ترجیح پسر بر دختر؟!

ترجیح پسر بر دختر؟!

 واقعیّت آن است كه در نگاه نخست، از برخى آیات قرآن، برترى مرد بر زن فهمیده مى‏شود؛مثلًا در آیات 21 و 22 سوره نجم آمده است:: «أَ لَكُمُ الذَّكَرُ وَ لَهُ الْأُنْثى. تِلْكَ إِذاً قِسْمَةٌ ضِیزى‏؛ آیا پسر، خاص‏ شماست و دختر خاص او] خداوند [؛ این، تقسیمى ظالمانه است». اما حقیقت آن است كه این توهّم، ناشى از عدم آشنایى با نحوه مقابله قرآن با مشركان است؛ به طورى كه تصور مى‏شود در رویارویى با طرف مقابل، فقط یك گونه استدلال وجود دارد و آن، برهان است؛ در حالى كه رویارویى، انواع و اقسامى دارد. «قرآن كریم، روش محاوره و گفت وگوى جدلى را مى‏پذیرد و از این شیوه، براى ساكت كردن خصم و مخالف استفاده مى‏كند»؛ یعنى مشركان بر اساس آن چه نزد خودشان پذیرفته شده است، محكوم مى‏شوند. برترى پسر بر دختر، نزد مشركان، رایج بود و قرآن كریم به مشركان اعتراض مى‏كند و وجدان آنها را بیدار مى‏سازد كه چرا آن چه را كه براى خود مى‏پسندید براى خدا نمى‏پسندید؟ آیا این روشى به دور از عدل و انصاف نیست؟ از این رو، قرآن پس از بیان افكار جاهلانه مشركان در خصوص برترى پسر بر دختر و مرد بر زن و احساس عار و ننگ از داشتن دختر و در نتیجه زنده به گور كردن دختران، به شدت آن را محكوم مى‏نماید و مى‏فرماید: «أَلا ساءَ ما یَحْكُمُونَ‏؛ بیدار باشید و توجّه داشته باشید كه اینان بد حكمى مى‏كنند».
اسلام تلاش فراوانى براى احیاى ارزش و مقام زن نموده است؛ چنان كه رسول اكرم صلى‏الله‏علیه‏وآله فرمود: «جز انسان‏هاى بزرگوار و كریم، كسى زنان را تكریم نمى‏كند و جز افراد فرومایه و پست، كسى به زنان اهانت نمى‏كند». امیرالمؤمنین على علیه‏السلام نیز در نهج البلاغه مى‏فرماید: «زنان، گل‏هاى خوشبوى عالم آفرینش هستند» باید توجّه داشت كه تحقیر و درهم شكستن شخصیت زن، تنها در میان اعراب جاهلى نبود؛ بلكه میان اقوام دیگر و حتى متمدّن‏ترین ملل آن زمان نیز، زن شخصیتى ناچیز داشت و براى زن، حقّى در ارث قائل نبودند و براى تعدّد زوجات، حدّ و مرزى قائل نمى‏شدند. به سادگى با زنان ازدواج مى‏كردند و به آسانى آنها را طلاق مى‏دادند؛ ولى اسلام، شخصیت زن را محترم شمرد. پیامبر صلى‏الله‏علیه‏وآله دخترش، فاطمه زهرا علیهاالسلام را به گونه‏اى احترام مى‏كرد كه مردم تعجب مى‏كردند. او با تمام مقامى كه داشت، دست دخترش را مى‏بوسید و به هنگام مراجعت از سفر، ابتدا با دخترش فاطمه علیهاالسلام بود و دیدار مى‏كرد هنگامى كه مى‏خواست به سفر برود، به آخرین خانه‏اى كه براى خداحافظى مى‏رفت، خانه فاطمه علیهاالسلام بود. هنگامى كه به پیامبر صلى‏الله‏علیه‏وآله خبر دادند كه خدا به او دخترى داده است، وى نگاه به صورت یارانش كرد و دید آثار خشنودى در آنها نمایان نگشت (گویى هنوز رسوبات افكار جاهلى از مغز آنها برچیده نشده بود. پیامبر صلى‏الله‏علیه‏وآله فوراً فرمود: «این چه حالتى است در شما مى‏بینم؟ خداوند گلى به من داده، آن را مى‏بویم و اگر غم روزى او را مى‏خورید، روزى‏اش با خداست». پیامبر صلى‏الله‏علیه‏وآله فرمود: «چه فرزند خوبى است دختر؛ هم پرمحبّت است، هم كمك كار و هم مونس است».وى همچنین فرمود: «كسى كه بازار مى‏رود و هدیه‏اى براى خانواده خود مى‏خرد، همچون كسى است كه مى‏خواهد به نیازمندان كمك كند (و همان پاداش را دارد) و هنگامى كه مى‏خواهد هدیه را تقسیم كند، نخست باید به دختر و بعد به پسر بدهد؛ چون هر كس دخترش را شاد و مسرور كند، گویى كسى از فرزندان اسماعیل علیه‏السلام را آزاد كرده است».
این احترام به شخصیت زن، سبب آزادى زن در جامعه و پایان دادن به دوران بردگى زنان است. متأسفانه هنوز در جوامع اسلامى، آثارى از همان افكار جاهلى وجود دارد و هنوز كم نیستند خانواده‏هایى كه از تولد پسر خوشحال و از نوزاد دختر، ناراحت مى‏شوند و یا لااقل تولد پسر را بر دختر ترجیح مى‏دهند؛ البتّه ممكن است شرایط خاص اقتصادى و اجتماعى در رابطه با وضع زنان در جامعه كنونى، یكى از علل این گونه عادات و رسوم غلط باشد؛ ولى هر چه هست، باید عموم مسلمانان راستین با این طرز فكر مبارزه كنند و ریشه‏هاى اجتماعى و اقتصادى آن را بسوزانند. اسلام نمى‏پسندد كه بعد از چهارده قرن، پیروانش به افكار جاهلى بازگردند.

---

منبع:پرسمان