چه درآمدهایی «حلال» است ؟

از دیدگاه اسلام کسب حلال از ارزش بالایی برخوردار است.
پیامبر اسلام (ص) می فرماید:«عبادت هفتاد جز دارد، برترین آنها طلب حلال است.»[1]
کسی که با تلاش و زحمت خودش طلب حلال کند ، در اطاعت امر خداوند است، دلش نورانی است، حقی از مردم برگردن او نیست، ارزش های اخلاقی را ارج نهاده و آبروی خود و خانواده اش را حفظ می کند.
بر اساس روایات، کار و کسبی که از راه حلال باشد، آثار مادی و معنوی فراوانی دارد،اعم از حفاظت الهی، قبولی طاعات ، اجابت دعا ،کفاره ی گاناهان، صدقه بودن، همراهی با پیامبران در قیامت، درخشش بهره در قیامت و عزت مندی در قیامت، بطور نمونه پیامبر (ص) می فرماید:«هرکه برای کسب درآمد حلال، خود را به رنج افکند، آمرزیده شده است.»[2]

بطور کلی می توان درآمدهای حلال را به چند دسته تقسیم کرد:
1- اموالی که با کار و تلاش اقتصادی انسان به دست می آید که عبارتند از: استخراج معادن، احیای زمین های موات، زراعت و کشاورزی، دامپروری و تملک حیوانات، صیادی ،جمع هیزم، اجاره ، صلح ، حواله ، مساقات، مضاربه ، ضمان ، شرکت ،مزارعه ،جعاله ،بیع ،تجارت وصنعت.
هریک از موارد فوق احکام دقیقی دارد که باید به رساله های علمیه ی مراجع تقلید مراجعه شود و عدم رعایت آن باعث حرام شدن درامد می شود.

2- اموالی که بدون کار وتلاش به انسان منتقل می شود که عبارتند از:هبه ، هدیه ، وصیت، ارث و صدقه.

3- اموالی که با غلبه بر کسانی که اموالشان حرمتی ندارد اخذ می شود که عبارتند از: غنائم جنگی و اموال کافر حربی.
در اسلام بیشتر به کارهایی توصیه شده است که نیازهای اساسی انسان را تامین می کند ، مانند: کشاورزی ، دامداری ، صنعت، تجارت، داد و ستد و هر پیشه ی مشروع و معقول دیگر.
رسول خدا (ص) می فرماید:«بر شماست که دامداری و کشاورزی کنید؛ چرا که آن دو بامداد و شامگاه خیر رسانند، درآمد و رشد نیکویی دارند.» [3]
خداوند پیشه ور و درستکار را دوست دارد.[4] قرآن کریم به کشتی سازی حضرت نوح (ع) و نیز زره بافی حضرت داوود (ع) اشاره کرده است:« ما به داوود صنعت زره بافی را آموزش دادیم تا محافظ شما در جنگ ها باشد.[5]»
شرط استجابت دعا، کسب طیب است ؛ امام صادق (ع) می فرماید:«هرکه می خواهد با پذیرش دعایش شادمان شود، راه کسب خویش را پاکیزه سازد.» [6]

-------------------------------------
پی نوشت :
[1] نهج البلاغه،حکمت372
[2] جامع الاخبار،ص139
[3] الخصال،ج1،ص45
[4] الکافی،ج1،ص113
[5] انبیاء/80
[6] الکافی،ج4،ص339

منبع: سایت زندگی رضوی