تبیان، دستیار زندگی

التهاب و حساسیت‌های پوستی

12 نوع درماتیت و درمان آنها

بدن بعضی از ما نسبت به یک یا چند ماده ی حساسیت زا واکنش دفاعی نشان می دهد که به شکل التهاب در درم یا سطحی‌ترین لایه پوست بروز می‌کند و به آن درماتیت می‌گویند. احساس خارش، بروز دانه‌های قرمزرنگ و متورم در بخش‌های مختلف پوست بدن و‌... از علائم بیماری درماتیت یا اگزماست. این بیماری انواع بسیاری دارد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
درماتیت پوست صورت
درماتیت فیتو فوتو
گاهی اوقات برای ایجاد درماتیت دو عامل باید دست به دست هم دهند تا یک نوع درماتیت خاص در آنها بروز کند؛ مانند درماتیت فیتو فوتو. فیتو به معنی گیاه و فوتو به معنای نور خورشید است. گاهی اوقات تماس پوست با بعضی گیاهان خاص، سبب بروز درماتیت و حساسیت نمی‌شود؛ اما وقتی ترشح این گیاه‌ (که روی پوست مانده است) زیر نور خورشید قرار ‌گیرد، باعث بروز تغییراتی در ترشحات گیاه و در نتیجه بروز درماتیت فیتو فوتو می‌شود. علائم این بیماری نیز در دست و صورت با خطوط غیرمشخص است.

درماتیت کهنه بچه
بدن بچه‌هایی که پوشک می‌شوند، می‌تواند به دلیل تماس با لاتکس پوشک یا مواد شوینده‌ای که کهنه بچه با آنها شسته شده اما بخوبی آبکشی نشده است، دچار حساسیت شود. ادرار و مدفوع بچه نیز در بروز حساسیت بی‌تاثیر نیست؛ زیرا ادرار حاوی اوره است و زمانی که در مجاورت پوست بچه قرار می‌گیرد، تبدیل به آمونیاک شده و باعث بروز حساسیت می‌شود.
برای جلوگیری از بروز این درماتیت، بهتر است مادران کهنه بچه را زود به زود عوض کرده، آنها را بخوبی آبکشی کنند، از کرم‌های ضدالتهاب، چرب‌کننده و ترکیباتی مانند زینک که باعث ترمیم سریع‌تر زخم‌ها می‌شود استفاده کنند. فراموش نکنید استفاده بیش از حد از پمادها و کرم های کورتونی باعث بروز زخم‌های بیشتری در کودک می‌شود.

سبوریک درماتیت
دو گروه از لحاظ سنی درگیر درماتیت سبوره می‌شوند. اولین گروه بچه‌های کوچک هستند. وسط سر بعضی بچه‌ها دلمه‌هایی به صورت شوره‌های به هم چسبیده دیده می‌شود و والدین با دیدن آنها تصور می‌کنند سر بچه بخوبی شسته نشده است، در حالیکه درماتیت است. اما این مساله گذراست و مشکلی ایجاد نمی‌کند.
مرحله دوم سبوریک از چهارده تا چهل‌وپنج سالگی بروز می‌کند. در چهارده یا پانزده سالگی که اوج فعالیت هورمونی فرد است، علائم به شکل قرمزی همراه با پوسته در ناحیه سر، ابرو، کناره‌های بینی، پشت گوش و در آقایان در وسط سینه و در مراحل پیشرفته‌تر در ناحیه زیر بغل و کشاله ران بروز می‌کند. حال ممکن است این علائم در یک یا چند ناحیه دیگر هم دیده شود.
ممکن است نوعی قارچ یا مخمر روی پوست همه انسان‌ها وجود داشته باشد که مشکلی برایشان ایجاد نمی‌کند،‌ اما در سبوریک‌ها این مخمرها فعال‌تر می‌شود. به همین دلیل متخصصان پوست برای درمان آنها یک درمان ضد‌قارچ نیز انجام می‌دهند. ولی این بیماری جزو بیماری‌های قارچی نیست.
علائم درماتیت سبوره زمانی به اوج خود می‌رسد که استرس و فشار روحی بیشتری به فرد وارد شود. نمونه واضح آن دانش‌آموزان کنکوری یا آنهایی هستند که دغدغه امتحان دارند. در فصل امتحان، پوست سر این افراد چرب و شوره‌دار است؛ اما مواقعی که استرس ندارند این علائم دیده نمی‌شوند.

