اسرار تسمیه حضرت فاطمه‌ «علیها‌ السلام»

برای القاب حضرت زهرا‌ علیها‌السلام ، تفسیرها، تأویل‌ها و گفت‌وگوها چندان است که در این نوشته مجال بازگو کردن همه آن نیست. فقط به‌طور فشرده به تفسیر کنیه و اسم ایشان می‌پردازیم:

زهرا سلام الله علیها ام‌ابیها گفته‌اند و این کنیه را که افتخاری برای آن حضرت است، پیامبرگرامی به ایشان داده است. ام‌ابیها به معنای «مادر پدرش»؛ یعنی زهرا مادر پدر خویش است. این کنیه معانی مختلفی دارد، اما بهترین معنی همان است که پیامبر‌ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم به این کنیه داد، یعنی: «زهرا علت‌غایی جهان هستی است.» روایاتی نیز نقل شده است که زهرا علت‌غایی جهان هستی است و اگر کسی ادعا کند که واسطه فیض عالم هستی نیز هست، ادعای او بدون دلیل و به گزاف نیست.

و اما فاطمه، فاطمه را فاطمه گفته‌اند و این تسمیه اسراری دارد و همه آن اسرار از روایات بهره‌مند است:

1 سُمِیَّتْ فَاطِمَةُ فَاطِمَهَ لاِنَّهَا فُطِمَتْ مِنَ الشّرِ. فاطمه، فاطمه نامیده شده است؛ چراکه از شر بریده و جدا است.

این جمله اشاره به عصمت زهرا‌ علیها‌السلام است؛ زیرا مسلماً معصومه است، و آیه «اِنَّمَا یُریدُ اللّهُ لِیَذْهِبَ عَنَکُمُ الرِّجسَ اَهْلَ الْبَیْتِ‌ وَ یُطَهِرَّکُمْ تَطْهِیراً». درباره او است.

2 سُمِیَّتْ فَاطِمَةَ لأنَّهَا فُطِمَتْ عَنِ الطّمْثِ.

فاطمه را فاطمه گفتند؛ زیرا بریده است از خونی که زن‌ها می‌بینند. این تفسیر اشاره به طهارت ظاهری زهرا‌ علیها‌السلام است؛ زیرا از نظر روایات، چنان‌چه زهرا مطهره بود از نظر معنی،‌ طاهره بود از خون حیض، نفاس و استحاضه.

3 سُمِیَّتْ فَاطِمَةُ فَاطِمَةَ لأِنَّهَا فُطِمَتْ‌ عَنِ‌ الْخَلْقِ.

فاطمه را فاطمه گفتند، برای اینکه بریده شده بود از خلق. کسی که در دل او هیچ‌ کس جز خدا نبود، دل او فقط مشغول به خدا است.

4 سُمِیَّتْ فَاطِمَةُ فَاطِمَةَ‌ لاِنَّ‌ الْخَلْقَ فُطِمُوا عَنْ‌ کُنَهِ‌ مَعْرفَتِهَا

فاطمه، فاطمه نام گرفت؛ زیرا مردم از معرفت او بریده شده‌اند و قدرت بر شناخت حقیقت او ندارند، و این تفسیر اشاره به همان مقامی دارد که به واسطه آن مقام،‌ ام‌ابیها نامیده شده است.

5 سُمِیَّتْ‌ فَاطِمَةُ فَاطِمَةَ لاَنَّهَا فُطِمَتْ هِیَ وَ شِیعَتُها عَنِ‌ النّارِ.

فاطمه را فاطمه گفتند؛ چون شیعیان خود را از آتش می‌رهاند و نجات می‌دهد. این تفسیر اشاره به شفاعت است.

6 سُمِیَّتْ فَاطِمَةُ فَاطِمَةَ لِأَنَّ اَعْدائَهَا فُطِمُوا عَنْ حُبِهّا.

فاطمه را فاطمه گفتند؛ چون دشمنان او بریده می‌‌شوند از محبت او، و روشن است کسی که محبت اهل‌بیت را ندارد به رو در آتش انداخته می‌شود.

در حق‌ فاطمه چه می‌توان گفت که پیامبر گرامی چون بر زهرا وارد می‌شد یا زهرا بر او وارد می‌شد، چهره زهرا، سینه زهرا و دست زهرا را می‌بوسید. او را استقبال می‌کرد و به جای خود می‌نشانید و می‌فرمود: من بوی بهشت را از زهرا استشمام می‌کنم.

منبع: وبسایت افق حوزه