عملیات استشهادی فلسطینیان

 در یك تحلیل واقع بینانه و با درك شرایط تاریخى و وضعیت كنونى فلسطینیان، مى توان گفت ملّتى كه سرزمین آبا و اجدادى اش به وسیله بیگانگان غصب و از كلیه حقوق مادى و معنوى خویش محروم گردیده و نتیجه اى جز ضرر و عقب نشینى از راه هاى طى شده ندیده اند، نمى توانند نظاره گر نابودى تدریجى خویش و سرزمینشان باشند. در چنین شرایطى كه رژیم صهیونیستى زبانى به جز خشونت و زور نمى فهمد و با تمامى قوا و به پشتیبانى دولت هاى استكبارى و با استفاده از سكوت و بى تفاوتى مجامع بین المللى، به نسل كشى ملت فلسطین پرداخته است، راهى جز دفاع و مقابله به مثل باقى نمانده است.
از نظر دینى، اكثریت قریب به اتفاق بزرگان اهل سنت و مراجع شیعه، بر مشروع بودن عملیات استشهادى فلسطینیان صحه مى گذارند. مفتى مصر، «قرضاوى» به عنوان یك عالم متفكر اهل سنت، علامه فضل اللّه به عنوان مرجع تقلید شیعه و حتى مراجع شیعى ایرانى، چون حضرت آیه اللّه فاضل لنكرانى و ... عملیات و حركت استشهادى را در شرایط كنونى فلسطینیان، تأیید مى كنند.[1]
 به علاوه از نظر تاریخى چنین حركتى، اختصاص به ملّت مظلوم فلسطین ندارد؛ بلكه در همه انقلاب هاى بزرگ دنیا و در مواردى كه خاك یك سرزمین به اشغال در مى آید و ... چنین اقداماتى دیده شده و از جایگاه بالایى برخوردار است. به عنوان نمونه موقعى كه آلمان ها، خاك فرانسه را اشغال كردند، چنین اقداماتى در عملیات هاى پارتیزانى در فرانسه، صورت مى گرفت. وقتى یك نفر براى آزادى سرزمین خود، جانش را فدا مى كند، نه تنها ضد ارزش نیست؛ بلكه ارزشمند و ستودنى است.[2] در برخى جوامع اسلامى در قرن 18 ـ كه بخش هایى از هندوستان امروزى محسوب مى شوند ـ براى بیرون راندن استعمارگران اروپایى، به عملیات هاى انتحارى متوسل مى شدند.
«كامیكازه» ـ كه در فرهنگ سیاسى دنیا در زمینه عملیات هاى انتحارى شهرت یافته است ـ نام یك خلبان ژاپنى بود كه در خلال جنگ جهانى دوم، هواپیماى نظامى خود را به قلب ناوهاى نظامى آمریكا كوبید. این اقدام از آن به بعد، به یك استراتژى مهم ژاپنى ها علیه آمریكا تبدیل شد و امروزه نیز، كامیكازه براى ژاپنى ها مورد تقدیر و تحسین است.[3]
حضرت امام رحمه الله در تقدیر و تأیید عملیات استشهادى شهید حسین فهمیده، از او به عنوان «رهبر» نام برد. به هر حال اگر این حركات از زاویه دینى و انقلابى و نیز شرایط كنونى نگریسته نشود، طبیعى است كه نمى توان در داورى منصف و جامع عمل كرد[4].
[از سوى دیگر مجموعه عملیات هاى استشهادى فلسطینیان، آثار و نتایج بسیار مطلوبى در برداشته و به اسرائیل و تمامى پشتیبانان آن فهمانده است كه ملّت فلسطین، زنده و بیدار است و هرگز تسلیم نابودى و نقشه هاى شوم آنان نمى شود] و همچنین باعث شده تا مهم ترین مسئله اسرائیل (تأمین امنیت) را ـ كه براى آن هزینه هاى بسیار زیادى متحمل شده اند ـ با چالش هاى جدّى مواجه كند و خواب راحت را از دیدگان آنان برباید.
