بدن‌های سوزنی!

در زمان‌های گذشته برخی از مذاهب و فرقه‌ها برای بیان عقاید خاص خود و بنا به رسوم خاص، روی بدن خال‌کوبی می‌کردند اما با گذشت زمان و تحریف در امر خال‌کوبی، امروزه اکثر جوانان در نقاط مختلف بدن خود و با هدف زیبایی این کار را انجام می‌دهند. اما همین کار به ظاهر ساده ممکن است عوارض و مشکلات فراوانی برای سلامتی آنها ایجاد کند و همچنین عوارض ناخوشایندی را برایشان به همراه داشته باشد.

متاسفانه در سال‌های اخیر بسیاری از آرایشگرها اقدام به انجام تاتو یا همان خال‌کوبی می‌کنند که با رونق فراوانی همراه شده است. تاتوی لب، خط چشم و خط لب به یکی از اصلی‌ترین منابع درآمد آرایشگاه‌ها تبدیل شده که گاه با آسیب‌های فراوانی به علت استفاده از مواد نامرغوب همراه است.

ریشه‌ی واژه‌ی تاتو

اصل کلمه "تاتو" Tato از کشور تاهیتی در اقیانوس آرام می آید. این کلمه در ترجمه از زبان تاهیتی به انگلیسی معنی علامت‌گذاری موردی خاص و مهم است. هدف تاتو کردن اما از همان زمان‌های دور، از فرهنگی به فرهنگ دیگر متفاوت بوده است. آنچه که در گذشته بسیار قابل اهمیت بود، نقش مهم تاتو یا همان خال‌‌کوبی در آیین و سنت های آن دوران بوده است. به طور مثال در همان زمان، زنان توانایی های ویژه خود را روی دستانشان خالکوبی می‌کرند و با این کار، برتری آنها نسبت به دیگران نشان داده می‌شد.

خال‌کوبی در عصر جدید

با گذشت زمان بسیاری از اموری که در آن دوران باب بوده با تغییراتی خاص، تا به امروز ماندگار شده است یک نمونه‌ی آن همین خال‌کوبی روی اجزای بدن است که حالا در انواع مختلف در سراسر جهان صورت می‌گیرد. تقریبا از سال 1990 میلادی بود که خالکوبی یا تاتو رواج پیدا کرد. شاید در ابتدا بیشتر برای خانم‌ها موارد مصرفی همچون تاتوی ابرو داشت که کم کم به تاتوی خط چشم و خط لب هم رسید. خالکوبی در زمان ما بیشتر جنبه آرایشی روی صورت را داشت که پاک نمی شد اما به مرور این رویه تغییر کرد و تمام بدن افراد به بوم نقاشی تبدیل شد.(1) اما امروز شاهد نقاشی روی بدن با چشم‌پوشی از آسیب‌ها و مشکلات احتمالی هستیم، کاری که از شدت زیاد به افراط کشیده شده است.

تایلند سرزمین سوزن‌های رنگی

تا به حال چیزی درباره جشنواره خال‌کوبی در تایلند شنیده‌اید؟ یک جشنواره سنتی که البته سبک و سیاق آن مانند نامش سنتی است. خال‌کوبی در این کشورتوسط راهبان بودایی انجام می‌شود. این خال‌کوبی‌های سنتی، "یانترا" یا "سک یانت" نامیده می شوند. البته بومی های این منطقه در همین راستا بر باورهای پیشینیان خود مانده و معتقدند با تجسم آنچه که روی بدن خود خال‌کوبی کرده اند می توانند خود را از خطرات فیزیکی مصون نگه دارند.

رواج خال‌کوبی روی بدن در  ایران

خال‌کوبی از قدیم الایام در ایران رواج داشته است منتها بیشتر روی بدن مردان انجام می شد اما با گذشت زمان و تغییرات عمده در سبک زندگی، اکنون بالاترین آمار خال‌کوبی یا تاتو را زنان و دختران به خود اختصاص داده‌اند.

سال‌ها پیش، خالکوبی نمادی برای افراد شرور و اوباش به حساب می‌آمد، اما این روزها با جلب نظر جوانان به سوی تاتو به خصوص افراد مشهور این مسئله به نمادی برای زینت و زیبایی تبدیل شده است!

در این میان اما مشتریان تاتویی که روز به روز به تعدادشان افزوده می شود نه تنها هزینه های زیادی برای طرح های عجیب و غریب روی بدنشان پرداخت می کنند بلکه برای تاتو کردن، سلامت خود را نیز به خطر می اندازند. تاتو و خالکوبی آنقدر عادی شده که به هر آرایشگاه زنانه یا مردانه در پایتخت که زنگ بزنید، آمار و ارقام هزینه آن به دست تان می‌رسد.