درماتیت تماسی
پوست بعضی افراد در اثر تماس با عوامل حساسیت‌زا واکنش نشان می‌دهد،‌ اما تا قبل از بروز اگزما، پوست در مقابل عوامل حساسیت‌زا به‌دفاع برمی‌خیزد. به طور مثال آرایشگران به دلیل نوع خاص شغل‌شان، به طور دائم با موادی مانند اکسیدان و مواد آرایشی سر و کار دارند. دست کسانی که از دستکش‌های پلاستیکی با لایه لاتکس استفاده می‌کنند نیز ممکن است بر اثر تماس با این لایه دچار حساسیت شود. البته ممکن است با یک یا دو بار استفاده از دستکش‌ها یا کار کردن با مواد آرایشی و رنگی، حساسیتی در پوست ایجاد نشود؛ اما بعد از گذشت مدتی کوتاه ‌(اگر پوست نسبت به آن ماده حساسیت نشان دهد) ، سیستم ایمنی بدن واکنش نشان می دهد؛ این واکنش نیز به صورت التهاب و قرمزی بروز می‌کند.
درماتیت اطراف دهان
درگذشته پزشکان بر این باور بودند که تماس اطراف دهان بعضی از افراد با موادی مانند مرکبات، غذاها و حتی خمیر دندان سبب بروز حساسیت می‌شود. علت بروز این درماتیت در هاله دور دهان مشخص نیست، اما این نکته ثابت شده است که استفاده بی‌رویه از بعضی کورتون‌ها به بروز درماتیت در اطراف دهان منجر می‌شود. متخصصان پوست در مواجهه با این گونه درماتیت‌ها، گاهی اوقات کرم‌های مرطوب‌کننده یا ترمیم‌کننده تجویز می‌کنند تا پوست نواحی آسیب دیده ترمیم شود.

درماتیت ناشی از استاز
گردش خون در پاهای کسانی که به‌دلیل شغل‌شان باید به طور دائم بایستند، کم است، به همین دلیل خون در محل باقی مانده و پوست این ناحیه‌ (کمی از مچ پا بالاتر) تحت تاثیر قرار می‌گیرد. در این حالت پوست آن ناحیه قرمز و خشک و خارش‌دار است. مشاهده این علائم برای پزشک، فقط یک علامت است، زیرا روندی ادامه‌دار است و بیمار باید به پزشک عروق نیز مراجعه کند. بنابراین ممکن است عامل ایجاد استاز، عروق باشد.
اگر کار این افراد طولانی است و مجبورند بایستند، توصیه می‌شود در منزل دراز بکشند و پاهایشان را به حالت زاویه 30 تا 45 درجه نگه دارند تا خون به پاهایشان برگردد. ماساژ دادن پاها نیز بسیار موثر است، اما متاسفانه افراد این نکته‌ها را چندان جدی نمی‌گیرند و زمانی مراجعه می‌کنند که پوست کیفیت خودش را از دست داده و حالت چرمی پیدا کرده است.

درماتیت پوم فولیکس
مهم‌ترین علامت این نوع درماتیت، وجود تاول‌های آبدار بین انگشتان دست است؛ یعنی جایی که دو انگشت با هم در تماسند. در این نوع درماتیت، ممکن است گاهی کف یا میان انگشتان دست نیز مبتلا شود. گاهی بروز این نوع درماتیت فصلی است و هر سال تکرار می‌شود. البته نگران نشوید؛ با درمان بموقع، این تاول‌ها از بین می‌رود،‌ اما گاهی اوقات بعد از خشک شدن تاول‌ها، ممکن است پوست دور آنها به صورت دایره‌های خشک دربیاید.

