عوارض مصرف کولا

مصرف کولا عوارض زیر را برایتان هدیه می آورد:

فشار خونتان را بالا می‌ برد

بسیاری از نوشابه‌ها، دارای مقادیر قابل توجهی كافئین در تركیبات خود هستند(به طور متوسط 43 تا 65 میلی‌ گرم در یك فنجان) و همین مسئله، بدگمانی‌ها را درباره ی اثرات مضر مصرف نوشابه، بر ایجاد پرفشاری خون را افزایش داده است.

زیرا از مدت ها پیش معلوم شده بود كه یك فنجان قهوه، كه البته بیشتر از مقدار مشابه كولا دارای كافئین است، به طور موقت فشار خون را بالا می ‌برد. ولی اینكه مصرف مرتب نوشیدنی‌های حاوی كافئین باعث افزایش مزمن و دائمی ‌فشار خون می‌ شود، مورد سئوال بود. برای پاسخ به این پرسش تحقیقات متعددی انجام شد كه یكی از جالب‌ترین آنها در نشریه ی معتبر انجمن پزشكی آمریكا(jama)، نوامبر 2005به چاپ رسید.

در این پژوهش، محققان دانشگاه ‌هاروارد، ارتباط بین رژیم غذایی 155هزار خانم را با ابتلای آنها به پرفشاری خون طی یك دوره ی 12 ساله بررسی كردند. نتیجه ی بدست آمده بسیار جالب بود. آنها دریافتند كه مصرف مرتب قهوه تاثیری بر ایجاد پر فشاری خون ندارد، ولی مصرف چای (كه دارای 15 تا 75 میلی ‌گرم كافئین در یك فنجان است) به مقدار اندكی فشارخون را افزایش می‌ دهد. اما نكته ی جالب مربوط به كولا بود.

آنها متوجه شدند در خانم‌هایی كه روزانه یك بطری یا بیشتر كولا مصرف می كردند، خطر ابتلا به پر فشاری خون بین 16 تا 44 درصد افزایش داشت و البته در این میان فرقی بین نوشابه‌های معمولی و نوشابه‌های رژیمی دیده نشد. با توجه به این تفاصیل انگشت اتهام از كافئین به سمت دیگری گرفته شد. دانشمندان حدس می ‌زنند كه احتمالاً تركیبات دیگری (ازجمله رنگ‌های كارامل) که طی فرآیند تولید نوشابه دخالت دارند، در ایجاد پرفشاری خون نقش دارند.

استخوان ها را پوك می‌ كند

تحقیقات اخیر ثابت می‌ كند كه مصرف كولا خطر ابتلا به پوكی استخوان را افزایش می ‌دهد. بر پایه ی تحقیقاتی كه نتیجه ی آن در نشریه ی انجمن تغذیه ی بالینی آمریكا، اكتبر2006 به چاپ رسیده است، بین میزان مصرف نوشابه و كاهش تراكم استخوان (یعنی همان پوكی استخوان) ارتباط مستقیمی ‌وجود دارد.

در این پژوهش، محققان تراكم استخوان را در نواحی مختلفی از استخوان‌های لگن و ستون فقرات 2500 خانم مورد ارزیابی قرار دادند و متوجه شدند كه صرف نظر از مسائلی همچون سن، یائسگی، میزان مصرف كلسیم و ویتامینD، مصرف سیگار و... مصرف كولا به تنهایی تراكم استخوان در خانم‌ها را 4 درصد كاهش می ‌دهد. در این مطالعه هم تفاوتی بین نوشابه‌های رژیمی ‌و غیررژیمی ‌دیده نشد، ولی معلوم شد نوشابه‌های فاقد كافئین، خطر كمتری دارند.

با توجه به این یافته‌ها دانشمندان دو عامل را در ایجاد پوكی استخوان در مصرف‌ كنندگان نوشابه دخیل می ‌دانند:

یكی كافئین و دیگری اسید فسفریك. به گفته ی دانشمندان، كافئین باعث تداخل در جذب كلسیم توسط بدن می ‌شود و اسید فسفریك (یا فسفات) كه می ‌توانید نام آن ‌را روی بسیاری از بطری‌های نوشابه ببینید، وقتی وارد بدن می ‌شود باعث خروج كلسیم از استخوان و در نتیجه پوكی استخوان می‌ گردد.

البته یك خبر خوب هم برای آقایان وجود دارد و آن اینكه در این مطالعه، رابطه‌ ای بین مصرف كولا و پوكی استخوان در آقایان دیده نشد! بنابراین به طور خاص به خانم‌ها توصیه می‌ كنیم در مصرف نوشابه یك تجدید ‌نظر كنند!

در ضمن بد نیست این را هم بدانید که مصرف بیش از حد نوشابه در کنار سایر تنقلات بی ‌ارزش مانند چیپس و پفک باعث شده که نسل جدید ایرانی ها در مقایسه با قبل، 4 سانتی‌متر کوتاه تر باشند! پس اگر به فکر آینده فرزند خود هستید، مراقب باشید که چه می ‌خورد.

