فلسفه شكرگزاری

 الف) خداوند در انتظار عبادت كسى نیست و عبادت و طغیان بندگان نفع و ضررى براى او ندارد. ولی بنده می بایست قدر دان باشد و نعمت های الهی را قدر دانی كند. قرآن مجید در این باره مى‏فرماید: {/Bوَ مَنْ یَنْقَلِبْ عَلى‏ عَقِبَیْهِ فَلَنْ یَضُرَّ اَللَّهَ شَیْئاً{w19-27w}{I3:144I}/}؛ هر كس به جاهلیت و گمراهى پسروى كند هرگز خدا را زیان نمى‏رساند، (آل عمران 144). به عنوان نمونه پیرامون قربانى در حج مى‏فرماید: {/Bلَنْ یَنالَ اَللَّهَ لُحُومُها وَ لا دِماؤُها {w1-7w}{I22:37I}/}؛ چنان نیست كه گوشت و خون آن به خدا برسد، (حج، آیه 37). بنابراین عبادت فلسفه‏هاى دیگرى دارد كه به اختصار به برخى از فلسفه‏هاى آن اشاره مى‏شود: 1- نقش تربیتى و سازندگى؛ عبادت و ارتباط با خدا در رشد كمالات انسانى، پرورش فضائل و مكارم اخلاقى و تنظیم مناسبات انسانى و اجتماعى نقش فوق العاده‏اى دارد. 2- آرامش روحى و روانى؛ از دیدگاه روانشناختى ارتباط با خدا، انس با خالق هستى و گفتگو با آفرینشگر عالم و آدم از بهترین عوامل آرامش روانى و مقابله با اضطرابات درونى است. 3- ایجاد روح امید و نشاط، یكى از دیگر كاركردهاى روانشناختى عبادت، احساس امیدوارى است، زیرا كسى كه با خدا در ارتباط است، خود را در زندگى تنها و بى‏پناه نمى‏یابد. از اینرو روانشناسان معتقدند كه دین و عقاید و مناسك دینى باعث كاهش رنجهاى انسان و بویژه غم و رنج تنهایى در كویر خشك زندگى و در برخورد با ناملایمات و دشوارى‏ها است. آرى عبادت آدمى شور و نشاط، امید و قدرت بردبارى و مقاومت در برابر سختیها عطا مى‏كند. 4- اعمال انسان داراى اثر تكوینى و حقیقى در حیات جاودان آدمى است. به عبارت دیگر بهشت و دوزخ یك امر قراردادى و وضعى نیست، بلكه حضور و تجسم خود عمل انسان است. براى آگاهى بیشتر در این باره ر.ك: 1- كلیاتى پیرامون عبادات اسلامى،شهید سید محمدباقر صدر 2- اسرار عبادات،آیه الله جوادى آملى ب ) اگر آدمى نخواهد بنده كسى باشد تنها از یك راه ممكن است و آن بندگى خدا كردن، در این صورت است كه آدمى از قید همه تعلقات و زنجیرهاى بندگى و بردگى رها مى‏شود و با بى‏نهایت هم آوا و هم سخن مى‏شود، لیكن آنكه از طرق بندگى خدا سر برتافت گرفتار بندگى نفس و شیطان و بردگى در برابر دریوزگان مى‏شود: {Sآنكه گریزد ز خراجات شاه‏# بار كش غول بیابان شودS} این كه انسان آزاد و مختار آفریده شده است، یعنى آزاد از بندگى و بردگى خلایق، كه آنان نیز مثل ما، همه بندگانى تهیدست و فقیران درگاه الهى‏اند، اما اختیار آن گونه كه از دایره قدرت خدا نیز رها باشیم نه مطلوب است و نه ممكن.

---

منبع :پرسمان/معارف