برلاک درماتیت
ماده برگاموت یکی از مواد اساسی و مهم در تهیه بسیاری از عطرهاست. بعضی‌ها نسبت به این ماده واکنشی ندارند، بعضی دیگر نیز وقتی از عطر حاوی برگاموت استفاده می‌کنند تا زمانی که در برابر آفتاب قرار نگرفته‌اند برایشان دردسری درست نمی‌شود‌، اما به محض این‌که در برابر تشعشع نور آفتاب قرار می‌گیرند، پوست‌شان علائم ابتلا‌ به درماتیت را نشان می‌دهد. همه متخصصان پوست توصیه می‌کنند از عطر روی پوست استفاده نکنید و برای جلوگیری از بروز درماتیت، آن را روی لباس یا زیر یقه استفاده کنید.

درماتیت شغلی
درماتیت شغلی در واقع یک نوع درماتیت تماسی است و بستگی به شغل فرد دارد که با چه مواد خاصی در تماس است. یکی از عواملی که سبب بروز حساسیت در بعضی افراد می‌شود، سیمان است. دست کارگرانی که با سیمان کار می‌کنند، اغلب خشک است و علائم اگزمای حاد یا تحت حاد را نشان می‌دهد. کسانی که با گریس و روغن کار می‌کنند نیز ممکن است علائم حاد و تحت حاد را نشان دهند.

درماتیت ناشی از آفتاب
پوست همه افراد در مقابل آفتاب واکنش نشان می‌دهد، اما پوست بعضی‌ها در مواجهه با آفتاب واکنش بیشتری نشان می‌دهد. افرادی که پوست‌شان با این نوع درماتیت درگیر است، اگر به مدت طولانی در برابر نور خورشید قرار می‌گیرند، حتما باید از ضدآفتاب استفاده کنند.

پتروس درماتیت
عامل ایجاد این نوع درماتیت، حشره دراکولا است که شمالی‌ها آن را کاملا می‌شناسند. اگر کسی توسط این حشره نیش زده شود، روی پوستش التهابی شبیه زخم بروز می‌کند که در برخی افراد خفیف و  در برخی شدید است. اگر هدف نیش دراکولا قرار گرفتید هرگز خود درمانی نکنید و حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.

نورو درماتیت
بروز این درماتیت به دلیل خاراندن بیش از حد است و این خارش بعد از مدتی باعث ضخیم و تیره شدن آن ناحیه می‌شود. علائم این درماتیت شبیه اگزمای مزمن است و شایع‌ترین بخشی که درگیر می‌شود، پشت گردن است. اگر این بیماری حالت تکرارشونده داشته باشد، باید حتما به پزشک اعصاب و روان نیز مراجعه کند.

توصیه‌های پیشگیرانه
- عامل حساسیت را شناسایی کنید.
- از عوامل ایجاد‌کننده یا تسهیل‌کننده ماده حساسیت‌زا اجتناب کنید تا مشکل تکرار نشود. برای مثال اگر فردی به زیورآلات، ساعت و فلز نیکل حساسیت دارد، نباید از این وسایل استفاده کند.
- از ضدالتهاب ها و ترکیبات کورتونی‌ (طبق تجویز پزشک متخصص) استفاده کنید.
- از کرم‌های نرم‌کننده استفاده کنید تا پوست خودش را ترمیم کند.
- اخیرا کرم‌هایی وارد بازار شده‌ است که کورتونی نیست؛ ولی در درمان بسیاری از اگزماها موثر است. با این حال استفاده از آنها حتما باید زیر نظر پزشک متخصص باشد.
- از شوینده‌هایی استفاده کنید که پوست را خیلی خشک نکنند.

منبع: جام جم
مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.