الگوی صحیح خواب

نحوه خواباندن كودك و شكل دهی عادت خواب در فرهنگها ، قبایل و حتی خانواده ها  متفاوت است . بعضیها  بچه را وقت خواب قنداق می كنند،بعضی لباس نازك به او می پوشانند و یا حتی بعضی او را لخت می خوابانند.ممكن است كودك در یك اتاق مجزا،به تنهایی یا با خواهر و برادر یا با چند خواهر و برادرش بخوابد یا به اتفاق همه اعضای خانواده در یك جا و حتی در یك رختخواب بخوابد.كودك ممكن است به پشت ، پهلو ویا روی شكم،دریك اتاق تاریك، نیمه تاریك،كاملاً روشن یا در یك محیط بی سرو صدا  یا با صدای رادیو و تلویزیون وبا وجود صداهای ناگهانی مثل هواپیما بخوابد. ممكن است  وقت شیر خوردن در بغل مادر با قرص خواب آور یا با لالایی در گهواره به خواب رود  یا این كه نیاز به شنیدن یك قصه و یك دعا و بازی كردن داشته باشد و یا كلاً زمان مشخصی برای خواب نداشته باشد  یا بر عكس باید هر شب طبق نظم خاصی بخوابد .

اهمیت داشتن یك برنامه روزمره برای خواب

بعضی از روشهای خواب بهتر از برخی دیگر هستند اما در واقع كارهای زیادی وجود دارد كه به رفتار خواب مربوط می شوند اگر برنامه دائمی  انجام می شود و كودكتان با این برنامه شبها به راحتی می خوابد و در طول شب هم به كرات بیدار نمی شود و در طول روز هم رفتار او رضایت بخش است باید گفت این برنامه كاملاً مناسب است.

برخی عادتها و شیوه ها به كودك شما كمك بیشتری می كند  تا یك الگوی درست در او شكل بگیرد و از مشكلاتی كه در سالهای بعد احتمال پیدایش آن می رود جلوگیری شود. به عنوان مثال  اگر عادت دارید هر شب كودكتان را بیست سی دقیقه روی پا لالایی دهید تا خوابش ببرد و حتی نیمه شب هم كه او  یكی دوبار از خواب بیدار می شود مجبور هستید با همین روش دوباره  او را بخوابانید، باید گفت  كه شما عملاً در عادت خواب او مداخله كرده اید و یادگیری شروع خوابش را به تعویق انداخته اید .

اگر كودك را در رختخوابش بگذارید و اجازه دهید كه بدون لالایی و تكان دادن خودش به تنهایی بخوابد و در طول شب نیز به خواب ادامه دهد مطمئناً برای شما و فرزندتان بهتر خواهد بود.  در هر حال به نفع كودك است كه خوابی پیوسته و منسجم داشته باشد . ممكن است شما و كودكتان در یك رختخواب بخوابید  و كاملاً هم از این بابت راضی باشید و حتی كودك تمام شب را به خوبی بخوابد؛اما ادامه این عادت برای مدت طولانی  برای هر دوی شما مطلوب نیست.  توجه داشته باشید كه باید در این عادت تغییراتی  داده شود .

منظور  از روش و عادتهای قبل از خواب همان كارهایی است كه قبل از خواب برای آماده كردن  كودك انجام می دهید. اگر او نوزاد است احتمالاً پوشك  او را عوض می كنید و روی پا لالایی  می دهید تا خوابش ببرد و سپس  او را به جای خوابش منتقل می كنید.ممكن است او را در حالی كه بیدار است به جای خوابش ببرید و خود به تنهایی بخوابد.عموما ً همه این الگوها برای چند ماه اول عالی است ؛چرا كه انتظار نداریم كه یك نوزاد سر تا سر شب را به طور پیوسته بخوابد . اگر فرزند 5 تا 6 ماهه شما هنوز سازگاری نیافته،باید به برنامه و عادت زمان خواب او نگاه عمیق تر و دقیق تری بیندازید . اگر كودك شما به هنگام خواب روی پا لالائی شود و یا با شیر خوردن در بغل بخوابد باید گفت كه این كودك هنگام بیداریهای معمول  نیمه شب برای خواب رفتن دوباره  دچار مشكل خواهد شد .

برای این كه بتوانید  به او كمك كنید تا شبها خواب بهتری داشته باشد . می بایست در عادتهای زمان خواب او تغییراتی ایجاد كنید و مثلاً او را بیدار بگذارید تا نحوه  سازگاری و تنهایی خوابیدن در رختخواب  را چه اول شب و چه نیمه شب بیاموزد.به تدریج كه كودك بزرگتر می شود عادتهای  زمان خواب اهمیت بیشتری پیدا می كند .  اگر زمان خواب برایش لحظات  خوشی باشد دید خوبی به آن خواهد داشت.

برنامه و روشهای وقت خواب متفاوتند.باید برنامه و روشی متناسب با وضعیت خانواده خود انتخاب كنید . خوب است كه هر شب دقایقی را با كودك خود سپری كنید  و به او یاد بدهید كه چه كارهایی را  باید طبق برنامه هر شب انجام دهد . برای بچه های كوچكتر زمان خواب زمان جدایی است و تحملاو برای آن دشوار است . در واقع  درست نیست بچه  نوپا یا خردسالی را به تنهایی  به رختخواب بفرستیم چون  ممكن است سبب احساس محرومیت از بهترین لحظات روز  شود . خوب است كه ده تا سی دقیقه قبل از خواب به او اختصاص دهید . از شوخیها  و بازیهای پر تحرك، تعریف قصه های ترسناك و یا هر عملی كه به هنگام خواب هیجان كودك را برانگیزد  اجتناب نمایید . می توانید با او گفتگو  یا بازی آرامی كنید  یا برایش قصه بگویید  یا كتاب  بخوانید.  هنگامی كه چند صفحه به پایان  داستان باقی مانده به او تذكر دهید كه كم كم وقت تمام می شود و او می بایست بخوابد نباید تسلیم خواسته های او  برای خواندن داستان دیگری بشوید.با این شیوه كودك مقررات را می آموزد.چنانچه  هر دو بدانید كه چه كارهایی را باید به هنگام خواب انجام دهید هرگز میان شما بحثی روی نخواهد داد .

كودك بزرگتر هم كه می شود دوست دارد مدتی را  قبل از خواب  با شما سپری كند . تماشای تلویزیون  این هدف را تأمین نمی كند،حتی  اگر او در كنار شما به تماشای تلویزیون بپردازد به لحظاتی خصوصی  و صمیمی و نزدیكتر نیاز دارد . می توانید  در باره وقایع مدرسه  یا برنامه ریزی یك روز تعطیل  و یا درباره چیزهای جالب و سرگرم كننده،یا در صورت امكان در مورد برخی نگرانی های او صحبت كنید تا هنگام خواب كمتر به آنها فكر كند . برخی شبها  ممكن است از پیاده روی و بازی و یا كار در منزل لذت ببرد .

یك كودك 10 – 12 ساله احتمالاً  دوست دارد  به تنهایی برای خواب آماده  شود،با او به گفتن یك شب بخیر  اكتفا نكنید،بلكه كمی با او صحبت كنید. آخرین كاری كه قبل از رفتن به خواب انجام می شود خیلی مهم است . هر گونه  دعوا و درگیری و تشنجی  سبب می شود كه كودك،خواب آرام و راحتی نداشته باشد .