فیلم اجحاف شده. نام ملاقلی پور ابتدا با پوشش لباس تبلیغاتی فیلمش و پخش کردن تراکت آن در کوچه و خیابان و بین ماشین ها سر زبان ها افتاد. علی ملاقلی پور برای نشان دادن اعتراض نسبت به کاهش سینماهای نمایش دهنده فیلمش، با لباسی که منقش به پوستر «قندون جهیزیه» بود وسط میدان مسابقه فوتبال ستارگان جهان و ستارگان ایران دوید تا با این حرکت اعتراضی بتواند سالن هایش را پس بگیرد. جیمی جامپ علی ملاقلی پور تا مدت ها سوژه رسانه ها و محافل خبری بود.
منیژه حکمت / تیپ مشکی!
11 سال بعد از «سه زن» منیژه حکمت سومین فیلم سینمایی اش را ساخت و برای نخستین بار آن را روانه جشنواره فجر کرد. «جاده قدیم» در روز اول جشنواره سی و ششم برای اهالی رسانه به نمایش درآمد اما این نشست خالی از حاشیه نبود. حکمت و عوامل فیلم با لباس مشکی وارد سینمای اصحاب رسانه شدند و تازه در طول برپایی جلسه نقد و بررسی فیلم بود که متوجه دلیل آن شدند. حکمت نسبت به اختصاص بلیت‌های سینماهای مردمی به نهادها و ارگان‌ها معترض بود و از حضور در جشنواره اظهار پشیمانی کرد. مشکی پوش شدن عوامل «جاده قدیم» ذهن را به سوی مراسم گلدن گلوب می برد که اتفاقا چند روز پیش از جشنواره فجر برگزار شده بود و اکثر بازیگران در اعتراض به فساد جنسی هالیوود مشکی پوش شده بودند. اتفاقا در لابلای سوال ها ، یکی از خبرنگاران از احتمال نسبت این تصمیم با آن چه در گلدن گلوب گذشته پرسید. حکمت اما این طور جواب داد:«اجازه بدهید روند این اتفاق در ادامه اکران مشخص خواهد شد. شاید ما هم برای شما سورپرایزی داشته باشیم.»
کمال تبریزی/ در مقام نریتور
کمال تبریزی سال 93 با «طعم شیرین خیال» در جشنواره حاضر بود و پیش از نمایش فیلم در سینمای اصحاب رسانه کلید اعتراض ها را زد. او در جمع خبرنگاران گفت فیلم مشمول ممیزی شده است:« مسئولان جشنواره به من اصرار کردند که دو جمله مهم را از این فیلم حذف کنم، یکی در صحنه‌ای که دانشجو از استادش درباره انرژی هسته‌ای سوال می‌کند که من هم از روی اجبار به جای آن انرژی شیمیایی گذاشتم. نکته دیگر واژه زندانی سیاسی است که ما بجای آن «چک برگشتی داشته» گذاشتیم.» کمال تبریزی در انتهای سالن همایش های برج میلاد نشست و همزمان با دیالوگ های جایگزین، با فریاد دیالوگ اصلی را عنوان کرد.
مسعود ده نمکی / فریاد سر سیمرغ
مسعود ده نمکی سال 85 «اخراجی ها 1» را ساخت که در سینماهای مردمی جشنواره بیست و ششم فجر مورد استقبال فراوان قرار گرفت. «اخراجی ها» سیمرغ مردمی گرفت اما در رشته های دیگر موفق به کسب جایزه نشد. زنده یاد حیب الله کاسه ساز که برای دریافت سیمرغ روی سن رفته بود، از ده نمکی خواست که او جایزه را بگیرد. ده نمکی هم پشت تریبون ایستاد و هیات داوران را به خاطر نادیده گرفتن فیلمش نواخت و با فریاد گفت نه مرغ می خواهم نه سیمرغ.
عوامل خفه گی / انصراف از داوری فجر
در تاریخ جشنواره فیلم فجر، دوره سی و پنجم یک استثنا است. وجه تمایز آن به حجم بالای حاشیه برمی گردد که بلافاصله بعد از اعلام نامزدها کلید خورد.مسعود سلامی مدیر فیلمبرداری و محسن نصراللهی طراح صحنه فیلم «خفه‌گی»که به ترتیب برای فیلم‌های «گشت 2» و «بدون تاریخ،بدون امضاء» نامزد دریافت سیمرغ بودند،از ادامه داوری انصراف دادند. آن ها در نامه ای به دبیر نوشتند در حق عوامل «خفه گی» جفا شده.فریدون جیرانی هم طی نامه ای از آن ها تشکر کرد و گفت به یاد ندارم در جشنواره فجر کسی از داوری انصراف داده باشد.
محمد شیروانی / حراج فیلم ها
سال 94 ، شیروانی که از اکران فیلم هایش نومید شده بود، تصمیم گرفت آن ها را در سایت شخصی خود نمایش دهد. شیرواینی ابتدا متنی نوشت و از انگیزه اش پرده برداشت: «من به این بی‌عدالتی اعتراض دارم و همه 18 فیلم سینمایی و غیرسینمایی خودم اعم از توقیفی و آزاد که در طول 18 سال گذشته از انتشار در کشورم محروم بودند را از شب چهارشنبه 20 خرداد 94 روی وب‌سایت شخصی‌ام منتشر می‌کنم.» طولی نکشید که سایت شیروانی فیلتر شد و همچنان فیلتر است.
علی احمد زاده / بارگذاری فیلم
علی احمد زاده سال 92 «مهمونی کامی» را ساخت و تصمیم داشت آن را در جشنواره سی و دوم فجر نمایش دهد اما خیلی زود با سدی به نام ممیزی و نیز نداشتن پروانه ساخت مواجه شد. او سه سال پس از آن كه موفق به دریافت پروانه نمایش «مهمونی كامی» نشد تصمیم گرفت آن را در چند قسمت ده دقیقه ای در اینترنت بارگذاری كند اما خیلی زود لینك های فیلم حذف شدند. مدتی بعد اما لینک اصلی فیلم در چند سایت قرار داده شد و این گونه فیلم اول احمد زاده دیده شد.
