جاذبه های طبیعی چهارمحال و بختیاری (3)
آثار سنگی صخره ای:
برد گوری ها :بردگوری ها (سنگ گبری ها) قدیمی ترین آثارسنگی استان می باشند کهبه دوره ی ماد تا پایان دوره ی ساسانیان تعلق دارد . در دین زردتشت به علت اعتقادبه مقدس بودن خاک از دفن کردن اجساد خودداری نموده و آنهارا در محفظه های از سنگ که استودان ( استخواندان ) نامیده میشود ودر اصطلاح بختیاری به آنها بردگوری ( سنگ گبری ) اطلاق می شود ، قرار می دارند .
در خطه بختیاری در دل صخرهها ویا سنگهای عظیم فضاهایی با متوسط طول 30/3 و ارتفاع 20/1 متر ایجاد می کردند که دارای ریچهای مربع شکل و گاهی در سنگی بوده اند این آثار به گونه ای تکی و یا چند تایی حفر گردیده و بیانگر فرهنگ تدفین در طول بیش از 1500 سال در منطقه و نفوذ مذهب زر تشت و پیروان آن در این خطه هستند.
نقوش برجسته سنگی: شیرین او و الگی در روستای بازفت مربوط به دوره الیما ییان.
طاق سنگی ها: مجموعه طاق های سنگی جونقان که به خان اوی به معنی کاروان سرای آبی معروف و در گویش ترکی محلی خان اوی بمعنی خانه خان است در فاصله ی 8 کیلومتری جنوب جونقان و در ابتدای دره ی تنگه ی درکش ورکش (مسیر شهرکرد – اردل) با شیوه ای خارق العاده به صورت خشکه چین و با استفاده از روش نخ کشی به شکل گهواره ای باز با نمای هلالی ساخته شده و از اهمیت خاص برخوردار است. این طاقهای قوسی تا عمق 7 متر ارتفاع دو و نیم متر و عرض سه متر ساخته شده که طی قرون متمادی در برابر زلزله های فراوان و سایر عوامل طبیعی تخریبگر مقاومت نموده است .این اثر در مدخل راه باستانی تنگ درکش ورکش به عنوان کاروانسرا-پاسگاه-راهدارخانه جادهای مورد استفاده قرار می گرفته قدمت این بنا در زمان ساسانی تا ایلخانی بوده است.
پل خداآفرین: گذرگاه سنگی تراشیده شده معروف به پل خدا آفرین در منطقه بازفت.
کتیبه بکان : دردوره قاجار درسال1326 ه.ق دراثرشیوع بیماری وباخوانین بختیاری به دره ای مرتفع بنام بکان درنزدیکی جونقان پناه برده وکتیبه ای که بیانگر شیوع وبا از اصفهان به چهارمحال بوده نگاشتند.
نقوش برجسته شیرنو: نقش3پیکر انسانی(نقش حاکم بانیزه نشسته بروی چهارپایه و 2 وزیر)دردره شیرینو(شیرین آب)به فاصله3کیلومتری روستای موری از توابع بازفت شهرستان کوهرنگ متعلق به دوره الیماییان.
کتیبه های سنگی رخ: متن کتیبه بر دامنه شمالی گردنه رخ که راه باستانی اصفهان-خوزستان از این مکان می گذشت حک گردیده که قصد شاه عباس دوم صفوی جهت اتصال سرچشمه کارون به سرچشمه زاینده رود با شکافتن کوه کارکنان در کوهرنگ درسال 1062 ه.ق ب را عنوان می کند.
کتیبه های مشروطیت: این کتیبه از دو قسمت مجزا تشکیل شده ولی متن آنها بهم پیوسته است این کتیبه بدستور سردار ظفر بختیاری در محل تفرجگاه پیر غار روستای ده چشمه شهرستان فارسان به فاصله 40 کیلومتر ی شهرکرد ساخته شده است متن آن مجملی از واقعه مشروطیت و نقش سرداران وسواران بختیاری در آن واقعه ملی است کتیبه اول این گونه شروع می شود:
چنین گوید حاجی خسرو خان سردار ظفر که در سنه 1324 آزادی خواهان ایرانی از مقام سلطنت تقاضای مشروطه نمودند مظفرالدین قاجار طاب اله ثراه حکم مشروطیت را دست خط و بعد از اندک زمانی به رحمت ایزدی پیوست. متن در کتیبه دوم اینگونه ادامه می یابد:
در طهران پس از جنگ زیاد داخل شهر شدند محمد علی شاه در شمیران بودند همین قدر که تهران اشغال گردید به سفارت روس پناهنده شد.
شیر سنگی: بختیاری ها برای پاسداشت جنگاوران و دلاوران خود بر روی قبر آنان مجسمه ای تراشیده از سنگ و به شكل شیر با نقوشی از اسب و شمشیر قرار می دادند. این نقوش هر كدام معنا و مفهوم خاص خود را دارد. شیر سنگی بر روی قبور دلاوران و جوانان بختیاری یادآور تاریخ پرحادثه و فراز و نشیب گذشته این ایل است. قدیمی ترین شیر سنگی موجود در استان مربوط به دوره صفوی است.
کاروان سرای شلیل: این کاروانسرا که ابتدا در مسیر جاده خوزستان و در نزدیکی پل شلیل و پل مروارید ساخته شده در دوره پهلوی اول مورد بازسازی قرار گرفته مصالح بکار رفته در آن سنگ لاشه -سنگ تراش و سقف آن مسطح است در دوره پهلوی اول و پس از کشتار سربازان دولتی اعزامی به خوزستان بدست عشایر بختیاری از این بنا بعنوان پاسگاه انتظامی عشایری نیز استفاده می شده است.
لوح عیلامی: قدیمیترین کتیبه مکشوفه استان آجرنوشته عیلامی به طول24و پهنای15وقطر 8 سانتیمتر و دارای 26 سطر به خط میخی وزبان عیلامی متعلق به1110ق.م که درقله افغان سال 1375کشف شد.
محوطه های باستان شناختی (بافتهای روستایی):
روستای سرآقاسید:روستای شگهت انگیز سر آقا سید دارای قابلیت معماری پلکانی بسیار ارزشمند است این روستا دارای دو هزار نفر جمعیت و در فاصله 140 کیلومتری شهرکرد قرار دارد خانه ها تماما با خشت ساخته و معماری به صورت پلکانی فشرده می باشد بطوری که پشت بام منزل پایین به منزل حیاط منزل بالایی است روستای سر آقا سید از نظر فرهنگ پوشاک گویش و آداب و رسوم تقریبا دست نخورده است این روستا علاوه بر معماری زیبا دارای چشمه سارها باغات میوه و طبیعت سرشار از زیبایی منحصر به فرد در استان است.
روستای یاسه چاه: این روستا در کنار زاینده رود در میان باغهای گردو و بادام واقع است خانه ها از خشت و بصورت فشرده ساخته شده اند.
روستای سوادجان: این روستا تاریخی در کنار زاینده رود به فاصله 45 کیلومتر شهرکرد واقع است بافت این روستا از خشت متعلق به دوره صفویه است.
منبع:
مطالب مربوط به استان:
