آشنایی با اصطلاح اصولی ترکب وجوب

تعریف

توضییح
در مورد ماهیت احکام تکلیفی ( وجوب ، حرمت ، استحباب ، کراهت و اباحه ) میان علمای اصول اختلاف وجود دارد؛ متاخرین معتقدند احکام تکلیفی دارای ماهیتی بسیط می‌باشد، اما قدما بر این باورند که این احکام ، حقیقتی مرکب از جنس و فصل دارد؛ به این بیان که:
جنس تمامی احکام تکلیفی (غیر از حرمت) اذن در انجام فعل (جواز فعل) است، ولی فصل وجوب، «منع از ترک » و فصل استحباب، «اذن در فعل همراه با رجحان آن» و فصل کراهت، «اذن در فعل همراه با رجحان ترک آن» و فصل اباحه، که همان جواز به معنای اخص است، «اذن در فعل همراه با تساوی انجام فعل و ترک آن» یا «عدم رجحان نسبت به انجام فعل و ترک آن» است.

نکته
مشهور اصولی‌ها وجوب را مرکب از دو جزء می‌دانند:
۱. اذن در فعل؛ ۲. منع از ترک.
اما برخی نیز مثل مرحوم « صاحب معالم » آن را مرکب از سه جزء دانسته‌اند:
۱. اذن در فعل؛ ۲. رجحان در فعل؛ ۳. منع از ترک.

منبع: پایگاه اینترنتی ویکی فقه