افزایش رو به رشد آمار طلاق
بحران طلاق در سایه افزایش سن ازدواج
آمارهای ثبت احوال نشان‌دهنده پایداری بالاتر ازدواج‌های زیر 18 سال است. با این حال، فراکسیون زنان مجلس به بهانه کاهش آمار طلاق طرح ممنوعیت ازدواج دختران کمتر از 18 سال را تصویب کرده است، غافل از اینکه عامل مهم دیگری که در افزایش جدی آمار طلاق وجود دارد «افزایش سن ازدواج» است.
بررسی‌های آماری نشان می‌دهد که احتمال طلاق با افزایش سن ازدواج افزایش می‌یابد. بر این اساس، ازدواج زنان در بازه سنی 19-15 سال پایدارتر بوده و در مقابل، ازدواج در سن بالا همراه با افزایش احتمال وقوع طلاق است. با توجه به نمودار 1، می‌توان گفت با بالا رفتن سن ازدواج زوجین، تعداد طلاق به ازای هر صد ازدواج در مردان از 5.6 به 32 درصد و در زنان، از 6 به 22.5 درصد افزایش یافته است؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت پایدارترین الگوی ازدواج، ازدواج در سنین پایین است.
رهبر معظم انقلاب (مدظله‌العالی) نیز در باب ازدواج در دوران جوانی می‌فرمایند: «جوان‌ها در سنین مناسب، وقتی از دوران جوانی خارج نشده‌اند، در همان حال گرمی و شور و شوق، باید ازدواج کنند. این برخلاف برداشت و تلقی خیلی از افراد است که خیال می‌کنند ازدواج‌های دوران جوانی، ازدواج‌های زودرس است و ماندگار نیست. درست برعکس است، این‌طور نیست. اگر درست صورت بگیرد ازدواج‌های بسیار ماندگار و خوبی هم خواهد بود و زن و شوهر در چنین خانواده‌ای کاملاً باهم صمیمی خواهند بود».
با بالا رفتن سن، شخصیت فردی و اجتماعی، ارزش‌ها و ضد ارزش‌ها، اولویت‌های فرد، در دوران مجردی شکل می‌گیرد. در نتیجه انطباق و ناسازگاری آن‌ها پس از ازدواج، دشوارتر می‌شود و هنگام بروز مشکلات و عدم تفاهم، تمایل افراد برای بازگشت به دوران مجردی بیشتر می‌شود. افزایش دامنه نفوذ تهاجمات فرهنگی بیگانه در خانواده‌های ایرانی، آسیب‌های اجتماعی اعم از هزینه‌های حیثیتی، اجتماعی، رفتاری و انسانی را به همراه آورده که روی دست حکومت و جامعه باقی مانده است. به‌عنوان‌مثال، روش‌های تربیتی نامناسب مادران در سال‌های اخیر که متأثر از هجمه فرهنگی بر کشور است، سبب شده است که عنصر «شکیبایی و مداراگری» کمرنگ‌تر شده و تمایل به مالکیت و خودمحوری در کودکان تثبیت شود تا جایی که وقتی وارد زندگی مشترک می‌شوند تفاوت‌ها را به رسمیت نمی‌شناسند و به‌راحتی به نقطه پایان می‌رسند.
اکنون متوسط سن ازدواج دختران 25 و متوسط سن ازدواج پسران 27 سال است و البته این آمار در استان‌های بزرگ مانند تهران بالاتر و همچنین رو به افزایش است.
نتیجه سیاست‌های اشتباه، رشد 120 درصدی طلاق
تعداد طلاق از 74 هزار مورد در سال 83 با 120 درصد رشد، به 163 هزار مورد در سال 94 افزایش‌یافته است؛ این در حالی است که در مدت مشابه، تعداد ازدواج با 5 درصد کاهش از 724 هزار به 685 هزار مورد رسیده است (نمودار 2). طبق آمار منتشرشده از سوی مرکز آمار، نسبت طلاق به ازدواج که در سال 83، 1 به 10 بوده، در سال 94 به نسبت 1 به 4 رسیده است. حال در این وضعیت بحرانی طلاق کشور، مسئولین چه نقشی دارند؟ مسئولین نظام باید با فراهم آوردن امکانات، تسهیل اعطاء وام ازدواج، تسهیل تهیه مسکن و فراهم آوردن فرصت شغلی مناسب، جوانان را در امر ازدواج تشویق کنند؛ اما متأسفانه نبود امنیت شغلی و بیکاری، گرانی و تورم، فرایند پیچیده و زمان‌بر دریافت تسهیلات بانکی و عواملی از این جنس می‌تواند موجب کاهش ازدواج، افزایش آمار طلاق، تجرد قطعی جوانان و اکثر نابسامانی‌های اجتماعی شود.
رابطه سن ازدواج و میزان طلاق
آمارها نشان می‌دهد که سن ازدواج با میزان طلاق رابطه مستقیم دارد. ابوترابی، سخنگوی سازمان ثبت‌احوال کشور، در رابطه با افزایش سن ازدواج می‌گوید: «میانگین سن ازدواج برای مردان و زنان، از سال 91 تا 94 به میزان یک سال برای مردان و 0.8 سال برای زنان افزایش یافته است». در این رابطه، محمد اسماعیل مطلق، مدیرکل سلامت خانواده و جمعیت وزارت بهداشت، نیز می‌گوید: «اکنون متوسط سن ازدواج دختران 25 و متوسط سن ازدواج پسران 27 سال است و البته این آمار در استان‌های بزرگ مانند تهران بالاتر و همچنین رو به افزایش است.»بیشتر بخوانید: |
با استناد به آمارهای اعلام‌شده از سوی سازمان ثبت‌احوال کشور، در بازه زمانی سال 1395-1385، تنها 0.6 درصد از طلاق‌ها مربوط به زنان در بازه سنی زیر 15 سال است. به‌عبارت‌دیگر از مجموع 420 هزار مورد ازدواج زیر 15 سال در زنان، به ازای هر 40 ازدواج تنها یک طلاق اتفاق می‌افتد.
شایان‌ذکر است که تعداد طلاق‌های مربوط به ازدواج‌هایی که در آن سن دختر در زمان ازدواج بیشتر از 24 سال بوده، به‌طور تقریبی 6 برابر تعداد طلاق‌هایی است که در آن سن دختر در زمان ازدواج کمتر از 18 سال بوده است. این در حالی است که با بررسی‌های آماری در سال 94، ازدواج زنان در گروه سنی 19-15 سال 1.5 برابر تعداد ازدواج گروه سنی 29-25 سال است.
آمارهای ذکرشده در بالا، بیانگر این است که برخلاف تصور برخی مسئولین، ازدواج در سنین پایین موجب پایداری بیشتر خانواده‌ها شده است؛ مسئولان به‌ظاهر نگران تحکیم بنیان خانواده نیز اگر قصد تسهیل مسیر ازدواج جوانان را ندارند، نباید موجب افزایش بیشتر سن ازدواج شوند.