در اسلام هدف از جنگ دفاعى، رفع حمله، سركوب پیمان شكنان و تجاوزگران بیگانه، بیرون راندن آنان از سرزمین هاى اشغالى، آزادسازى آن مناطق، دفاع از جان و مال مسلمانان و عقیده و مرام اسلامى است. انجام دادن این نوع جهاد ـ كه در زمره واجبات عینى است ـ بر تمامى مسلمانان، اعم از زن و مرد، در كلیه قرون و اعصار و مادام العمر لازم الاجرا است.[5]
آیات متعددى از قرآن كریم مسلمانان را به جهاد دفاعى ترغیب مى كند: «وَ قاتِلُوا فِى سَبِیلِ اللّهِ الَّذِینَ یُقاتِلُونَكُمْ»[6]؛ «و در راه خدا جهاد كنید با كسانى كه با شما مى جنگند» و «اُقْتُلُوهُمْ حَیْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ وَ أَخْرِجُوهُمْ مِنْ حَیْثُ أَخْرَجُوكُمْ ...»[7]؛ «هر جا مشركان را یافتید بكشید و از شهر و دیارشان برانید، چنان كه آنان شما را از وطن آواره كردند».
از دیدگاه حقوق بین الملل نیز، طبق ماده 51 منشور، حق دفاع براى ملت مظلوم فلسطین وجود دارد و این حق طبیعى براى آنان به رسمیت شناخته شده است. آنان مى توانند براى جلوگیرى از تجاوز و یا گسترش آن، اقدامات لازم را انجام داده و همه گونه آمادگى دفاعى و رزمى را براى خود فراهم آورند و عملاً براى سركوب خصم از آن استفاده كنند.[8]
اولین شرط دفاع مشروع از دیدگاه حقوق بین الملل، مقابله با تجاوز مسلحانه است كه بر اساس تعریف مجمع عمومى ملل متحد از تجاوز، دولت اسرائیل متجاوز محسوب مى شود. بر اساس ماده اول قطعنامه، تجاوز عبارت است از: «كاربرد نیروى مسلح به وسیله یك دولت، علیه حاكمیت، تمامیت ارضى و یا استقلال سیاسى دولتى دیگر؛ یا كاربرد نیروى مسلح در راه هایى مغایر منشور ملل متحد»[9]. مسلما دولت نامشروع و غاصب اسرائیل مصداق واقعى متجاوز است و حق دفاع و مقابله به مثل براى فلسطینیان، كاملاً مشروع است. البته چه بسا رژیم صهیونیستى نیز از این مواد قانونى سوء استفاده نموده، مبارزان فلسطینى را به عنوان تروریسم معرفى كند! اما آنچه مهم است، آشنایى افكار عمومى با مبانى اسلامى و اصول حقوق بشر است كه با استناد به آن، بتوان از مقاومت و مبارزه مشروع فلسطینیان دفاع كرد و نزد وجدان عمومى جهانیان، احقاق حق فلسطینیان را به رسمیت شناساند.
عملیات استشهادى، جوانه هاى امید به پیروزى را در قلب ملّت مظلوم فلسطین، رویانیده و انتفاضه مردمى فلسطین را به حركتى زنده، پویا و پرتوان، تبدیل كرده است. در هر صورت عملیات استشهادى ملّت فلسطین در شرایط كنونى، از مصادیق جهاد دفاعى است كه از نظر اسلام و حكم عقل و حقوق بین الملل، امرى كاملاً مشروع است.


منابع
[1]. ر.ك: فصلنامه حضور، ویژه فلسطین، بهار 1381، ش 40، صص 24ـ31. 
[2]. همان. 
[3]. ناصرپور، حسن، عملیات استشهادى در فلسطین، ص 70. 
[4]. همان. 
[5]. محمدرضا ضیائى بیگدلى، اسلام و حقوق بین‏الملل، تهران، ص 128.
[6]. بقره 2، آیه 190. 
[7]. همان، آیه 191. 
[8]. اسلام و حقوق بین‏الملل عمومى، دفتر همكارى حوزه و دانشگاه، ص 26. 
[9]. به نقل از: نشریه «مركز مطالعات عالى بین‏الملل» اسفند 1365، مقاله «مفهوم تجاوز در حقوق بین‏الملل». 

---

نام سایت:پرسمان/اندیشه سیاسی