بی دندان می‌ شوید

اكثریت قریب به اتفاق نوشابه‌ها دارای مقادیر فراوانی كربوهیدرات (همان قند خودمان!) و اسید (به ویژه اسید فسفریك) هستند كه هر دو از دشمنان شناخته شده ی دندان‌ها به شمار می ‌روند.

اسید، به دو راه می ‌تواند باعث تخریب مینای دندان شود. یكی اینكه به طور مستقیم خورده شود (مثلا به همراه نوشابه) و دیگری اینكه توسط باكتری‌های موجود در دهان كه اسید تولید می‌ كنند، ایجاد شود و دندان را از بین ببرد. این باكتری‌ها با مصرف قند و اثراتی كه روی آن می ‌گذارند باعث ایجاد اسید می‌ شوند.

حالا خودتان تصور كنید یك نوشابه مملو از اسید و قند چه تركیب فوق‌العاده‌ای برای تخریب دندان‌ها می ‌تواند باشد. البته توجه داشته باشید كه نوشابه‌های فاقد قند یا رژیمی‌ هم برای تخریب دندان به اندازه ی كافی قند دارند و البته اسید آنها هم كه سر جایش است!

برای بررسی تاثیر مصرف نوشابه بر پوسیدگی دندان، پژوهشگران دانشگاه آیوا آمریکا در یک مطالعه جالب، 5 بطری از انواع مختلف نوشابه را در نظر گرفتند و در هر بطری 4 دندان را به مدت 25 ساعت قرار دادند.

این پژوهش که نتایج آن در کنگره سالانه انجمن پژوهشگران دندان آمریکا ارائه شد، نشان داد که قرار دادن دندان به مدت 25 ساعت در یک بطری کوکا کولا باعث می‌ شود مینای دندان تا عمق 92 میکرومتر (یعنی 92 هزارم متر) تخریب شود. این میزان برای کوکا کولای رژیمی ‌61 میکرومتر بود. البته این پژوهش اعتراض شرکت‌های نوشابه ‌سازی را به دنبال داشت که معتقدند نوشیدن نوشابه با قرار دادن دندان در نوشابه خیلی فرق دارد!

به هرحال با توجه به اینکه کمتر کسی حاضر است برای حفظ دندان‌هایش از مصرف نوشابه صرف نظر کند، دندان پزشکان به این توصیه‌ها قناعت کرده‌اند که:

«برای کاهش تاثیر مصرف نوشابه روی دندان‌ها، نوشابه را همراه با غذا میل کنید. ترجیحاً از نی استفاده کنید. نوشابه را در دهانتان نگه ندارید و لااقل شب‌ها از خیر مصرف نوشابه بگذرید.»

در ضمن بهتر است بدانید که مصرف نوشابه برای دندان‌های کودکان آثار سوء بسیار بیشتری دارد و اگر کودک شما به خوردن نوشابه عادت کرده، تنها و تنها خود شما مقصر هستید که این عادت را در او ایجاد کرده‌اید.

قند خونتان بالا می‌ رود

تقریباً تمام نوشابه‌ها حاوی مقادیر قابل توجهی شکر هستند که خطرات زیادی برای افراد دیابتی دارد. بنابراین اگر شما به مرض قند مبتلا هستید، توصیه می‌ کنیم حتماً از نوشابه‌های فاقد قند یا دارای شیرین‌ کننده‌های مصنوعی مطمئن استفاده کنید. هر چند اگر بتوانید به طور کلی از خیر مصرف نوشابه بگذرید، خیلی بهتر است.

گذشته از خطری که نوشابه برای دیابتی‌ها دارد، مطالعات مختلفی هم در مورد تاثیر مصرف نوشابه در ایجاد دیابت انجام شده است. از جمله این مطالعات، پژوهشی است که نتایج آن در سال2004 منتشر شد. این مطالعه که روی 50 هزار زن انجام شد، نشان داد که مصرف روزانه یک بطری یا بیشتر نوشابه، خطر ابتلا به دیابت را در مقایسه با کسانی که کمتر از یک بطری در ماه نوشابه مصرف می ‌کنند، 80 درصد افزایش می ‌دهد.

چاق می ‌شوید

هر بطری نوشابه به طور متوسط 20 قاشق چای خوری شکر دارد. مصرف این مقدار شکر باعث افزایش کالری دریافتی و در نتیجه ایجاد چاقی می‌ شود. تحقیقات نشان داده است که مصرف 355میلی ‌لیتر نوشابه در روز خطر چاقی را در کودکان تا 60 درصد افزایش می ‌دهد و حتماً شما هم می‌ دانید، افرادی که از کودکی چاق می ‌شوند، در آینده خیلی سخت ‌تر می ‌توانند خود را لاغر کنند.

دکتر محمدعلی شهاب‌الدین