اعتبار كتاب مقدس با مخاطب یا مصدر صدور

در پاسخ به این شبهه كه یكی از مستشرقین می گوید یك متن ممكن است برای فرد یا گروهی كتاب مقدس باشد و برای گروهی دیگر صرفا یك متن یا كتاب عادی باشد. یعنی مستشرق اعتبار كتاب مقدس را به مخاطب آن می دهد نه محتوا و مصدر چه پاسخی می توان داد؟
در اسلام هر فعل یا امری كه جنبه الهی و صبغه ربوبی داشته باشد، مقدس است. «صبغه الله و من احسن من الله صبغه؛ هر چیزی كه به هر نوع و ترتیبی دارای چنین رنگی باشد، امری مقدس است» (بقره، آیه 138). قدسی بودن مبتنی بر بهره مندی از صبغه و جنبه الهی در عقاید و اخلاق و افعال فردی و اجتماعی است و آن نیز در پرتو حسن و نیكویی فعل و فاعل به دست می آید. بنابراین هر چیزی كه صبغه ربوبی و جنبه الهی داشته و تحت نظارت و دستور خداوند متعال باشد از امور مقدس محسوب می شود. حتی افعالی كه انسان ها به مقتضای طبیعت و نیازهای طبیعی خود انجام می دهند و در راستای دستورات خداوند متعال است از امر قدسی شدن مستثنا نیست (ر.ك: نسبت دین و دنیا، آیت الله جوادی آملی، نشر اسراء، چاپ اول 1381، صص 100 - 89). چنانكه امام صادق(ع) در این باره فرمودند: «الكاد علی عیاله كالمجاهد فی سبیل الله؛ كسی كه برای تأمین خانواده خویش تلاش كند، اجر او مانند پاداش مجاهد در راه خداست» (وسائل الشیعه، ج 17، ص 67). دقت در حدیث فوق و سایر احادیث بسیار متعددی كه مشابه آن وجود دارد، نشان می دهد كه شرع با دخالت در امور دنیوی - حتی در امور ضروری بشر، همانند به دست آوردن مخارج زندگی - سبب می شود بین امور دنیوی بشر و مفاهیم كاملا مقدس - همانند قرآن كریم، پیامبران و امامان و... - ارتباط برقرار و آنها نیز اموری قدسی و الهی شود؛ حتی ممكن است آن قدر میزان تقدس و الهی بودن آنان بالا باشد كه انسان به یاری آنها بتواند در معاد به بالاترین مدارج عالی بشریت و لقای پروردگارش نایل آید. تشخیص امور مقدس می تواند هم از طریق دلایل نقلی و آیات و روایاتی استفاده شود كه برای اعمال خاصی نظیر نماز، روزه، حج و جهاد و... ارزش و جایگاه ویژه ای قائل شده اند باشد و هم می تواند از طریق دلیل عقلی دین و حكم آن پیرامون اعمالی كه مربوط به امور زندگی دنیوی و معیشتی جامعه است؛ صورت پذیرد. و در این قبیل از اعمال و رفتار، هیچ فرقی بین امور مهم و غیر مهم وجود ندارد؛ به گونه ای كه از اعمال به ظاهر كم اهمیت - مانند خوردن، آشامیدن، تفریح، مسافرت و... تا امور سرنوشت ساز اجتماعی نظیر تهیه امكانات اقتصادی ملت، ارایه خدمات و بهداشت و درمان، حفظ امنیت داخلی و خارجی، قانونگذاری و... همه در صورتی كه در راستای تعالیم و ارزش های الهی بوده و صبغه دینی به خود گیرد و برای تحصیل قرب و رضای الهی باشد می تواند اموری مقدس شوند، گرچه درجه قداست آنها متفاوت است (ر.ك: نسبت دین و دنیا، همان، صص 94 - 93). و بالاخره این كه؛ با همه ارزش و اهمیتی كه دین اسلام برای هدایت مردم و فهم درست و اقبال انسان ها به سوی خداوند متعال و تعالیم او قایل است، هیچگاه تقدس و ارزشی ماورایی دین و مقدسات ربوبی را بر دیدگاه ها، فهم ها و تلقی های آنان مبتنی نمی كند؛ اینگونه نیست كه قداست امری مقدس، بستگی به نظر و رأی مردم داشته باشد و براساس نظرات موافق و مخالف و توهم و خیال پردازی های اشخاص، قداست آنان در تغییر باشد، بلكه همانگونه كه گذشت امور مقدس دارای پشتوانه مستقل و ثابت دینی هستند.

---

منبع:پرسمان