علم و دانش امام رضا (علیه السلام)
علم و دانش امام رضا (علیه السلام) در چه حدى است، آیا علم امام همچون انبیاى الهى است ؟
پاسخ :
امامت نوعی کارشناسی دین است، از این رو جانشین پیامبر باید کسی باشد که مانند خود آن حضرت، ضمن دورز از خطا و اشتباه، داناتر و عالمتر از همه باشد، لذا پیامبراکرم (صلى الله علیه و آله) در حدیث ثقلین دربارة اهلبیت خود فرمودند: «به آنها چیزی یاد ندهید، چرا که آنها از شما عالمترند.»
علم امام خدادادی است. و به عبارتى علم امام «لدنّى» است یعنى با اشارات عالم غیب و سروش فرشتگان آشنا است و از هر مسأله حلال و یا مسأله حرامى سؤال شود، بدون مهلت پاسخ صحیح آن را مىداند
علم امام، آینه تمام نماى عالم هستى است ، یعنى علم گذشته و حال و آینده را شامل مىشود،(1) درباره علم علم امام، در باره علم امام رضا (علیه السلام) از ابراهیم بن عباس نقل شده است: هر پرسشى که از امام رضا (علیه السلام) مىشد، پاسخ آن را مىدانست(2). دشمن نیز اعتراف به علم بى کران ایشان داشت و مامون، امام رضا(علیه السلام) را معدن علم توصیف مىکرد(3).
درباره گستره علم امام چند نکته لازم به ذکر است:
1. خداوند ائمه اطهار (علیهم السلام) را وارث علم پیامبران اولى العزم و رسول خدا (صلى الله علیه و آله) قرار داده است.
حضرت صادق (علیه السّلام فرمودند:
إِنَّ اللَّهَ خَلَقَ أُولِی الْعَزْمِ مِنَ) الرُّسُلِ وَ فَضَّلَهُمْ بِالْعِلْمِ وَ أَوْرَثَنَا عِلْمَهُمْ وَ فَضَّلَنَا عَلَیْهِمْ فِی عِلْمِهِمْ وَ عَلَّمَ رَسُولَ اللَّهِ ص مَا لَمْ یَعْلَمُوا وَ عَلَّمَنَا عِلْمَ الرَّسُولِ وَعِلْمَهُمْ؛ خداوند انبیاى اولوالعزم را آفرید و آنها را به علم امتیاز بخشید و به ما به ارث داد علم آنها را، و ما را بر آنها مزیت بخشید به علم خودشان و علم پیامبر اکرم آن چیزهائى که آنها نمىدانستند ما هم علم پیامبر را داریم و هم علم آنها را.(4)
2. گستره علم امامان همچون علم پیامبر اکرم(صلى الله علیه و آله)، از علم پیامبران الهى بیشتر است
حضرت باقر (علیه السلام)، ضمن تاکید بر عالمتر بودن على(علیه السلام) از انبیاء الهى، به عَبْدِ اللَّهِ بْنِ ولید، دلیل آن را چنین بیان داشت:
مگر نمىگویند على داراى علم پیامبر است، پس با آنها در این مورد اینگونه استدلال کن
خداوند در باره موسى(علیهالسلام) مىفرماید:
«وَ کَتَبْنا لَهُ فِی الأَلْواحِ مِنْ کُلِّ شَیْءٍ(5)» معلوم مىشود که تمام مسائل را به او نیاموخته است.
خداوند در باره محمّد (صلى الله علیه و آله) مىفرمایند:
«وَ جِئْنا بِکَ عَلى هؤُلاءِ شَهِیداً وَنَزَّلْنا عَلَیْکَ الْکِتابَ تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْءٍ(6)»
حضرت زین العابدین (علیه السلام) فرمودند: به دا قسم آنچه انبیاء و رسل مىدانند من مىدانم بعد فرمود: وَ نُزَادُ مَا لَمْ تُزَدِ الأَنْبِیَاءُ؛ اضافه از آنچه انبیاء داشتند داریم.(7)
بنابراین، پیامبر(صلى الله علیه و آله) و ائمه اطهار(علیهم السلام)، سردار رسل گذشته و جامع همه کمالات و معجزات پیامبران گذشته بوده، و کمالات بیشترى از آنان داشتهاند
پی نوشت ها :
1) کافى، ج1، باب ان الائمه علم ما کان و ما یکون...
2) إعلام الورى، ص 328.
3) تحف العقول، ص 416.
4) بحار الأنوار، ج26، ص 194.
5) اعراف، آیه 150.
6) نحل، آیه 89.
7) بحار الأنوار، ج26، ص 198.
منبع:پرسمان دانشجویی