قیمت خالکوبی!

براساس آمار به دست آمده، هر تاتوکار خانم یا آقا حدود 10- 100 میلیون تومان درآمد دارد و این رقم با نزدیک شدن به عید، بیشتر هم خواهدشد! زیرا که بازار کار تاتوکارها نیز مانند بسیاری از بازارها در شب عید داغ می‌شود و رونق می‌گیرد. طرح‌هایی که براساس اندازه، ریزه کاری، تعداد رنگ‌های به کار رفته در آن و حتی دوبعدی و سه بعدی بودن آن قیمت گذاری می‌شود.

بیماری‌هایی که مشتریان تاتو دچار آن می‌شوند

متاسفانه باید گفت که افرادی که روی بدن و صورت خود تاتو می‌کنند، سلامتشان به خطر می‌افتد. کارشناسان حوزه سلامت و بهداشت معتقدند که هر کس که می‌خواهد تاتو بزند باید پیش از آن با مضرات تاتو آشنا شود. یکی از این آسیب‌ها ابزار آلوده است. ابزاری که به هپاتیت B، هپاتیت C و ایدز آلوده هستند و ممکن است شخص در اثر تاتو مبتلا به این دسته از بیماری‌ها شود.

از سوی دیگر، حتی اگر ابزار تاتو بهداشتی باشد و تاتوکار از سوزن یک بار مصرف استفاده کند، بلافاصله بعد از انجام تاتو یک واکنش التهابی در پوست انجام می‌شود. این واکنش، واکنش اولیه است که سلول ها بروز می‌دهند، پس از آن با توجه به سیستم دفاعی بدن هر شخص، واکنش‌ها متفاوت است. جوانانی که به خالکوبی مبادرت می‌ورزند، بستری برای ابتلای خود به انواع بیماری‌ها از جمله ایدز و هپاتیت را فراهم می‌کنند.(2)

خطرناک‌ترین قسمت در این شیوه از خال‌کوبی، عدم تعویض سوزن در روند کار بر روی افراد مختلف است که امکان سرایت انواع ویروس‌ها از جمله ویروس HIV و میکروب‌ها از این طریق به شدت بالا می‌رود. 

احکام خال‌کوبی

سوال: خالکوبی چه حکمی دارد و آیا برای غسل و وضو مشکلی ایجاد می کند؟
جواب: هرگاه ضرر خاصّی برای بدن نداشته باشد عکس‌های موجب فساد اخلاق در آن نباشد جایز است و در هرحال برای وضو و غسل مشکلی ایجاد نمی کند. آیت الله مکارم شیرازی(مدظله)

سوال: حکم حضرتعالی درباره تاتو کردن ابرو برای زنان چیست؟
جواب: مانع ندارد، و اگر در نظر عرف زینت محسوب می‌شود باید از نامحرم بپوشانند. به طور کلی حکم خالکوبی براساس فتوای آیة الله خامنه ای مدظله العالی: خالکوبی حرام نیست و اثری که از آن در زیر پوست می‌گذارد مانع از رسیدن آب نیست و وضو و غسل با آن صحیح است. آیت الله خامنه‌ای(دام ظله)

سوال: تاتو کردن ابروها چه حکمی دارد ؟
جواب: مانعی ندارد ولی اگر زینت شمرده شود باید زنان از نامحرم آن را بپوشاند. آیت الله سیستانی(دام ظله) (3)

کلام آخر

پایان داستان افرادی که خال‌کوبی و یا تاتو می‌کنند روشن است. صرف نظر از بیماری‌های احتمالی، اغلب افراد به خاطر تغییر سلیقه و یا خسته شدن از طرحی روی بدن خود، به فکر پاک کردن آن می‌افتند اما قضیه از این قرار است که تاتو‌های دائم قابل پاک‌کردن نیستند و برخی سودجو به اسم پاک کردن تاتو، به لایه‌های اصلی پوست آسیب‌ رسانده و بدن را مستعد بیماری سرطان پوست می‌کنند. پس باید در این وادی با تفکر و تاملی بیش از پیش قدم گذاشت و تاریخچه‌ی خال‌کوبی در گذشته و نیز ارزش انسانی را در نظر بگیریم.

پی نوشت:

1- تمام عوارضی که تاتو ایجاد می کند!، پورتال خبری سبک زندگی، بهمن 1396
2- رواج خالکوبی روی بدن زنان و دختران ایرانی، خبرگزاری ایسنا، 1395
3- تاتو و خالکوبی مانع غسل و وضو می‌شوند؟ باشگاه خبرنگاران جوان، مرداد 1396

---