تاثیر مشکلات تغذیه ای بر یادگیری دانش‌آموزان

مغز ما برای انجام فعالیت‌های فکری، به ویژه تمرکز فکر، به گلوکز(قند) فراوان احتیاج دارد. سعی کنید این گلوکز را بیشتر از فروکتوز (قند میوه‌ها) تامین کنید. امروزه درصد بالایی از مواد موجود در برنامه های غذایی را میوه‌ها و سبزی‌ها تشکیل می‌دهند. شما خودتان بارها تجربه کرده‌اید که با خوردن میوه‌های شیرین، سالاد و سبزی‌ها چقدر شاداب‌تر و سرزنده‌تر می‌شوید و آمادگی بیشتری برای فعالیت‌های ذهنی پیدا می‌کنید.

دانش‌آموزان، از دوران نوزادی و کودکی گذر کرد‌ه‌اند و از نظر وضعیت تغذیه‌ای یکی از مهم‌ترین دوران‌های زندگی خود را پشت سر گذاشته‌اند.

دوران جنینی و سال اول زندگی مهم‌ترین دوران رشد یک کودک است و رسیدن مواد مغذی اعم از پروتئین، انرژی و ریزمغذی‌ها نقش بسیار مهم و اساسی در رشد او تا پیش از مدرسه دارد. عوارض بعضی از کمبودهای تغذیه‌ای، در سنین مدرسه غیر قابل جبران است.

مشکلات تغذیه‌ای

عمده‌ترین مشکلات تغذیه‌ای دانش‌آموزان کشور، سوءتغذیه ناشی از کمی دریافت پروتئین و انرژی، کمبود ید، کمبود آهن و کم‌خونی ناشی از آن است. کمبود ویتامین‌های گروه B مانند ویتامین 2‌B و کمبود ویتامین D نیز در کودکان گزارش شده است. بعضی از این کمبودها به دلیل فقر مواد مغذی در بعض مناطق، گروه‌های سنی مختلف را درگیر می‌کند، ولی کودکان به دلیل افزایش نیاز در دوران رشد بیشتر در معرض خطر قرار می‌گیرند. افزایش نیاز در این دوران قابل توجه است و به خصوص کودکان در جهش‌های رشد نیاز بیشتری به مواد مغذی مانند ید و آهن دارند.

کم‌‌خونی فقر آهن و اثر آن بر قدرت فراگیری

کودکان در سنین مدرسه، به خصوص اگر متعلق به خانواده‌هایی با سطح اقتصادی و اجتماعی پایین باشند، ممکن است به درجاتی از فقر آهن و کم‌خونی ناشی از آن مبتلا شوند. در مناطقی که آب آلوده است و وضعیت بهداشت محیط در سطح مطلوبی نیست، ابتلا به بیماری‌های عفونی و انگلی موجب سوءتغذیه پروتئین - انرژی می شود که روی جذب آهن اثر دارد ، حتی اگر دریافت آهن از طریق مواد غذایی کافی باشد.

عوارض مهمی که مربیان می‌توانند به وسیله آن به کمبود آهن در کودک مشکوک شوند، بی‌تفاوتی، خستگی و بی‌حسی، کاهش قدرت یادگیری و تمایل نداشتن به شرکت در فعالیت‌های بدنی مانند ورزش است. کودک پس از این مرحله از ذخایر آهن بدن خود استفاده می‌کند و در صورتی که این ذخایر کاهش یابد، کم‌کم وارد مرحله کم‌خونی فقر آهن می‌شود.

کمبود ید و یادگیری دانش‌آموزان

کمبود ید نیز بر یادگیری، افزایش مهارت‌های فکری و ذهنی اثر غیرقابل تردیدی دارد. بسیاری از غذاها در تقویت حافظه و یادگیری موثرند، اما بیشتر مردم یا از آنها غافل‌ هستند و یا در استفاده از آنها کوتاهی می‌کنند، در نتیجه خود و فرزندان‌شان را از هوش و استعداد کافی محروم می‌کنند. حافظه انسان از شگفتی‌های آفرینش است که می‌تواند 5/2 میلیون برابر پیشرفته‌ترین کامپیوترها اطلاعات را در خود ذخیره و آنها را بازیابی کند.

حافظه انسان در سنین 7 تا 10 سالگی به حد اعلای قدرت خود می‌رسد و می‌تواند بیشترین مطالب را فراگیرد، برای همین است که از قدیم این سن را سن یادگیری نامیده‌اند.

تغذیه مناسب

نقش تغذیه مناسب که در واقع استفاده متناسب و متعادل از گروه‌های اصلی مواد غذایی است، در تامین سلامت افراد، غیر قابل انکار است. تغذیه مناسب و متنوع در میزان قدرت یادگیری دانش‌آموزان موثر است و بر رشد تحصیلی آنان، افزایش بازدهی در سرمایه‌گذاری آموزشی و در نهایت، بهره‌وری ملی تاثیر خواهد گذاشت.

نقش مواد غذایی در بدن

نقش مواد غذایی در بدن را می‌توان به سه مورد زیر تقسیم کرد:

1- تولید انرژی: برای انجام فعالیت‌های حیاتی دستگاه‌های گوناگون بدن مانند قلب، ریه، دستگاه گوارش و عضلات و تامین انرژی لازم برای انجام کارهای روزانه، قندها و چربی‌ها از عمده‌ترین گروه‌های تامین کننده ی انرژی هستند.

2- تولید مواد: که سبب رشد، ترمیم و بازسازی بافت‌های بدن می‌شود. پروتئین‌ها مهم ترین گروه مواد غذایی مورد استفاده برای ماده‌سازی هستند.

3- انجام واکنش‌های شیمیایی: از جمله وظایف ویتامین‌ها و ترکیبات معدنی ، انجام واکنش‌های شیمیایی است که کمبود آنها عامل بروز بیماری‌های گوناگون می‌شود.